محققان مرکز ارزیابی اجسام کوچک در سازمان هوافضای ناسا نسبت به عبور سیارک آپوفیس (ملقب به خدای آشوب) از نزدیکی سطح زمین هشدار داد.

سیارک آپوفیس یا «خدای آشوب» با کد شناسایی ۹۹۹۴۲ در سال ۲۰۰۴ میلادی توسط رصدخانه ملی کیت پیک در آریزونای آمریکا کشف و به‌عنوان یکی از خطرناک ترین سیارک های تهدیدکننده کره‌ زمین شناخته شد. این سیارک با حدود 370 متر قطر و وزن حدودی ۴۰ الی ۵۰ میلیون تن از سیارک‌های کوچک کیهان به شمار می‌رود. این سیارک تقریبا هر ۳۰ ساعت یک‌بار دور محور خود می‌چرخد.

طبق آخرین اخبار نجوم و با استناد به نظریه دانشمندان، در ۱۳ آوریل سال ۲۰۲۹ ( مصادف با ۲۵ فروردین‌ماه ۱۴۰۸ شمسی)، این سیارک از فاصله ۳۲ هزار کیلومتری از سطح زمین؛ یعنی نزدیک‌تر از فاصله مدار برخی ماهواره‌ها که به دور زمین می‌گردند، عبور خواهد کرد.

عبور سیارک آپوفیس از محدوده نیروی گرانش زمین

سیارک آپوفیس که از نظر شکل به بادام زمینی تشبیه می‌شود، از مواد سیلیکات مخلوط با نیکل و آهن تشکیل شده است و در دسته‌بندی نوع S (سیارک‌های سنگی) قرار می‌گیرد. طبق مشاهدات راداری سازمان فضایی ناسا، گفته شده که در روز ۱۳ آوریل سال ۲۰۲۹ این سیارک در نزدیکی کره زمین و به فاصله‌ی حدود ۳۲۰۰۰ کیلومتر از سطح قرار خواهد گرفت و احتمال نزدیکی بیشتر یا کمتر به‌واسطه نیروی گرانش زمین وجود خواهد داشت.

این در حالی است که تا پیش از این اعلام شده بود که آپوفیس (Apophis) حداقل برای یک قرن آینده هیچ خطری برای سیاره ما نخواهد داشت. همچنین سرعت مداری آپوفیس در زمان عبور از نزدیکی زمین به حدود ۳۰ کیلومتر بر ثانیه می‌رسد. با این حال، کارشناسان اطمینان می‌دهند که با وجود نام مستعار این سیارک، احتمال برخورد آن با زمین بسیار اندک است. دکتر «سارا تامپسون»، اخترفیزیکدان برجسته ناسا اعلام کرد:

آپوفیس در سال ۲۰۲۹ در مسیر برخورد مستقیم با زمین قرار ندارد. اما از نزدیک آن را رصد می‌کنیم؛ زیرا اجرام فضایی می‌توانند در طول زمان، رفتار غیرقابل‌ پیش‌بینی داشته باشند. همچنین احتمال برخورد یک در میلیون است؛ بااین‌حال وجود دارد. ما از هر منبعی که در اختیار داریم، برای محاسبه حرکت آن استفاده می‌کنیم و مطمئن می‌شویم که غافلگیر نخواهیم شد.

به گفته دانشمندان، در هنگام نزدیکی، این سیارک در بخش‌هایی از نیمکره شرقی زمین با چشم غیرمسلح قابل‌رؤیت خواهد بود. آپوفیس در مداری به دور خورشید می‌چرخد و هر ۷ سال یک بار به زمین نزدیک می‌شود. نام آپوفیس از «خدای آشوب» در اساطیر مصر باستان و به‌دلیل پتانسیل برخورد آن با زمین، گرفته شده است.

این سیارک در دسته سیارک‌های عبوری از سطح زمین با نام آتن (Atens) قرار می‌گیرد که بدون استفاده از تلسکوپ یا دوربین از نیم‌کره شرقی زمین قابل رصد و مشاهده خواهد بود.

اثرات مخرب برخورد احتمالی سیارک آپوفیس با کره زمین

به گفته دانشمندان ناسا، در صورت برخورد آپوفیس به زمین، نتایج فاجعه‌باری بر روی زیستگاه ما رقم خواهد خورد. برخورد سیارکی با این اندازه (قطر ۳۷۰ متر) انرژی معادل بیش از ۱۲۰۰ مگاتن TNT آزاد می‌کند که برای تخریب بخش بزرگی از زمین کافی است. در پی این رویداد اثرات مخربی از سونامی تا اختلالات شدید جوی بر روی زمین به وجود خواهد آمد. در سال ۲۰۲۱ نیز آپوفیس گذری از نزدیکی زمین داشت و پژوهشگران از این فرصت استفاده کردند تا با رصد‌های رادیویی، محاسبات مداری سیارک به دور خورشید را با دقت بیشتری اصلاح کنند.

دانشمندان ناسا در تلاش هستند تا با استفاده از دانش موجود، اطلاعات بیشتری از سرعت چرخش سیارک‌های محوری آپوفیس به‌دست بیاورند تا به‌وسیله این دانش، جهت‌گیری سیارک آپوفیس در هنگام نزدیکی به میدان گرانشی زمین در سال 2029 را دریابند. قرار است کاوشگر OSIRIS-REX که ماموریت جمع‌آوری نمونه‌هایی را از سیارک Bennu انجام داده است، با یک بودجه چند صد میلیارد دلاری ماموریت جدیدی را به سیارک آپوفیس انجام دهد و به کاوشگر OSIRIS-APEX تبدیل شود.

قرار است این کاوشگر با نزدیکی به سیارک آپوفیس و گردش دور این سیارک، ارزیابی و تصویربرداری دقیقی توسط طیف‌سنج‌ها و ارتفاع‌سنج‌های لیزری برای نقشه‌برداری دقیق و تجزیه تحلیل از سطح آن داشته باشد. OSIRIS-APEX قرار است تا با نفوذ به عمق 16 فوتی آپوفیس و پرتاب رانشگرهای خود به سطح سیارک، شناسایی مواد موجود داخل این سیارک را به‌درستی انجام دهد. این ماموریت به‌مدت ۱۸ ماه انجام خواهد پذیرفت