برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه خبر به بررسی سفر مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور کشورمان به عراق اختصاص داشت که یحیی آل اسحاق عضو اتاق بازرگانی تهران، سید حمزه صفوی و سید رضا قزینی غرابی کارشناس مسائل عراق به بررسی آن پرداختند.
آل اسحاق در ابتدای برنامه گفت: عراق ۴۶ میلیون جمعیت و درآمد سالانه ۱۰۰ میلیارد دلاری دارد و با برنامه‌ریزی‌هایی که انجام داده می‌خواهند به دو برابر برسد.
وی ادامه داد: ظرف ۵۰ سال گذشته عمده درآمد عراق صرف امور نظامی شده و از لحاظ تولید و عمران وضع خوبی ندارد، اما فضای رشد و توسعه وجود دارد و دولت عراق یک برنامه عمرانی دارد و می‌خواهند سالانه ۱۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کنند و بودجه مصوبه سه ساله دارند که تا ۴۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کردند که ۷۰ درصد آن وارداتی است.
عضو اتاق بازرگانی تهران بیان کرد: ما به عنوان ایران شرایطمان با عراق چه در گذشته، حال و آینده استراتژیک است. وضع امنیت، توسعه اقتصادی و تهدید‌های ما تهدید‌های آنهاست لذا روابط ویژه‌ای است. روابط اقتصادی حدود ۱۰ میلیارد دلار بوده و افزایش داشته است.
حضور کشورهای مختلف در عراق
آل اسحاق بیان کرد: کف بحث این است ظرف سه الی چهار سال آینه باید از ۱۰ میلیارد به ۲۰ میلیارد دلار برسیم لذا تا حالا رقبای ما به دلیل شرایط ما به دلیل مسائل امنیتی کمتر می‌آمدند تا ۱۵ سال آینده بزرگترین ظرفیت سرمایه گذاری خواهد بود و از طریق چین، ترکیه و عربستان وارد بازی می‌شوند.
وی گفت: ما هنوز که هنوز است علی‌رغم محدودیت‌ها بیشترین فرصت برای فعالان اقتصادی است و یک مقدار جرات به خرج دهند و عراق می‌خواهد به ظرفیت ۱۰ میلیون بشکه در سال برسد.
سید حمزه صفوی در ادامه برنامه گفت: این سفر بسیار مهم است. اگر خیلی خلاصه وضع دولت چهاردهم و وخاورمیانه را تحلیل کنیم در یک فضای هم آلود غلیظی است، چون مسائل واضح نیست و درخصوص دولت چهاردهم سوالات زیادی در اذهان وجود داشت که آیا رویکردی مبتنی بر نزدیکی با غرب و از دست دادن شرق دارد و جایگاه توازن چقدر است.
نقش شهید رئیسی در سفر به عراق
وی ادامه داد: برنامه‌ریزی سفر توسط شهید رئیسی انجام شد، اما نکته‌ای که وجود داشت صد و یک دلیل وجود داشت که آقای پزشکیان به این سفر نرود، اما با تدبیر وی و تیم سیاست خارجی وی وعده شهید رئیسی را انجام دادند و پیامش این است که سیاست‌های ایران ثابت و استوار است و سیاست‌های خود را پییگیری خواهد کرد.
آل اسحاق در ادامه برنامه بیان کرد: سفری که آقای پزشکیان انجام داد به هندسه عراق توجه داشت، چون به بغداد، اربیل سلیمانیه، نجف و بصره سفر کرد و هر کدام حساسیت خود را داشت و به‌ویژه کردستان که به زبان کردی صحبت کرد و آقای بارزانی به فارسی و این نشان دهنده دقت در کار است.
وی گفت: ما هنوز که هنوز است علی‌رغم محدودیت‌ها بیشترین فرصت برای فعالان اقتصادی است و یک مقدار جرات به خرج دهند و عراق می‌خواهد به ظرفیت ۱۰ میلیون بشکه در سال برسد.
سید حمزه صفوی در ادامه برنامه گفت: این سفر بسیار مهم است. اگر خیلی خلاصه وضع دولت چهاردهم و وخاورمیانه را تحلیل کنیم در یک فضای هم آلود غلیظی است، چون مسائل واضح نیست و درخصوص دولت چهاردهم سوالات زیادی در اذهان وجود داشت که آیا رویکردی مبتنی بر نزدیکی با غرب و از دست دادن شرق دارد و جایگاه توازن چقدر است.
وی ادامه داد: برنامه‌ریزی سفر توسط شهید رئیسی انجام شد، اما نکته‌ای که وجود داشت صد و یک دلیل وجود داشت که آقای پزشکیان به این سفر نرود، اما با تدبیر وی و تیم سیاست خارجی وی وعده شهید رئیسی را انجام دادند و پیامش این است که سیاست‌های ایران ثابت و استوار است و سیاست‌های خود را پییگیری خواهد کرد.
آل اسحاق در ادامه برنامه بیان کرد: سفری که آقای پزشکیان انجام داد به هندسه عراق توجه داشت، چون به بغداد، اربیل سلیمانیه، نجف و بصره سفر کرد و هر کدام حساسیت خود را داشت و به‌ویژه کردستان که به زبان کردی صحبت کرد و آقای بارزانی به فارسی و این نشان دهنده دقت در کار است.
وی ادامه داد: وضعیت عراق در همه حوزه‌ها امکان فعالیت و توسعه و سرمایه گذاری و تجارت و فعالیت‌های عمرنی زمینه آماده است.
فراهم بودن شرایط فعالیت اقتصادی در عراق
عضو اتاق بازرگانی تهران گفت: دومین صادرات جهانی ایران به عراق و چهارمین تامین‌کننده واردات عراق ما هستیم. از آبکش پلاستکی تا پروژه‌های عمرانی و مسائل انرژی را صادر می‌کنیم.
وی ادامه داد: از مواد غذایی شیمیایی، عمرانی و گردشگری و ... هر کس عراق را بشناسد زمینه فعالیت برای آن وجود دارد. سیاست درستی عراقی‌ها در پیش گرفتند و می‌خواهند از واردکننده صرف به دنبال تولید بروند و به دنبال سرمایه‌گذاری مشترک هستند.
آل اسحاق اظهار کرد: آنها می‌گویند تا کی شما ۱۰ میلیارد دلار و ما ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری کنیم لذا به دنبال سرمایه‌گذاری مشترک هستند.
وی گفت: پیشنهاد می‌دهیم عزیزانی که ظرفیت‌های خالی در اقتصاد دارند با یک نگاه اصولی وارد عراق شوند. نگرانی درخصوص محدودیت‌های پولی و گمرکی تا مقداری حل شده است. بخش خصوصی ما ۱۰ میلیارد صادرات داشته است. همه فعالیت‌های اقتصادی در عراق موجود است.
نقش توافقنامه امنیتی ایران و عراق در روابط دو کشور
سید رضا قزینی غرابی کارشناس مسائل عراق در ادامه برنامه اظهار کرد: حدود یک سال و نیم از امضای توافقنامه امنیتی ایران و عراق می‌گذرد. در سال گذشته شاهد اولتیماتوم ایران به عراق مبنی بر اجرای توافقنامه ایران عراق بودیم.
وی افزود: شاهد بودیم بخش‌هایی از آن اجرا شده است و همچنان بخش‌های معطل باید اجرا شود. این توافقنامه از این حیث کاملا اجرا نشده است که براساس بند آن یکی از تروریست‌ها مسترد شده و سه مقر کومله تعطیل شد و آنها را به منطقه دیگر در شمال اقلیم منتقل کردند، اما همچنان علی‌رغم اینکه دولت بغداد در حال اجرای تعهدات هستند و بخش‌هایی از آن معطل مانده است.
کارشناس مسائل عراق بیان کرد: چهار الی پنج گروه تجزیه طلب از مرز ایران دور شده‌اند، اما همچنان سلاح‌های سبک دارند و در اقلیم حضور دارند و شاهد حضور عوامل امنیتی رژیم اشغالگر قدس در شمال عراق هستیم که می‌تواند بر مناسبات خوب ایران و عراق سایه بیفکند البته سودانی نخست‌وزیر عراق اعلام کرد اجازه نخواهند داد از خاک ایران و اقلیم به خاک ایران تعدی صورت بگیرد.
صفوی در ادامه برنامه گفت: در دیدار مقامات بلاروس با ایران مقامات این کشور پرسیدند شما که ۸ سال با عراقی‌ها جنگ داشتید چه کردید که اکنون چنین روابطی دارید باهم و به ما هم یاد بدهید که چه کردید. ۲ دهه است که تلاش شده دو کشور روابط خود را از منازعت ژئوپلتیکی به رقابت ژئوپلتیکی برسانند و در طول این مدت تلاش شده روابط بهبود پیدا کند و در دولت چهارده منیز این تلاش را مشاهده می‌کنیم.
وی ادامه داد: تنها دولتی که به طور رسمی به عنوان محور مقاومت از فلسطین حمایت می‌کند ایران است و بعد از ما دولت‌هایی هستند که به صورت حقوقی دفاع می‌کنند مانند آفریقا و الجزایز و کشوری در این جا هست به نام عراق که همگرایی و بودنش در ارتباط با حمایت از فلسطین حیاتی است و عراقی‌ها هم در این مدت به خوبی حمایت‌های خود را نشان دادند.
عراق نخ تسبیح روابط است
آل اسحاق در ادامه برنامه بیان کرد: عراق در این منطقه محوریت سیاسی و اقتصادی دارد و تقریبا نخ تسبیح همه روابط است. ما متوجه هستیم که اگر می‌خواهیم روابط استراتژیک خود را تقویت کنیم باید مسائل اقتصادی را اولویت بدهیم. ما اگر بتوایم حوزه اقتصاد را رشد دهیم به همان نسبت سایر حوزه‌ها نیز تقویت می‌شود.
وی افزود: چالش‌های که داریم تعدادی به حاکمیت و دولت و تعدادی هم به فعالین اقتصادی ارتباط دارد. دولت‌ها باید زمینه سازی برای رفع مشکلات داشته باشند. اکنون هنوز هم درباره موضوع نقل و انتقال پول چالش جدی وجود دارد. عراقی‌ها هم همه درآمدشان دلاری است از فروش نفت و تمام محدودیت‌های ما به دلیل سلطه آمریکا بر دلار و سلطه دلار بر همه روابط است.
وی ادامه داد: اگر بخواهیم مشکلات را حل کنیم و باید راهکار‌هایی داشته باشیم که مشکلات حل شود. نوع مبادلات با عراق را با پولی بدون دلار انجام دهیم و بانک مرکزی باید حمایت کند و کارشناسان باید زمینه جدیدی را فراهم کند. دولت عراق هم باید ار این زمینه اقدامات جدی کند. درباره موضوع حمل نقل هم مشکلاتی وجود دارد و باید در این زمینه تصمیمات جدی تری توسط دو دولت انجام شود. اگر دولت عراق و ما علاقه‌مند به ادامه این روابط هستیم باید بستر لازم برای حضور پیمانکاران ما انجام شود و البته گام‌های خوبی در این زمینه برداشته شده است.
وی ادامه داد: فعالین اقتصادی هم باید بدانند در جایی حضور پیدا می‌کنند که باید به دنبال رقابت باشند و اگر می‌خواهند آتیه داشته باشند باید محصول درست و قابل رقابت را تولید گنند.
صفوی درباره توافق امنیتی ایران و عراق گفت: هماهنگی خوبی درباره برچیده شدن پایگاه‌های تروریسی از مرز ایران صورت گرفته و این پیام خوبی است که ار کردستان عراق به ما داده شده که البته با جواب گرم ما نیز همراه شد. از سال‌های گذشته میان کردستان عراق و ایران روابط خوبی حاکم نبود، اما اکنون شاید همین مصاحبه ۳۰ ثانیه‌ای آقای پزشکیان به زبان کردی تاثیر خوبی داشته باشد و حضور مقام ریاست جمهوری ما از کردستان عراق نیز حائز اهمیت است و این‌ها در عملی کردن توافق‌ها می‌تواند مهم باشد.
ادامه سیاست خارجی دولت رئیسی در دولت پزشکیان
قزوینی کارشناس مسائل عراق درباره سفر رئیس جمهور اظهار کرد:سفر به عراق و انتخاب این کشور بسیار مهم و حاوی پیام مناسبی بود و پیامی که حاکمیت جمهوری اسلامی به منطقه و عراق صادر کرد که مناسبات بین ایران و عراق بعد از دولت سیزدهم قرار نیست دستخوش تحول شود و همان سیاست خارجی منطقی و درست ایران در خصوص محور مقاومت در زمان شهید رئیسی ادامه خواهد داشت.
وی تصریح کرد: نگرانی‌هایی وجود داشت که بعد از شهادت شهید رئیسی چه اتفاقی درباره ارتباط با ایران و محور مقاومت پیش می‌آید، اما اکنون با این سفر دکتر پزشکیان به عنوان یک رئیس جمهور اصلاح طلب نشان داد که سیاست خارجه همچنان حمایت از عراق و محور مقاومت و نزدیکی به کشورهای منطقه خواهد بود.
آل اسحاق در انتها گفت: باید دیپلماسی ایران به این موضوع توجه کند که محوریت اصلی مسائل اقتصادی است و دولت ما باید در این زمینه هم یکسری هزینه ایی را قبول کند و در همه موارد این هزینه‌ها وجود دارد. بخش خصوصی هم باید کیفیت کالا و نوع کالا و تعهدات خود را در این زمینه افزایش دهد و اعتماد طرف مقابل را جذب کند.
صفوی در پایان گفت: مسئله اصلی فلات ایران رسیدن به آب‌های مدیترانه بوده و در حال حاضر نقش محوری برای این اتصال با عراق است. آقای سودانی عنوان کردند که دولت عراق از این اتصال حمایت می‌کند و از این فرصت باید استفاده شود. چالش دیگر ما با عراق قرارداد ۱۹۷۵ است و هر دولت باید برای این قرار داد صحبت‌هایی را داشته باشد و همچنین مشکلات مرزی نیز باید برای رفع آن تلاش‌های بیشتری شود.