دکتر مسعود پزشکیان در جریان سفر به نیویورک به منظور شرکت در هفتاد و نهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در گفتگویی مشروح با شبکه الجزیره انگلیسی به سوالات این شبکه درباره گسترش جنایات رژیم صهیونیستی به لبنان، راهحل حل مشکل فلسطین، گفتگو برای حل مسئله هستهای و گسترش روابط با کشورهای غربی و همکاری با کشورهای همسایه پاسخ داد.
مشروح گفتگوی رئیس جمهور به شرح زیر است؛
مجری الجزیره انگلیسی: سلام علیکم، عالیجناب بسیار تشکر میکنم از اینکه به ما وقت دادید علیرغم اینکه برنامههایتان بسیار فشرده بود، نظر شما در مورد بالا رفتن تنش بین اسرائیل و حزبالله چیست، فکر میکنید که به کجا خواهد انجامید و معتقدید به چه مسیری دارد میرود؟
دکتر پزشکیان: بسم الله الرحمن الرحیم. آنچه که الان رژیم صهیونیستی در منطقه انجام میدهد، در حقیقت یک نسلکشی است و متاسفانه کشورهای اروپایی و به خصوص آمریکا از این جنایتهایی که صهیونیستها انجام میدهند، دفاع میکنند. اینها ظاهرا دم از دفاع از حقوق بشر و قوانین بینالمللی میزنند، ولی در هیچ قانونی کشتن بچهها، زنان، پیرها، جوانان و نابودی بیمارستانها در هیچ جنگی معنا و مفهومی ندارد و مجاز نیست. این قوانین برای این است که باید با کسی که میجنگد، جنگید، نه اینکه به زنان و کودکان و مریضها و پیران حمله و مدارس را بمباران کنند. دنیا این را میبیند که آمریکا و برخی کشورهای اروپایی دارند از جنایات رژیم صهیونیستی پشتیبانی میکنند و از نظر روحی و انسانی واقعا برای من بسیار سخت است که بپذیرم در دنیایی زندگی میکنیم که میشود با ابزار قدرت جان انسانهای بیگناه را گرفت.
صهیونیستها برای بقای خودشان میخواهند جنگ را در خاورمیانه گسترش دهند، به خاطر اینکه با کارهایی که در غزه انجام دادند نتوانستند به اهداف خود برسند. آنها معتقد بودند در عرض یک هفته میتوانند حماس را نابود کنند و الان یک سال دارد تمام میشود، اما نتوانستهاند به هیچکدام از اهداف خود برسند. رژیم صهیونیستی در این مدت فقط به یک هدف رسیده و آن این است که در مقابل دیدگان دنیا یک شهر را با تمام آدمهایش به نابودی کشانده، راه آب و غذا و دارو را بر مردم آن بسته است و متاسفانه حامیان حقوق بشر نیز در برابر این جنایات ساکت هستند.
ما به عنوان مسلمان نسبت به این قضیه احساس تعهد میکنیم و باید کشورهای اسلامی بنشینند و در مقابل این جنایات یک عکسالعمل مشخصی نشان دهند و اجازه ندهند جنایات رژیم صهیونیستی در لبنان ادامه یابد.
ایران چطور قرار است بین حمایت از همپیمانان منطقهای و جلوگیری از ایجاد برخورد مستقیم با اسرائیل و آمریکا تعادل برقرار کند؟
من تصور میکنم اگر کشورهای اسلامی با هم یکصدا میشدند و نسبت به جنایت علیه انسانهایی که در این منطقه هستند، مسلمان هستند و فرهنگ و آداب یکسانی با ما دارند، اعتراض میکردند و اجازه نمیدادند پایگاههای آمریکایی و صهیونیستی به راحتی این حملات را انجام دهند، آمریکا نمیتوانست به این سادگی از این رژیم پشتیبانی کند و به او اسلحه بدهد.
ما کشورهای اسلامی مقصر هستیم به خاطر اینکه وحدت و انسجام نداریم، مقصریم به خاطر اینکه به جای اینکه همصدا شویم و از حقوق مسلمانان در منطقه دفاع کنیم، متاسفانه با همدیگر دعوا میکنیم و این مشکل بزرگی است. باید اختلافات خود را حل کنیم، آرامش و صلح منطقه با همکاری و همدلی ما امکانپذیر است و نیازی به این نداریم که آمریکاییها یا کشورهای دیگر بیایند در منطقه صلح ایجاد کنند. چرا ما باید از همدیگر بترسیم و در مقابل همدیگر صفآرایی کنیم؟ این مشکلی است که ما داریم و باید بنشینیم با خودمان با مسلمانها و کشورهای اسلامی حل کنیم و به همدیگر اطمینان دهیم که ما پشتیبان همدیگر خواهیم بود.
تلاش خواهیم کرد با هم کار کنیم و رشد و ارتقای هر کشوری ضامن رشد و ارتقای کشور دیگر باشد. اگر این ارتباطات را درست کنیم، بیگانگان از منطقه خارج شده و ما میتوانیم خودمان در منطقه صلح و امنیت ایجاد کنیم.
من قبل از اینکه نماینده مجلس و رئیس جمهور شوم، زمانی که به عنوان یک دانشگاهی برای فعالیتهای علمی به کشورهای اروپایی رفته بودم، وقتی میدیدم آنها مرزهایشان را به روی همدیگر باز کردند و با یک قطار میشود از یک کشور به کشور دیگر رفت، همیشه در ذهنم این سوال بود که چرا ما مسلمانها نمیتوانیم راحت از کشور خودمان به یک کشور اسلامی دیگر برویم، بدون اینکه دغدغهای داشته باشیم. چرا نمیتوانیم راحت با هم همکاری کنیم، چرا نمیشود یک پاکستانی، افغانستانی، تاجیکستانی راحت به ایران بیاید، به عراق، ترکیه، عربستان سعودی برود و بالعکس. با خودم فکر میکردم که باید یک منطقه واحد اسلامی بسازیم با حفظ حریمها و تمامیت ارضی که وجود دارد.
این چیزی است که ما میتوانیم در منطقه ایجاد کنیم وقتی چنین شبکه ارتباطی و شاهراهی را بین همدیگر درست کنیم. لازمه آن البته توافق امنیتی و جلوگیری از فعالیتهای تروریستی و کارهایی است که ممکن است امنیت هر کشوری را به خطر بیاندازد و طبیعتا در نتیجه ایجاد چنین بستری اقتصاد و علم و توسعه در منطقه رونق میگیرد.
به نظر میرسد که نفوذ اسرائیل به زیرساختهای امنیتی، روی شما در ایران هم تاثیر گذاشته، نظیر و ترور رهبر حماس اسماعیل هنیه در یک ساختمان کاملاً حفاظت شده در تهران و حملات مختلف به فرماندهان حزبالله و حملات پیجری، اینها را چگونه ارزیابی میکنید؟
این کاری که کردند، نشان داد ادعاهای اروپاییها و آمریکاییها که دم از حقوق بشر میزنند دروغ است و زندگی انسانها اصلا برایشان اهمیت ندارد. اینها وقتی در کشورهای اسلامی و مستقل یک فردی را به هر دلیلی میگیرند که از نظر آنها نباید بگیرند، در کل دنیا جار و جنجال راه میاندازند که فلان کشور اسلامی حقوق بشر را مراعات نکرده است، وقتی یک فردی در این کشورها اعدام میشود که حالا ممکن است آن آدم 100 نفر را کشته باشد یا هر کاری کرده باشد، اینها میگویند شما چرا این شخص را اعدام میکنید؟ کاری ندارم به اینکه اساسا آن فرد باید اعدام بشود یا نه، اگر اینها دلشان برای یک فرد قاتل و جانی سوخته که نباید اعدام بشود، چطور در برابر کشتار زن و بچه و پیر و جوان سکوت کردهاند. چطور در برابر جنایت علیه یک عده آدمهای بیگناهی که پیجر دستشان است و بدون اینکه بدانند پیجر دست چه کسی است، آن را منفجر کنند و در نتیجه جمعیت زیادی نزدیک به 3 تا 4 هزار نفر از ناحیه چشم و دست و دیگر نقاط بدن مجروح شوند یا حتی کشته شوند، بد اینها صدایشان هم در نیاید.
این نشان میدهد که آنچه اینها از حقوق بشر و انسانیت ادعا میکند، همه دروغ است و وقتی پای منافعشان برسد حاضر هستند هر کسی و هر بیگناهی را بکشند.
این چیزی است که ما به عنوان مسلمان باید بفهمیم و بدانیم چیزهایی که اینها میگویند فقط برای منافع خودشان است، نه برای منفعت جامعه اسلامی، ما باید در منطقه با همدیگر ید واحد شویم، دست به دست هم بدهیم و مشکلات همدیگر را خودمان حل کنیم. هر چه این مدعیان از حقوق بشر میگویند، دروغ است، اگر راست بود پیجرهایی که دست انسانهای بیگناهی بود، کورکورانه منفجر نمیکردند و مرتکب قتل عمد نمیشدند. دنیا هم این را دید و در مقابل آن سکوت کرد، نه تنها سکوت کرد بلکه تایید هم میکنند.
این بر اساس چه چارچوب و قاعدهای است؟! وقتی در کشور ما یک مشکل پیدا شد، زمین و زمان را به هم دوختند که ایران حقوق بشر را راجع به فلان کس مراعات نکرده و کلی در رسانهها و در مجامع سیاسی و بین آن افراد هنری جوسازی کردند. فرض کنیم حرف آنها درست هم بود و یک اشتباه شده بود، اما آیا آنها حق چنین ادعاها و اعتراضهایی را دارند؟ امروز زنان و دختران جوان را در غزه و لبنان به راحتی بمباران میکنند، میکشند و صدای هیچکس هم در نمیآید. اگر اینها برای یک انسان ارزش قائل هستند آیا انسانهایی که به راحتی و روزانه در غزه و لبنان کشته میشوند، انسان نیستند؟!
دروغ میگویند و این ما هستیم که باید بدانیم آنها دروغگو هستند و هیچوقت منافع ما مسلمانها را نمیخواهند. اگر ما مسلمانها با هم باشیم و وحدت داشته باشیم و مشکلات همدیگر را حل کنیم و به تمامیت ارضی همدیگر احترام بگذاریم، آنها جرات نخواهند کرد ما را با همدیگر به اختلاف بیاندازند تا آنچه که خودشان میخواهند اجرا کنند.
موضوع نفوذ اسرائیل به زیرساختهای امنیتی ایران که از جمله منجر به ترور رهبر حماس در تهران شد را چگونه ارزیابی میکنید؟
ارزیابی آن چیز سختی نیست، به هر حال اینها با نفوذهایی که دارند و با ابزاری که در دست دارند بعید نیست در همه کشورهای ما زمینه چنین اتفاقاتی را درست کرده باشند. الان هیچ معلوم نیست در کشورهای دیگر اسلامی از پاکستان، افغانستان، امارات، عربستان، عراق، ترکیه چنین کاری نکرده باشند تا در زمانی که دلشان خواست آن اتفاق، آن کاری که دلشان میخواهد انجام دهند.
ما باید بدانیم که این ابزار تکنولوژی که الان درست شده، ابزاری است در دست قدرتمندان که اگر روزی اراده کنند میتوانند از آنجا اطلاعات بگیرند، میتوانند جایی را منفجر کنند، میتوانند هر بلایی سرِ این کشورها در بیاورند و ما باید از این به بعد متوجه شویم که همین پیجر و ابزار مختلفی که از نظر الکترونیکی در اختیار داریم، امکان اینکه هر کدام از اینها را دستکاری کرده باشند و ما را بر اساس آن کنترل کنند و یا ترور کنند، وجود دارد. چنانکه این کار را کردند و مشخص شد ادعاهای سازمانهای بینالمللی و آدمهایی که دم از حقوق بشر و انسانیت و کرامت و اینها میزدند، دروغ است.
این چیزی است که ما میفهمیم و الان باید در کشور خودمان مواظب باشیم این ابزاری که اینها به ما میدهند، خودش ابزار جاسوسی است که با خودمان داریم حمل میکنیم.
در آن پیجرها مشخص شد، در آن موبایل و ابزاری که دست شهید اسماعیل هنیه بود، مشخص شد، دقیقا میتوانند به راحتی هر کاری دلشان خواست با آنها بکنند و ما از این به بعد حداقل در کشور خودمان داریم تلاش میکنیم از آن ابزار تا جایی که امکان دارد، اگر ساخت خودمان است استفاده کنیم و اگر مطمئن نیستیم دست کسانی که حساس هستند، قرار ندهیم.
شما رسماً اسرائیل را در مورد ترور اسماعیل هنیه مقصر دانستید و متهم کردید و این را تجاوز به امنیت ملی ایران تلقی کردید و قول دادید که عکسالعمل نشان دهید چرا اینقدر در این مسئله تاخیر شده است؟
زمان آن را مشخص خواهیم کرد، بالاخره اینطور نیست که آنها هر وقت هر جا دلشان خواست این کار را بکنند. آنچه که ما انجام خواهیم داد، هم نوع کار ما و هم زمان آن و هم چیزی را که باید انجام بدهیم قرار نیست، اعلام کنیم، در نتیجه روند قضیه را باید تصمیم بگیریم.
الان رژیم صهیونیستی بدش نمیآید منطقه را به آشوب بکشد تا خودش بتواند از این دامی که در آن افتاده، راحت بیرون بیاید، اما به تنهایی این کار را نمیکند، یک پشتیبان محکم مثل آمریکا هست، آمریکایی که ادعای دموکراسی و حقوق بشر و کرامت انسان میکند.
خیلی از این اقدامات را نتانیاهو دارد انجام میدهد تا در منطقه جنگ و آشوب درست کند تا از فاجعهای که برایش رخ داده بتواند سالم بیرون بیاید. ما باید مواظب باشیم که خودمان را در دامی که او میخواهد برای ما پهن کند، قرار ندهیم. در نتیجه از نظر سیاسی تلاش خواهیم کرد در زمان مشخص و در جای مشخص عملی را انجام دهیم که آنها نتوانند به نیتی که دارند، برسند.
صهیونیستها این کار را کردند برای اینکه روز اول تحلیف بنده بود، من نگاهم بر این بود که ما باید با کشورهای اسلامی به وحدت برسیم. نگاهم این بود که در داخل کشور باید با همه آن کسانی که در این کشور زندگی میکنند در اداره کردن کشور مشارکت بکنیم. نگاهم بر این بود که نباید کسی را در کشور خودمان بیگانه حساب کنیم و آنها از اینکه ما یک چنین کاری را در کشور انجام دهیم، ناراحت هستند، برای اینکه آنها دلشان میخواهد ما و حکومت ما را و جمهوری اسلامی ما را با اختلاف و دعوا به هم بریزند و این نگاه ما آن توطئهای را که آنها داشتند، خود به خود به هم میزد.
به خاطر همین است که تصور میکنم در روز اولی که جریان تحلیف ما داشت شکل میگرفت، این کار را کردند که دعوایی راه بیاندازند که ما نتوانیم چه در داخل کشور، چه با همسایگان و چه با دنیایی که در آن زندگی میکنیم، با صلح و امنیت راهمان را ادامه دهیم و در تلهای که آنها برای ما درست کرده بودند، وارد شویم و بعد همان جریانی که انتظار داشتند، اتفاق بیافتد.
به نظر میآید هدف آمریکاییها و اسرائیل برای قطع پشتیبانی شما از متحدینتان محقق شده است؟
مشکل ما نیستیم، آیا کشورهای اسلامی دیگر از اینکه غزه به این وضعیت انداخته شده، راضی هستند؟ اگر راضی هستند آن وقت ما جواب دهیم. اگر مسلمانهایی که در کشورهای مختلف هستند، در امارات و بحرین و عراق و مصر و لبنان و ترکیه، آنها به وجود صهیونیستها و جنایاتی که میکنند، رضایت میدهند که ما تنها ساپورت کنیم؟ اگر حرف این است، ما شکست خواهیم خورد، تا زمانی که مسلمانها تنها تنها بجنگند.
ممکن است رژیم صهیونیستی فردا کشورهای دیگر را هم، یک روز لبنان را بگیرد و بعد به عربستان سعودی حمله کند، فردا به هر جای دیگری که دلش خواست حمله کند، اگر ما تنها باشیم وضع همین است.
ما هیچ منفعتی در این که بیاییم در این روند خودمان را درگیر کنیم نداریم، مگر اینکه معتقدیم یک فرد مسلمان وظیفه دارد از مسلمانها و از حقوق انسانها دفاع کند. اگر مسلمانی در منطقه وجود دارد و میبیند مسلمانها را قتلعام میکنند و اینها ساکت هستند، باید در اسلام او شک کرد.
پس ما تنها نیستیم، اگر حقیقتا مسلمان باشیم. بهتر است کشورهای اسلامی اگر این دید را دارند، نام اسلام را از روی خودشان بردارند، تا ما و بقیه آنهایی که مسلمان هستند، تکلیف خودمان را بدانیم.
از دیدگاه جنابعالی راه حل مسئله غزه چیست؟
قدم اول این است که ما کشورهای اسلامی با همدیگر بنشینیم به یک زبان و نگاه مشترک برسیم. به این برسیم که هر کسی به جامعه اسلامی تجاوز کرد، متجاوز است و باید از نظر بینالمللی تکلیف آن روشن شود و اجازه ندهیم راحت بیایند و کشورهای اسلامی و مسلمانها را اینطوری قتل عام کنند و ما به عنوان مسلمان بنشینیم و نگاه کنیم و بعد بگوییم ایران میخواهد چهکار کند؟
ما مسلمانیم وقتی یک مسلمانی را بیگناه میکشند، زن و بچه و پیر و جوان و بیمارستان را به این شکل تخریب میکنند، علاوه بر مسلمانی، هر انسان آزادهای این روند را ببیند تحمل آن برایش سخت است تا چه برسد به ما که مسلمان هستیم و آنها برادران ما هستند. در نتیجه قدم اول آن به نظر من این است که کشورهای اسلامی بنشینند و همه با هم نسبت به آن روندی که اینها در خاورمیانه و در غزه و لبنان ایجاد کردند، اعتراض کنیم و اگر نکردند همه با هم در مقابل آنها بایستیم.
اگر ما همه با هم اعتراض کنیم آنها جرات نمیکنند به این راحتی این کار را بکنند، ولی اگر تصور کنند ایران باید عکسالعمل نشان دهد و بقیه بایستند، نگاه کنند، رژیم صهیونیستی بدش نمیآید این اتفاق بیفتد و بعد آن کارها ما با همدیگر درگیر شویم.
آیا آماده حمایت از راهحل دو دولت هستید و آیا اعتقاد دارید که این راهحل درستی است برای حل مشکل اسرائیل و فلسطین؟
این وظیفه خود آنهاست، اگر فلسطینیهایی که آنجا هستند، به این نتیجه رسیدند که باید اینگونه عمل کنند، ما هیچ مشکلی نداریم. در حقیقت مشکل ما این است که ظلم و ستم و نامردیای که به مسلمانها وارد میکنند، نمیخواهیم تحمل کنیم. آنها سرنوشت خودشان را باید خودشان تعیین کنند و هر تصمیمی که آنها به آن برسند به آن تصمیم احترام میگذاریم. راهحلی که ما تصور میکنیم درست است این است که بر اساس همان دمکراسی که اینها ادعای دفاع از آن را دارند، یک همه پرسی برگزار کنند و همه بیایند رای دهند، هر رایای به دست آمد، ما به آن احترام میگذاریم.
تا چه حد و مرز و میزانی شما آمادگی دارید که زمینههای جدید برای گفتگو با غرب را فراهم کنید که بر مبنای آن تحریمها برداشته شود و آیا این در حال حاضر برای دولت جنابعالی یک اولویت است؟
ما با هیچکس دعوا نداریم، ما آن چیزی را که حق و حقوق ماست، میخواهیم و با هر کسی که در این رابطه باید گفتگو کنیم، آمادهایم گفتگو کنیم.
ما به آن چیزی که امضا کرده بودیم و روی آن توافق کرده بودیم، پایبند هستیم. ما به دنبال بمب هستهای نبودیم و نیستیم، آنچه هم که داریم برای خودمان درست میکنیم، از اسلحه یا موشک، یا هر چه که هست، برای این است که بتوانیم از خودمان دفاع کنیم. برای اینکه اگر یک روز کسی مثل رژیم صهیونیستی پیدا شد و خواست هر جا که دلش خواست ما را بمباران کند، بتوانیم از خودمان دفاع کنیم و اجازه ندهیم. اگر آنهایی که در غزه و لبنان هستند، توان این را داشتند که از خودشان دفاع کنند، این رژیم جرات نمیکرد به این راحتی بیاید مردم بیگناه را قتل عام کند. آنها چون هیچ سپر دفاعی ندارند، چون هیچ ابزاری ندارند و یا آن ابزاری که دارند در برابر توانمندیهایی که رژیم صهیونیستی دارد، همخوانی ندارد، صهیونیستها جرات میکنند بیایند همه را بکشند، راه آب و نان و دارو را بر اینها ببندند و بعد هم دنیا همیجوری نگاه کند و هیچکس از آنها دفاع نکند.
ما نمیخواهیم در دنیا بیدفاع بمانیم و در نتیجه کاری که میکنیم این است که بتوانیم امنیت مردم خودمان و توان دفاع از خودمان را آنقدر بالا ببریم که آنها جسارت نکنند به خاک ما و به مردم ما به این راحتی تجاوز کنند. ما هیچوقت در فکر جنگیدن با هیچ کشوری نبودیم و نیستیم. شما 100 سال، 200 سال قبل ایران را نگاه کنید، ما هیچوقت شروعکننده هیچ جنگی نبودیم. ما معتقدیم باید در منطقه در صلح و امنیت با هم زندگی کنیم. اینها چیزی است که به دنبال آن هستیم، تا با دنیا بنشینیم صلح و گفتگو میکنیم و آنها اطمینان پیدا کنند که ما دنبال اینکه بمب هستهای درست کنیم، نیستیم. چون نمیخواهیم دنبال چنین چیزی برویم، طبیعتا هیچ باکی از نظارت و ارزیابی نداریم، اما قرار نیست آنها هر چه گفتند ما اجرا کنیم ولی آنچه که تعهد آنهاست، اجرا نکنند. ما به تعهداتی که دادیم عمل میکنیم و آنها هم باید به تعهداتی که دادند عمل کنند، بعد در بقیه مسائل هم مینشینیم با هم گفتگو میکنیم.
آیا آماده تبادل امتیازها برای امکانپذیر ساختن چنین گفتگویی هستید؟
چه امتیازی؟ ما از موضع برابر گفتگو میکنیم. احترام ما را نگه دارند، ما هم احترام آنها را نگه میداریم. اگر قرار باشد احترام ما را نگه ندارند و ما را تحقیر کنند، ما زیر بار تحقیر نمیرویم.
امروز هم در سازمان ملل بحث صلح و توسعه و کرامت انسان مطرح است، اگر راست میگویید و انسانها کرامت دارند، پس هیچکس حق ندارد کسی را تحقیر کند. اگر بخواهند ما را تحقیر کنند، ما به عنوان مسلمان مرگ را بر تحقیر ترجیح میدهیم و زیر بار تحقیر نخواهیم رفت، اما در شرایط مساوی بر اساس همان چارچوبهای بینالمللی مینشینیم با هم گفتگو میکنیم و آن چیزی که به نفع دنیا و به نفع ما و به نفع آنهاست در آن تعامل و همراهی میکنیم.
آیا گفتگوی مستقیم یا پیام غیر مستقیمی بین شما و دولت ایالات متحده اتفاق افتاد، غیر از آنچه که در مورد غزه مثلا در مورد همکاریهای امنیتی یا موضوع هستهای اتفاق افتاده، چنین ارتباطاتی بوده است؟
در رابطه با هستهای به طور غیرمستقیم بحثهایی الان هم دارد، شکل میگیرد و بحثها جریان دارد. با کشورهای اروپایی هم به گفتگو نشستیم، همین الان که دیر کردیم هم با مکرون جلسه داشتیم. در این چند روز با تعدادی از کشورهای اروپایی جلسه داشتیم و آمادهایم با آنها مجددا گفتگو کنیم. ما دنبال جنگ نیستیم، دنبال ناامنی نیستیم، ما تروریست نیستیم، تروریست آنها هستند که میآیند در کشورها، در خیابان و جلوی چشم همه میآیند آن کسانی را که دلشان میخواهد میکشند و بعد میگویند که ما تروریستها را کشتیم. تروریست کسی است که میآید در کشور دیگر افراد دیگر را با قلدری میکشد و بعد هم میگوید من تروریست نبودم او تروریست بود.
آدمی که میخواهد از تمامیت سرزمین خودش دفاع کند، او نمیتواند تروریست باشد، تروریست کسی است که آمده مردم را از خانه و زندگی خودش بیرون کرده و بعد وقتی آنها میخواهند اعتراض کنند که چرا بیرونم کردی، میگویند اینها تروریست هستند. این استاندارد دوگانهای است که اینها درست کردند و ماها را در نگاه خارجیها چون در حال حاضر رسانه و ابزار دستشان است، جور دیگر تعریف میکنند. ما به هیچوجه به دنبال ناامنی و درگیری و دعوا نبودیم و نیستیم و نخواهیم بود. اگر بخواهیم رشد کنیم، باید در منطقهای زندگی کنیم که صلح و آرامش در آن وجود دارد. توسعه در جنگ امکانپذیر نیست. ما به هیچوجه به دنبال ناآرامی در منطقه، حتی در کشور خودمان نیستیم. شعاری که با آن در انتخابات آمدم این بود که در داخل کشور با وفاق پیش خواهیم رفت.
آیا از گفتگو با ایالات متحده پشتیبانی میکنید فارغ از اینکه چه کسی پیروز انتخابات آینده شود؛ خانم هریس یا آقای ترامپ؟
ما مشکلی با گفتگو نداریم، ولی گفتگویی که اینها کردند، پایبند این گفتگوهایشان نبودند. ما همیشه از زمانی که اینها در منطقه دخالت کردند، سعی کردند برای ما مشکل ایجاد کنند، از رفتاری که 28 مرداد با دکتر مصدق و زمان شاه انجام دادند تا این جریانات، وقتی در کشور ما یک مشکلی پیش میآید، اینها شروع میکنند از کسانی که میخواهند حکومت را براندازی کنند، میآیند پشت آنها میایستند و تلاش میکنند حکومت اسلامی و یا جمهوری اسلامی ما را در حقیقت از بین ببرند، هر وقت اینها بخواهند درست و بر اساس صداقت با ما صحبت کنند، ما مشکلی با این صحبتها نخواهیم داشت، ولی الان فعلا این صداقت و درستی را متاسفانه در برجام ندیدیم و در جاهای دیگر هم عین همین است. ما برجام را امضا کردیم، آنها پاره کردند، ما داشتیم عمل میکردیم، اینها هر روز میآمدند ما را در شدیدترین حالت نظارت میکردند، ما مانع آنها نبودیم، اگر میخواستیم غیر از آن عمل کنیم که ما جلوی آن نظارتها را میگرفتیم. این آمریکا بود که آمد و برجام را پاره کرد، فردا ما چطور باور کنیم، اگر پیمان دیگری بستند، اینها نیایند باز آن را پاره نکنند، ولی به هر حال همین الان گفتگوها به صورت غیرمستقیم با یک تعداد از آمریکاییها دارد شکل میگیرد و هست، ولی آیا به نتیجه برسد یا نه، دیگر بستگی به خود طرف مقابل دارد.
اگر این گفتگو صورت بپذیرد با آمریکا و غرب، چه موضوعی غیر از مسائل هستهای را شما مناسب میدانید برای گفتگو قرار دهید؟
ما یک کشوریم، قوانین بینالمللی وجود دارد، سازمان ملل وجود دارد، حقوق هر کشوری تعریف شده است، ما غیر از حقوق خودمان و برخورد در چارچوب قانون چیزی نمیخواهیم. اینها اگر بر آن اساس عمل کنند ما مشکلی با هیچکس نداریم، چیز خاصی نمیخواهیم و طلب خاصی نداریم. آنها آمدند تحریمهایی را طراحی کردند که ما را زمین بزنند و ساقط کنند. همه آن هم از نظر قوانین بینالملل خلاف بوده و آمریکا نمیتوانست این کار را بکند، ولی زور دارد و کرده و کشورهای دیگر را با زور وادار میکند با ما معامله نکنند، کشورهای دیگر هم از او میترسند و این کار را نمیکنند. این چیزی است که در دنیایی که زندگی میکنیم با آن مواجه هستیم، ولی نهایتا آنها تصور میکردند با اعمال تحریمها خواهند توانست ما را ساقط کنند، ولی اگر میشد و میتوانستند تا حالا کرده بودند.
ما وقتی در داخل کشور با هم باشیم و مشکلات همدیگر را درک کنیم و مثل یک مسلمان و یک انسان با هم برخورد کنیم، آنها نمیتوانند هیچ کاری با ما بکنند. ممکن است سختی بکشیم، ممکن است گرفتاریهایی داشته باشیم، ولی در وحدت و انسجام ره به جایی نخواهند برد.
رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی اخیراً گفته که میخواهد با شما دیدار داشته باشد و درخواست کرده که آژانس، همکاریهای عمیقتری با شما داشته باشد، آیا شما نقشه راهی دارید که بتوانید به نگرانیهای آژانس پاسخ بدهید؟
نقشه نوشته شده و مصوب شده در برجام، قرار نیست حرف تازهای بزنیم. ما امضا کردیم، آنها هم امضا کردند، ما پایبندیم، آنها هم پایبند باشند، ما همان راه را آمادهایم برویم.
بعد از اینکه در انتخابات پیروزی شدید، روابطتان با کشورهای همسایه به خصوص کشورهای خلیج فارس یکی از اولویتها و ارجحیتهای شما هستند، این را چگونه میخواهید دنبال کنید و این مسیری که میخواهید طی کنید، چگونه در وضعیت امنیتی و سیاسی و اقتصادی نشان داده خواهد شد؟
قبل از اینکه آمریکا بیایم به عراق رفتم و هم بغداد بودم و هم اقلیم کردستان و بصره عراق رفتم. اینجا هم در این فرصت کوتاهی که بود، با رئیس جمهور ترکیه جلسه داشتیم و با پاکستان جلسه خواهیم داشت. ما با همه این کشورهایی که در منطقه هستند، مایلیم بنشینیم برنامههای راهبردی بنویسیم و طرحهایی را که در ذهنمان داریم با آنها در میان میگذاریم. باید کاری کنیم که چارچوب برنده-برنده در آن وجود داشته باشد، ما به آنها کمک میکنیم و آنها به ما کمک میکنند و بستری آماده میکنیم که در این بستر کشورهای اسلامی بتوانند از این روندی که وجود دارد خودشان را به رشد و توانمندیهایی برسانند که نیازی آنچنان به قدرتهای خارجی نداشته باشند و با کشورهای اسلامی بر اساس احترام برخورد کنند.
این را داریم ادامه میدهیم و تلاش خواهیم کرد این ارتباطاتمان را هر چه بیشتر افزایش دهیم، هم از نظر همکاری مجالس و دستگاههای قضایی کشورها و هم از نظر دولت و مسائل امنیتی، اقتصادی، اجتماعی و مسائل فرهنگی.
از اینکه ما را به حضور پذیرفتید و وقت مناسبی در اختیار ما قرار دادید تشکر میکنم.
خواهش میکنم، متشکرم که شما فرصتی ایجاد کردید که حرفهایمان را با شما بزنیم و مردم مسلمان بدانند ما دلمان برای آنها میتپد.
مجددا خاطرنشان میشود که این گفتگو در زمان سفر دکتر پزشکیان به نیویورک و پیش از رخدادهای اخیر و از جمله شهادت سید حسن نصرالله رهبر جنبش حزبالله انجام شده است.
∎
نظر شما