به گزارش خبرنگار برنا، سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشور با حضور در رسانه ملی، با اشاره به ابعاد مختلف دیپلماسی عمومی در روابط بین‌الملل، اظهار داشت: در روابط بین کشورها، ابعاد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی وجود دارد و همه کشورها سعی می‌کنند از طریق دیپلماسی عمومی تصویری بهتر از خود در عرصه بین‌المللی ارائه دهند. ایجاد فضای مساعد برای روابط بین‌المللی یکی از اهداف اصلی دیپلماسی عمومی است. این کار آسان نیست، اما تأثیرگذاری بر فضای عمومی یک کشور یا منطقه می‌تواند روابط را در حوزه‌های مختلف روان‌تر کند.
وی افزود: دیپلماسی عمومی شامل رفتارهای رسانه‌ای، فرهنگی و ارتباطاتی میان دو کشور است که به بهبود روابط کمک می‌کند. برخی رهبران و افراد می‌توانند با شخصیت و رفتار خود، موجی مثبت ایجاد کرده و فضا را برای روابط دوستانه‌تر فراهم کنند. در عین حال، برخی افراد می‌توانند فضای تعاملات را تخریب کنند.
عراقچی با اشاره به سفر اخیر رئیس‌جمهور به عراق تصریح کرد: آنچه در این سفر رخ داد، نمونه بارزی از دیپلماسی عمومی بود. دکتر پزشکیان با حضور در بغداد، منطقه اقلیم کردستان و شهر بصره تأثیرات مثبتی از خود به جا گذاشت. در این سفر، رئیس اقلیم کردستان، آقای بارزانی، با شور و شوق از حضور رئیس‌جمهور ایران استقبال کرد و ابراز داشت که نمی‌توانستند تصور کنند که روزی رئیس‌جمهور ایران به زبان کردی پاسخ آنان را بدهد.
این مقام مسئول ادامه داد: سفر رئیس‌جمهور ایران به این دو منطقه از عراق، نه تنها ابعاد تاریخی داشت، بلکه به گسترش روابط تجاری و اقتصادی نیز کمک کرد. شهر سلیمانیه، نزدیک به مرز ایران، به دروازه‌ای برای ورود ایران به اقلیم کردستان تبدیل شده است. همچنین در جنوب عراق و در شهر بصره، عشایر شیعه با احترام فراوان از دکتر پزشکیان استقبال کردند و عبای معروف خود را به عنوان هدیه به وی تقدیم کردند.
عراقچی تأکید کرد: این سفر فصل جدیدی را در روابط ما با عراق آغاز کرد و به وضوح نشان داد که دیپلماسی عمومی چه تأثیر عمیقی می‌تواند در تعاملات بین‌المللی داشته باشد. این دیپلماسی عمومی شگفت‌انگیز نه تنها از جانب دولت عراق، بلکه از سوی مردم و عشایر نیز مورد استقبال گسترده قرار گرفت.
وی گفت: فراموش نکنیم که این اولین سفر یک رئیس‌جمهور ایران به مناطق اقلیم کردستان و شیعه‌نشین بصره بود. این سفر تأثیری تاریخی و قابل توجه در روابط ایران و عراق داشت و به نظر من، فصلی جدید از تعاملات دو کشور را رقم زد.
کردستان عراق تهدیدی برای ایران نخواهد بود؛ بغداد قول مساعد داد
وزیر امور خارجه، با اشاره به اجرای بخش‌های زیادی از توافق‌نامه امنیتی با دولت مرکزی عراق، اعلام کرد: همکاری‌های امنیتی میان ایران و عراق در حال پیشرفت است و بغداد قول مساعد داده که بقیه مفاد توافق‌نامه به‌سرعت اجرایی خواهد شد. این همکاری‌ها هم در اربیل و هم در سلیمانیه به ما اطمینان داد که کردستان عراق تهدیدی برای جمهوری اسلامی ایران نخواهد بود و با عناصری که در گذشته از این منطقه سوءاستفاده کرده‌اند، برخورد خواهد شد.
وی افزود: در سفر به منطقه اقلیم، ما اطمینان کاملی از دولت عراق دریافت کردیم که به‌واسطه فضای مثبت ایجاد شده، قول‌های داده شده قابل اعتماد است. به‌غیر از دیپلماسی عمومی، این سفر در حوزه امنیتی نیز دستاوردهای مهمی داشت و در حوزه اقتصادی چندین پروژه مهم با عراق در حال پیگیری است. از جمله پروژه راه‌آهن بصره، پروژه‌های ترانزیتی و اقتصادی و بازارچه‌های مرزی که در بغداد درباره آنها بحث شد.
عراقچی ادامه داد: یکی از مسائل مهم دیگر، مطالبات مالی ما از دولت عراق است که به دلیل تحریم‌ها به یک معضل تبدیل شده بود، اما راه‌حل‌هایی برای این مسئله پیدا و اجرایی شده است. همچنین در این سفر، تصمیم گرفتیم که همکاری‌های ایران و عراق را به سطح راهبردی ارتقا دهیم و سند جامعی برای روابط دو کشور در تمامی ابعاد سیاسی، امنیتی، دفاعی، اقتصادی و حتی محیط‌زیستی تهیه کنیم.
وی خاطرنشان کرد: ما به‌دنبال تنظیم روابطی جامع با عراق هستیم که تمامی مسائل حقوقی و محیط‌زیستی نیز در آن لحاظ شود و امیدواریم این همکاری‌ها به‌زودی به نتیجه برسد.
ظرفیت تجارت ۲۰ میلیارد دلاری بین ایران و عراق با وجود مشکلات بانکی قابل دستیابی است
وزیر امور خارجه، در مورد تفاهم‌نامه‌های اقتصادی منعقد شده در سفر اخیر به عراق گفت: تفاهم‌نامه‌هایی که در این سفر به امضا رسید، می‌تواند تجارت بین دو کشور را به ۲۰ میلیارد دلار برساند. علی‌رغم مشکلاتی که در خصوص تبادلات بانکی وجود دارد، برای همه آنها راه‌حل‌هایی پیدا شده است. این موضوع هم در این سفر و هم در گذشته مورد بحث قرار گرفته و تجار و بازرگانان ما نیز اکنون با تسلط کافی، راه‌های انتقال پول را پیدا می‌کنند.
وی افزود: ظرفیت افزایش تجارت بین ایران و عراق به طور کامل وجود دارد و به نظر من، یکی از مشکلات اصلی کمبود شناسایی ظرفیت‌های صادراتی و وارداتی در هر دو طرف است. این موضوع باید تقویت شود. به‌ویژه، تجار و بازرگانان ما شاید هنوز به طور کامل با ظرفیت‌های بازار عراق آشنا نشده‌اند. در استان بصره، ظرفیت‌های بسیار زیادی وجود دارد و نزدیکی این استان به مرز ایران و دسترسی‌های موجود، می‌تواند بصره را به یک مرکز مبادلاتی و صادرات مجدد به ایران تبدیل کند.
عراقچی ادامه داد: ظرفیت‌هایی که در این منطقه وجود دارد، اگر به درستی شناسایی و به اطلاع تجار دو کشور رسانده شود، می‌تواند به گسترش مبادلات اقتصادی بین ایران و عراق کمک شایانی کند. ظرفیت‌های موجود در عراق به حدی است که می‌تواند در راستای توسعه صادرات مجدد کالا به ایران و دیگر مناطق مؤثر باشد و ما باید از این فرصت‌ها به بهترین شکل استفاده کنیم.
استفاده از ارزهای ملی در تجارت با عراق و گسترش دیپلماسی با همسایگان در دستور کار است
وزیر امور خارجه، با اشاره به تلاش‌های صورت گرفته برای تسهیل انتقال پول بین ایران و عراق، گفت: ما در حال کار بر روی راه‌حل‌هایی برای استفاده از ارزهای ملی در مبادلات تجاری هستیم و امیدوارم این اقدامات به تجارت بیشتر از ارقام پیش‌بینی‌شده منجر شود. البته این موضوع به تلاش و کار بسیار زیادی نیاز دارد.
عراقچی در ادامه، در پاسخ به سوالی درباره برنامه‌های سیاست خارجی ایران برای همکاری با همسایگان، چین، روسیه و کشورهای آفریقایی، گفت: اولویت‌بندی که در برنامه به مجلس ارائه شده، به این معنا نیست که به یک کشور پرداخته و بقیه را رها کنیم؛ بلکه تمامی این کشورها و مناطق در دستور کار دیپلماسی ما قرار دارند. ما به طور موازی با همسایگان، کشورهای نوظهور، سازمان‌های منطقه‌ای مانند شانگهای و بریکس، و همچنین با دوستان قدیمی مانند چین و روسیه همکاری خواهیم داشت.
وی افزود: ما به دنبال یک دیپلماسی فراگیر و متوازن هستیم که بتوانیم روابط‌مان را با تمامی این کشورها و مناطق جغرافیایی جدید، مانند آفریقا، آمریکای لاتین و شرق آسیا گسترش دهیم. این امر نیازمند شناسایی صحیح ظرفیت‌ها و برنامه‌ریزی دقیق است. همکاران ما در وزارت امور خارجه شروع به برنامه‌ریزی در این زمینه کرده‌اند و امیدواریم که با تلاش مستمر بتوانیم روابط دیپلماتیک و تجاری را در این حوزه‌ها گسترش دهیم.
وی تأکید کرد: تجربه نشان داده که اگر ظرفیت‌های موجود به درستی شناسایی شود، امکان گسترش روابط به‌راحتی فراهم خواهد شد و ما در مسیر این هدف در حال حرکت هستیم.
اولین سفر خارجی رئیس‌جمهور به عراق پیام اهمیت همسایگان را نشان داد
وزیر امور خارجه، درباره اهمیت اولین سفر خارجی رئیس‌جمهور گفت: همیشه در هر دولتی، اینکه رئیس دولت اولین سفر خارجی خود را به کجا انجام می‌دهد، حامل یک پیام مهم است. انتخاب عراق به‌عنوان اولین مقصد سفر خارجی رئیس‌جمهور، نشان‌دهنده اهمیت بالای این کشور و منطقه برای ایران است. این سفر در چارچوب سیاست همسایگی و روابط دوجانبه با عراق انجام شد و پیام آن این بود که اولویت اصلی ما، همسایگان و حوزه پیرامونی ما هستند. البته این به معنای فراموش کردن دیگر اولویت‌ها نیست؛ ما همزمان به پیشبرد سایر اولویت‌ها نیز می‌پردازیم.
وی در ادامه به سیاست‌های اروپا اشاره کرد و گفت: در حوزه روابط با غرب و اروپا، ما همواره بر رعایت احترام متقابل تأکید داشته‌ایم. اخیراً بحث‌هایی در مورد تحریم‌های جدید هوایی مطرح شده است. اگر کشورهای اروپایی به سیاست‌های نادرست خود در قبال ایران ادامه دهند و احترام متقابل رعایت نشود، ما راهکارهای جایگزین خواهیم داشت.
عراقچی افزود: ما به دنبال روابط جدید و بر پایه احترام متقابل با اروپا هستیم، اگر اروپایی‌ها سیاست‌های خود را تصحیح کنند، می‌توانیم به روال معقولی با آنها بازگردیم. البته اولویت ما جاهای دیگری است، اما فراموش نمی‌کنیم که ظرفیت‌های موجود در اروپا را نیز به کار بگیریم. متأسفانه، سیاست‌های نادرست و بعضاً خصمانه‌ای از سوی برخی کشورهای اروپایی اتخاذ شده و موضوع اوکراین نیز به پیچیدگی روابط ما با اروپا افزوده است. این واقعیتی است که باید بپذیریم.
تحریم‌های اروپا شکست خورده و به گفتگوهای عزتمند نیاز است
عضو کابینه دولت چهاردهم در خصوص تأثیرات جنگ اوکراین بر روابط ایران و اروپا گفت: آنچه در اوکراین می‌گذرد و احساسی که اروپایی‌ها نسبت به تهدید روسیه دارند، طبیعی است که رابطه با ایران را نیز دچار مشکلات و پیچیدگی‌های جدیدی کرده است. ما باید بر این مشکلات فائق آییم و این نیازمند گفتگوهای معقول، منطقی و مبتنی بر احترام متقابل است. اروپا نمی‌تواند توقع داشته باشد که ایران یک‌جانبه نگرانی‌های امنیتی آنها را درک کرده و اقدامی در مورد آن انجام دهد، بلکه آنها نیز باید نگرانی‌های ایران را بفهمند و از موضع برابر و با احترام صحبت کنند.
وی افزود: تحریم‌ها، ابزاری شکست خورده و فرسوده هستند. اروپایی‌ها باید این مسئله را درک کنند. تجربه تحریم‌های گسترده علیه برنامه هسته‌ای ایران نشان داد که این رویکرد ناکارآمد است و در نهایت آنها مجبور شدند پای میز مذاکره بنشینند. مذاکره موفق بود و دیدند که از طریق مذاکره، نتیجه بهتری می‌توان به دست آورد. اما متأسفانه آمریکایی‌ها دوباره به همان سیاست‌های غلط خود بازگشتند و تحریم‌ها را از سر گرفتند. با این حال، برنامه هسته‌ای ایران به رشد و پیشرفت خود ادامه داده و امروز نسبت به گذشته پیشرفت زیادی کرده است. این نشان می‌دهد که تحریم‌ها شکست خورده‌اند و تنها راه پیش رو، گفتگوهای عزتمندانه است.
ابن مقام مسئول درباره نگرانی‌های اروپا از تأمین تسلیحات ایران به روسیه در جنگ اوکراین گفت: اروپا باید درک کند که اگر امروز نگران ارسال تسلیحات پیچیده ایران به روسیه هستند، این همان کشوری است که روزی حتی از سیم خاردار محروم بود. اگر اکنون ایران توانسته به ادعای شما چنین سلاح‌هایی را به روسیه صادر کند، نشان می‌دهد که تحریم‌ها علیه ما شکست خورده‌اند.
وی تأکید کرد: اگر اروپا واقعاً به دنبال ایجاد اعتماد است، باید به گفتگوی عزتمندانه، از موضع برابر و با احترام متقابل روی بیاورد تا نگرانی‌های دو طرف در این فرآیند مطرح و حل شوند. این مسیر باید دوطرفه باشد و انتظار یک‌جانبه‌نگری از سوی اروپا غیرمنطقی است. ما برای این نوع گفتگوها آمادگی داریم و امیدواریم که این فرآیند شکل بگیرد. البته در شرایط کنونی، اولویت ما ایجاد روابط با اروپا نیست، چرا که ظرفیت‌های مهم دیگری داریم. اما اگر اروپا به مسیر متقابل و معقولی بازگردد، امکان اصلاح روابط نیز وجود دارد.
برجام همچنان چارچوب مناسبی برای مذاکرات هسته‌ای است
وزیر امور خارجه درباره چشم‌انداز مذاکرات هسته‌ای گفت: برای آغاز مجدد مذاکرات، ابتدا باید پایه‌ای مناسب از درک متقابل میان ایران و دیگر اعضای برجام ایجاد شود. بر اساس همان فرمول گذشته، که اعتمادسازی ایران در مقابل رفع تحریم‌ها بود، می‌توان مذاکرات را از سر گرفت.
وی افزود: با وجود اینکه برخی بخش‌های برجام دیگر انتفاع سابق را برای ما ندارد و نیاز به تغییرات دارد، اما همچنان یک چارچوب مناسب است که می‌تواند ما را به توافق جدیدی برساند. البته این مذاکرات باید از موضع برابر و با حفظ عزت ایران باشد. ما به دنبال گفتگویی عزتمندانه و بر اساس احترام متقابل هستیم و معتقدیم که برجام همچنان بهترین چارچوب را برای رسیدن به توافق فراهم می‌کند.
عراقچی همچنین تصریح کرد: ما نیازی نداریم که به هر قیمتی تحریم‌ها را رفع کنیم و منافع ملی و عزت خود را زیر پا بگذاریم. هدف ما رسیدن به یک توافق شرافتمندانه است که تضمین‌های لازم را نیز شامل شود. مذاکرات هسته‌ای از ابتدا در معاونت بین‌الملل وزارت خارجه بوده و این مذاکرات به روال گذشته با همکاری کامل تیم‌های معاونت بین‌الملل و معاونت سیاسی پیش خواهد رفت.
سیاست خارجی ایران، مستقل از تغییرات داخلی آمریکا و اروپا
عضو کابینه دولت چهاردهم در پاسخ به سوالی درباره تأثیر انتخابات آمریکا بر سیاست خارجی ایران گفت: «اینکه چه کسی در آمریکا رئیس‌جمهور شود، تأثیر چندانی بر سیاست خارجی ما نخواهد داشت. برخی تحلیل‌ها می‌گویند که به دلیل انتخابات آمریکا، مذاکرات فعلی معلق مانده یا در صورت برگزاری، نمایشی خواهد بود. اما برای منافع ملی ما تفاوتی نمی‌کند که طرف مقابل چه کسی باشد؛ مهم این است که منافع ایران تأمین شود.
وی افزود: در دولت گذشته تماس‌هایی با آمریکایی‌ها برقرار شد و در این دولت نیز اگر لازم باشد، این تماس‌ها ادامه خواهد داشت. این ارتباطات یا به شکل تبادل پیام بوده و یا به صورت غیرمستقیم صورت گرفته است. اصول مذاکرات و شکل آن توسط مراجع مربوطه، به ویژه شورای عالی امنیت ملی، تعیین و ابلاغ می‌شود و ما هم بر همان مسیر حرکت خواهیم کرد. اما تأکید می‌کنم که تفاوتی نمی‌کند که طرف مقابل چه کسی باشد؛ چه در آمریکا و چه در اروپا، ما بر اساس منافع خودمان مذاکره می‌کنیم و تا وقتی که این منافع تأمین نشده باشد، هیچ توافقی را نخواهیم پذیرفت.
عراقچی در ادامه اظهار داشت: حضور افراد مختلف در ریاست کشورها یا تیم‌های مذاکره‌کننده، ممکن است تفاوت‌هایی داشته باشد و شاید برخی از افراد کار را آسان‌تر کنند، اما این مسئله برای ما معیار تصمیم‌گیری نیست. ما وظیفه خودمان را انجام می‌دهیم و مذاکرات را بر اساس منافع کشور پیش می‌بریم. این واقعیت که آمریکا در آستانه انتخابات است و در چنین زمان‌هایی معمولاً آمادگی برای مذاکرات جدی وجود ندارد، طبیعی است. ما در انتظار آمریکا نخواهیم ماند و اگر لازم باشد، تماس‌ها را با اروپایی‌ها آغاز خواهیم کرد.
این مقام مسئول همچنین در مورد صحبت‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، که گفته بود با یک تماس تلفنی همه مشکلات حل می‌شود، گفت: ترامپ بارها صحبت‌های ضد و نقیض زیادی مطرح کرده است و برای ما این صحبت‌ها ملاک نیست. هر کسی که رئیس‌جمهور شود، بر اساس عملکرد و رفتار او سنجیده خواهد شد و ما بر همان اساس تعامل خواهیم کرد.
عراقچی در بخش دیگری از سخنان خود به برنامه‌های رئیس‌جمهور در سفر به نیویورک و حضور در مجمع عمومی سازمان ملل اشاره کرد و گفت: حضور ما در سازمان ملل همیشه مداوم بوده و جمهوری اسلامی ایران همواره از تریبون‌های بین‌المللی برای بیان مواضع خود و دفاع از منافع ملی استفاده کرده است. رئیس‌جمهور نیز از این فرصت برای بیان دیدگاه‌های خود استفاده خواهد کرد. این سفر اولین حضور رئیس‌جمهور در نیویورک است و فرصت بسیار مناسبی است که دنیا با دیدگاه‌ها و سیاست‌های ایشان آشنا شود.
وی ادامه داد: در مجمع عمومی سازمان ملل، سران کشورها و وزرای خارجه در یک مکان جمع می‌شوند و دیدارهای متعددی برگزار می‌شود. تریبون سازمان ملل فرصتی است که سران کشورها دیدگاه‌های خود را مطرح کنند. حضور آقای دکتر پزشکیان در این نشست می‌تواند فرصتی برای معرفی سیاست‌های دولت جدید ایران به دنیا باشد. علاوه بر سخنرانی ایشان در مجمع، ایشان در اجلاس سران برای آینده نیز شرکت خواهند کرد و در آنجا نیز سخنرانی خواهند داشت.
عراقچی افزود: دیدارهایی با ایرانیان مقیم نیویورک، مقامات ادیان الهی، مدیران رسانه‌ها و اندیشکده‌ها تنظیم شده است. همچنین، دیدارهای دوجانبه با کشورهای اروپایی، آسیایی و جهان اسلام نیز برگزار خواهد شد و از این فرصت به بهترین نحو استفاده خواهد شد.
سیاست خارجی دولت چهاردهم حمایت از جبهه مقاومت است
عراقچی در پاسخ به سوالی در خصوص برنامه دولت چهاردهم برای مقابله با سیاست‌های جنگ‌افروزانه آمریکا در منطقه و نقش این کشور در جنگ غزه، گفت: «سیاست خارجی دولت چهاردهم همان‌گونه که در مجلس و در مراسم‌های مختلف عنوان شده است، بر حمایت بی‌حد و حصر از جبهه مقاومت استوار است. ما همچنان از جبهه مقاومت حمایت و آن را تقویت خواهیم کرد. محور مقاومت اکنون به یک واقعیت غیرقابل انکار در منطقه تبدیل شده است.
وی در ادامه به جنگ غزه اشاره کرد و افزود: رژیم صهیونیستی نزدیک به یک سال است که در منطقه‌ای کوچک به لحاظ جغرافیایی با تمامی ابزارهای پیشرفته نظامی خود در حال جنگ است. با وجود شدت حملات، این رژیم نتوانسته به هدف اصلی خود که نابودی حماس بوده، دست یابد. آنها رسماً اعلام کردند که هدفشان نابودی حماس است، اما اکنون پس از یک سال نه تنها موفق نشده‌اند، بلکه مجبورند با همان حماس برای آتش‌بس مذاکره کنند. مذاکراتی که در حال انجام است، با حماس صورت می‌گیرد و این نشان‌دهنده ناتوانی و شکست رژیم صهیونیستی است.
عراقچی افزود: این شکست رژیم صهیونیستی در حقیقت شکست آمریکا نیز هست، چرا که آمریکا حمایت کامل خود را از این رژیم ارائه داده است و سعی کرده سیاست‌های خود را در منطقه به پیش ببرد. اما محور مقاومت اکنون در موقعیت بسیار خوبی قرار دارد و به عنوان یک واقعیت پذیرفته شده در منطقه مطرح است. جمهوری اسلامی ایران همچنان به حمایت خود از جبهه مقاومت ادامه خواهد داد.
وی همچنین به تلاش‌های رژیم صهیونیستی برای گسترش دامنه جنگ به مناطق دیگر اشاره کرد و گفت: رژیم صهیونیستی بارها تلاش کرده است تا دامنه جنگ را از غزه فراتر ببرد و آن را به شمال لبنان، جنوب لبنان و یا مناطق جبهه شمالی گسترش دهد. حتی تلاش‌هایی برای درگیر کردن ما و دیگران در این جنگ انجام داده است. رژیم صهیونیستی به دنبال کشاندن پای آمریکا به این جنگ و نیز پای جمهوری اسلامی ایران به این معرکه بوده است، اما با هوشیاری و هوشمندی جمهوری اسلامی ایران، تمامی این تله‌ها خنثی شده است. ما با دقت و رصد کامل تحولات منطقه، اجازه نخواهیم داد که رژیم صهیونیستی به اهداف شوم خود، چه در داخل غزه و چه در خارج از آن، دست یابد. این مسیر با قدرت ادامه پیدا خواهد کرد.
عراقچی در پایان تاکید کرد: با هوشیاری کامل و حفظ قوت، ایران همچنان به حمایت از محور مقاومت و مقابله با هرگونه توطئه رژیم صهیونیستی ادامه خواهد داد و اجازه نخواهد داد که پای ایران به این جنگ کشیده شود. ما با قدرت و هوشمندی در مقابل هرگونه دسیسه ایستادگی خواهیم کرد و مسیر حمایت از مقاومت را ادامه خواهیم داد.
انتهای پیام/
نظر شما