این منتقد و پژوهشگر ادبی در پی درگذشت علیرضا طبایی، در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به سابقه روزنامه‌نگاری ادبی این شاعر و ترانه‌سرا در دو دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ اظهار کرد: آقای طبایی مسئول بخش شعر چند روزنامه و مجله بود که مهم‌ترین آن در اواخر دهه ۱۳۴۰ تا مدتی بعد از انقلاب اسلامی، در مجله جوانان بود. مجله جوانان، مجله عمومی با شمارگان بالا بود. شمارگان این مجله در آن دروه جزء تیراژهای برتر ایران بود زیرا سردبیر بسیار مشهوری داشت که عامه‌نویس و روزنامه‌نگار توانایی بود.

وی خاطرنشان کرد : مجله جوانان در اواخر ۱۳۵۰ به تیراژ ۶۰۰ هزارتایی رسیده بود. این نکته باعث می‌شد بخش شعر و شاعران این مجله هم بسیار دیده شود. آقای علیرضا طبایی با شاعران سراسر کشور و نه فقط تهران ارتباط داشت و  نمونه شعرهایش را در مجله چاپ و شاعر را معرفی می‌کرد و چون تیراژ مجله خیلی بالا بود این شاعران در سطح وسیعی معرفی شده و به شهرت می‌رسیدند.

او در ادامه توضیح داد: صفحه شعر مجله جوانان، بیشتر شاعران نوگرای اعتدالی یا غزلسرایان نوسنت‌گرا را مطرح می‌کرد. شاعرانی که معمولا شعرهایشان نیمایی و یا شعر آزاد و یا غزل بود.  البته قالب‌های سنتی دیگر هم در این مجله مطرح می‌شد. در حدود ۱۲ سالی که آقای طبایی در آنجا مسئولیت داشت، شعر سبک نوگرایی اعتدالی و نوسنت‌گرایی شاعران جوان که اغلب متولد ۱۳۳۰ (آن زمان جوانان ۲۰  تا ۳۰ ساله بودند) بودند، منتشر می‌کرد و با این کار، بخشی از شعر ایران به سمت شعر نوسنت‌گرا و شعر نوگرایی اعتدالی رفت.

این پژوهشگر ادبی خاطرنشان کرد: شعرهای آقای طبایی‌ نیز در سبک نوگرایی اعتدالی و نوسنت‌گرایی بود؛ در واقع در شعرهای نیمایی‌اش یک نوگرایی اعتدالی دیده می‌شود و در غزل‌هایش هم به غزل‌های نو نزدیک بود که در دهه ۱۳۵۰ خیلی رایج شده بود. مشهورترین غزلسرای نو، هم در آن دوره حسین منزوی بود و بزرگان شعر آن زمان اخوان ثالث، نادر نادرپور و منوچهر آتشی غزل نو حسین منزوی را تأیید کرده بودند. 

او با بیان اینکه در دهه ۱۳۵۰ نوعی دوره بازگشت خویشتن پیشنهاد می‌شد، گفت: آن زمان شعر نو سنتی، در حال رشد بود و طبعا انتشار آن نوع شعر در صفحات شعر مجله‌ای مانند جوانان که برای عموم منتشر می‌شد، انعکاس  وسیع‌تری پیدا می‌کرد. البته به لحاظ محتوا، بخش اعظمی از این شعرها، محتوای رمانتیک داشتند؛ گاه  رمانتیسیسم شخصی و گاه رمانتیسیسم اجتماعی. شعرهای آقای علیرضا طبایی در داخل این دو مجموع قرار می‌گیرد.

عابدی با اشاره به اینکه بعد از سال ۵۷، عذر طبایی را از روزنامه اطلاعات خواستند و او مجبور شد فعالیت روزنامه‌نگاری ادبی را کنار بگذارد، بیان کرد: حدود ۲۵ سال بعد و در نیمه دهه ۱۳۸۰، برخی از دوستان قدیمی‌اش چون عمران صلاحی و روزنامه‌نگاران جوان آن دوره مانند محمد ولیزاده و علیرضا بهرامی در انتشار کتاب‌های طبایی با او همکاری کردند، برایش بزرگداشت و نشست معرفی و بررسی کتاب گذاشتند و دور جدید فعالیت‌های طبایی از نیمه دهه ۱۳۸۰ شروع شد. سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۸۵ فعالیت زیادی نداشت و بعد از این سال‌ها دفترهای شعرش که معمولا غزل نو و شعر نیمایی بود، چاپ شد.

او تأکید کرد: در دور جدید فعالیت‌های طبایی، محتوای شعر ملی_میهنی به شعرهای طبایی افزوده شد مثلاً منظومه بلندی برای تاریخ ایران به نام «مادرم ایران» و شعرهای «خلیج فارس» و شیراز را گفت. در کل مضامین ملی_میهنی در شعرش زیاد شد که اتفاقا بیشتر دیده می‌شد.

این پژوهشگر افزود: بخشی از شعرهای طبایی جنبه توصیفی و بخشی هم جنبه روایی داشت. هم در غزل  هم  شعر نیمایی. قسمتی از شعرهایش که جنبه روایی داشت بیشتر با خوانندگان ارتباط برقرار می‌کرد تا شعرهای توصیفی‌اش.

عابدی درباره ترانه‌سرایی طبایی نیز گفت: بیشتر ترانه‌های تأثیرگذارش برای دهه قبل از انقلاب بود. در آن دوره شاعران غزلسرا در ترانه‌سرایی هم فعالیت می‌کردند. در دهه  ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ موسیقی پاپ رشد کرد و باعث شد غزل‌سرایان به‌طرف ترانه‌سرایی بروند. محمدعلی بهمنی و حسین منزوی هم به آن سمت رفتند. ما دو دسته ترانه‌سرا داریم، گروهی که صرفا ترانه‌سرا هستند و گروهی شاعران ترانه‌سرا هستند و طبایی در این مجموعه بود.

کامیار عابدی در پایان خاطرنشان کرد:‌ آقای طبایی با شعر سپید میانه‌ای نداشت و این موضوع باعث شده بود چندان به تحولات شعر فارسی در چهار دهه اخیر علاقه‌ای نداشته باشد و در گفت‌وگوهایش بیشتر علاقه داشت درباره شاعران دهه ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ صحبت کند. سبک شعری‌اش بین اخوان ثالث و سیاوش کسرایی بود، تأثیر لحن حماسی ثالث و کسرایی در شعرش زیاد بود. 

 انتهای پیام