به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آیین تودیع و معارفه وزیر سابق و جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی، با حضور محمدرضا عارف معاون اول رئیس جمهور و جمعی از فعالان حوزه فرهنگ و هنر دوشنبه ۱۹ (شهریورماه) در تالار وحدت برگزار شد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: دولت چهاردهم، دو رسالت بزرگ دارد و اگر در مسیر این دو رسالت بزرگ، بتواند گام‌های جدی بردارد به توفیق نزدیک شده است؛ نخست رسالت ملی و راهبرد وفاق؛ رسالت دوم مقابله با انزوای ایران در سطح بین‌المللی است. در این دو رسالت، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نقش پیشران را ایفا می‌کند. اگر این دو رسالت اصلی دولت چهاردهم باشد، باید با این نگاه به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نگاه کرد. در گفتمان وفاق، سه ضلع دارد نخست داخل قوه مجریه چراکه مسائل حکمرانی دیگر بخشی نیست؛ به‌عبارت دیگر ابرمسائل ابربخشی‌اند و اگ کنار هم قرار نگیریم به حل مسئله‌ها نزدیک نمی‌شویم؛ بنابراین به یک گفتمان وفاق در درون کابینه نیاز داریم بخشی‌نگری را رها کردن و در کنار هم بودن.
صالحی درباره ضلع دوم وفاق ملی؛ رویکرد دولت چهاردهم بیان کرد: وفاق دولت حاکمیت است؛ قوه مجریه با حاکمیت، مسیری که آقای دکتر پزشکیان به خوبی طی کردند. در مراودات با مجلس و مسیری که مجلس در این تعامل طی کرد؛ همچنین با قوه قضائیه، نهادهای نظامی و انتظامی.
وی ادامه داد: اما بخش مهم‌تر و رسمی‌تر گفتمان وفاق در ضلع دولت – ملت یا حاکمیت – ملت است. در این بخش مسائل مهمی وجود دارد که باید دنبال کرد؛ بنابراین فکر می‌کنم، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با نخبگان فعال در چهار حوزه فرهنگ، ازجمله مولفان، ناشران، چاپخانه‌داران و … حوزه هنر، حوزه رسانه و حوزه دین. بخش وسیعی از نخبگان کشور که نقش میانجی را بین حاکمیت و ملت ایفا می‌کنند و خط ارتباطی دولت – ملت هستند، جزو فضای کاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند.
وزیر افزود: اگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با نخبگان فرهنگ، هنر، رسانه و دین ارتباط برقرار کند، آن‌ها در یک ارتباط خوب خواهند توانست، ملات گسل‌ها را به گونه‌ای بریزند، تا به یک نوع انسجام درونی و یک انسجام ارتباطی با حاکمیت و دولت منتهی شود.
عضو کابینه دولت چهاردهم درباره راه تحقق تاثیرگذاری فعالان فرهنگ، هنر، رسانه و دین گفت: اقداماتی باید در این زمینه انجام داد؛ البته نه به این معنا که انجام نمی‌شده حتماً اتفاق می‌افتاده اما همت مضاعف و عزم بیشتری لازم دارد. اگر می‌خواهیم نخبگان فرهنگ، هنر و رسانه و نخبگان دینی نقش میانجی را در این ارتباط و وفاق دولت ملت ایفا کنند و شعار حضرت امام (ه) «همه با هم» اتفاق بیفتد، پاره‌ای از اقدامات و رویکردها را تقویت یا تجدید نظر کرد.
صالحی ادامه داد: نکته نخست؛ مشارکت اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری است. اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه اگر در این فرآیند حضور پیدا کنند، همدلی و همکاری آن‌ها افزون‌تر و افزون‌تر می‌شود. وقتی از مشارکت صحبت می‌کنیم، منظور مشارکت فراگیر است که بتواند از همفکری و همدلی و از همدلی به همکاری منتهی شود.
وی افزود: رویکرد دوم، تقویت نهادهای صنفی اصحاب فرهنگ و هنر است. صدها هزار اصحاب و فرهنگ و هنر داریم که به‌طور طبیعی نمی‌توان با این تعداد ارتباط رودررو داشت. نهادهای صنفی فرهنگ، هنر و رسانه، رقیب نیستند؛ دشمن نیستند؛ می‌توانند رفیق راه باشند، برای دولت، برای حاکمیت؛ منتهی باید ادبیات این مسئله را هم پذیرفت و در تعامل کوشید که در یک تعامل به آن نقش میانجی‌گرایانه کمک کند. تقویت اقتصاد فرهنگ و هنر، اگر اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه وضعیت معیشت و اقتصادشان مناسب نباشد، حال ناخوب‌شان منجر می‌شود که نتوانند حال مردم را خوب کنند.
صالحی با تاکید بر سهم اندک فرهنگ از بودجه بیان کرد: سهم فرهنگ و هنر در فضای بودجه فرهنگی کشور به شدت اندک است. تلاش‌هایی انجام شده درهمین اواخر سهم فرهنگ هنر و رسانه ۴۵ صدم درصد از بودجه بود و با احتساب بخش دین، در نهایت ۶۵ صدم درصد. سهم بسیار اندکی است. در حوزه فرهنگ هنر و رسانه ۱۶ دلار در آمریکا ۱۸۴ دلار در کره جنوبی ۳۷۳ دلار و در رژیم صهیونیستی اشغالگر، ۷۳۶ دلار؛ بنابراین دولت‌ها برای فرهنگ خرج می‌کنند. حوزه اقتصاد فرهنگ و صنایع خلاق هم باید جدی گرفته شود.
وی ادامه داد: دولت‌ها حتی در سرمایه‌دارترین نوع نظام‌های اقتصادی، مسئول حوزه فرهنگ هستند؛ و اینکه چنین سهمی از بودجه کلان کشور داریم به‌طور طبیعی کار را دشوار می‌کند. اگر می‌خواهیم اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه در وفاق ملی و مناسبات دولت - ملت سهم داشته باشند باید به کرامت آن‌ها توجه شود. آن‌ها از منزلت وجودی برخوردارند و تحقیر آن‌ها را آزرده می‌کند، چه برسد به زجر و مسائل دیگر.
صالحی افزود: نمی‌خواهم بگویم اصحاب فرهنگ، قدیس‌اند؛ خطا نمی‌کنند؛ جرم مرتکب نمی‌شوند و اشتباه نمی‌کنند اما مناسبات با اصحاب فرهنگ هنر و رسانه، مناسبات خاص خود را می‌طلبد. اگر می‌خواهیم آن‌ها نقش میانجی را ایفا کنند، اگر می‌خواهیم آن‌ها در فضای دولت - ملت و وفاق دولت – ملت، عملیات انجام دهند، ارتباط ما با فضای عمومی را برقرار کنند، نباید احساس تحقیر کنند؛ نباید احساس تنگنا کنند.
وی با اشاره به تاثیر تغییرات فناورانه در حوزه فرهنگ گفت: بالاخره توجه به تغییرات ژرف در نظام حکمرانی فرهنگی است. حکمرانی فرهنگی در سرمایه‌دارترین نوع دولت‌ها هم وجود دارد. تنظیم‌گری هست اما اگر به تغییرات نسلی و تغییرات جنسیتی تغییرات فناوری توجه نکنیم آن به ضد خود تبدیل خواهند شد و به نتیجه نخواهند رسید. اگر به اقتضائات زمانی نگاه نکنیم، نمی‌توانیم از آنچه که فکر می‌کنیم درست است، صیانت کنیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: رسالت دولت چهاردهم دو چیز است و در هر دو حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مسئولیت و بار زیادی بر دوش دارد و زمانی محقق می‌شود که کل دولت و شخص رئیس‌جمهور، شخص معاون اول و متنفذان به کمک بیایند.
صالحی ادامه داد: راهبرد دوم، مقابله با توطئه و مسیری است که برای انزوای ایران تصمیم گرفته شده است. دشمنان ایران پس از انقلاب دیدند، توازن منطقه به هم ریخته و نظم جهانی متفاوت شده است، تلاش کردند ایران‌هراسی ایجاد کنند. بیش از چهار دهه به‌طور جدی تلاش کردند که ایران را منزوی کنند؛ صدای ایران شنیده نشود؛ پرچم ایران بلند نشود. مسیری است که آن‌ها دنبال کردند که اگر ایران به عنایت الهی و راهبری امام راحل و رهبر فرزانه انقلاب، کیان آن بعد از نزدیک به پنج‌دهه صیانت شده، اگر نمی‌توانند ایران را به هم بریزند، تلاش می‌کنند ایران را در پوسته خود مدفون کنند و صدای ایران شنیده نشود این تلاشی است که دشمن با تمام قوا انجام می‌دهد
وی ادامه داد: اگر می‌خواهیم ایران را از انزوا دور کنیم اسب تیزرو این داستان فرهنگ و هنر است. مزیت تاریخی ایران را در جهان به شعر، مینیاتور، هنر، سعدی، حافظ و خیام می‌شناسند؛ نشان‌دهنده این است که ایران با هنر در همه دنیا شناخته می‌شود؛ بنابراین مزیت تاریخی ما در این حوزه است؛ مزیت معاصر ما نیز در این حوزه است. به جد عرض می‌کنم، سند چشم‌انداز نظام و کشور که می‌گوید در منطقه در جایگاه نخست باشیم در بسیاری از شاخص‌های حوزه فرهنگ هنر در رتبه اول منطقه قرار داریم. استعداد ملی و ظرفیت ما این است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: دانشجویان هنر در سال ۶۶- ۱۳۶۷، ۵هزار و ۶۳۰ نفر بود اما سال ۱۳۹۷ -۹۸ این جمعیت به ۳۰۰ هزار نفر رسید؛ به‌عبارت دیگر نسل قابل توجهی از ایران در حوزه فرهنگ و هنر فعال هستند. زنان نیز جایگاه خاصی در فرهنگ و هنر پیدا کردند. مسیری که انقلاب اسلامی برای رشد زنان فراهم کرد در همه حوزه‌ها، علم، فرهنگ، هنر و رسانه. سال ۱۳۶۳ تعداد داستان‌نویسان زن، ۲۸ نفر بود و تعدا نویسندگان مرد ،۲۴۱ نفر اما سال ۱۳۹۳ هزار و ۷۳۸ مرد و هزار ۶۴۸ زن. به نظر می‌رسد آمار زنان تا پایان سال، احتمالاً بیش از مردان خواهند بود.
صالحی با تاکید بر جریان روبه رشد زنان از ابتدای انقلاب افزود: این‌ها ظرفیت‌ها و استعدادهای ما در این حوزه هستند که به ثمر رسیدند یا در مسیر به ثمر رسیدن هستند؛ بنابراین به اعتبار ظرفیت تاریخی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه می‌توانند مسیری را طی کنند و به سرعت برای مقابله با ایران‌هراسی و برای خروج ایران از انزوای تحمیلی. طبعاً در این حوزه هم راهبردهایی وجود دارد؛ نقش ایرانیان خارج از کشور را نباید نادیده گرفت. ایرانیان خارج از کشور میانجی‌های خوبی هستند.
در ابتدای این مراسم، محمدمهدی اسماعیلی در سخنانی ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای جمهوری اسلامی ایران، شهید حاج قاسم سلیمانی و شهدای پرواز اردیبهشت، گفت: از حضور معاون اول رئیس‌جمهور، فعالان رسانه و وزرای اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حضور در این رویداد تشکر می‌کنم.
وی افزود: جلسه تودیع و خداحافظی است، البته خداحافظی مفهومی ندارد، افتخار می‌کنم که با اعتماد رئیس جمهور شهید در این دوره در حوزه فرهنگ قرار گرفتم و امروز هم یه عنوان یکی از کوچکترین اهالی این حوزه در خدمت فعالان فرهنگی کشور هستیم.
اسماعیلی با بیان اینکه تلاش کردیم در این دوره سه ساله نظام حکمرانی فرهنگی کشور سامان پیدا کند، ادامه داد: اگر به حوزه سیاست‌گذاری کلان قائل باشیم، شورای عالی انقلاب فرهنگی امر سیاست‌گذاری را بر عهده دارد، بخشی از این سیاست‌گذاری هم در نهادهای دیگر از جمله شورای عالی فصای مجازی، مجمع تشخیص مصلحت نظام انجام می‌شود.
وی در بخش دیگر صحبت‌های خود عنوان کرد: اما در حوزه حکمرانی وزارت ارشاد متولی اصلی اجرای این سیاست‌ها است و باید اقتضائاتی برای آن فراهم شود، من تلاش کردم اقتضائات این حرکت را فراهم کنیم، وظیفه ما تنظیم‌گری، نظارت، حمایت و رصد را بر عهده داریم، چهار ضلعی که باید توامان اتفاق بیفتد و وزارت فرهنگ باید اسباب این مرجعیت را فراهم کند.
اسماعیلی با اشاره به تشکل شورای هماهنگی فرهنگی دولت سیزدهم، توضیح داد: رئیس جمهور شهید ابلاغ ویژه‌ای برای بنده به عنوان دبیر شورای هماهنگی فعالیت‌های فرهنگی دولت دادند و وزرا و نهادهای خارج از دولت نیز در این شورا حضور داشتند.
وی همچنین درباره فعالیت‌های شورای فرهنگی دولت، عنوان کرد: در قانون برنامه هفتم ۲۲ برنامه کم‌نظیر مصوب شد، ۳۶ هزار میلیارد تومان نیز از یک درصد موظفی سازمان‌ها و نهادها تامین شد، در این حوزه ما شاهد رشد ۱۷ برابری بودجه بودیم و رئیس جمهور شهید عزیز ۱۰ هزار میلیارد تومان برای تکمیل زیرساخت‌ها اختصاص دادند.
اسماعیلی با طرح این موضوع که باید در تهران زیرساخت های فرهنگی را تقویت کنیم، گفت: توانستیم در دولت سیزدهم مقدمات زیرساخت برای ساخت مجموعه بزرگ فرهنگی از جمله زمین هشت هزار متری با ۱۱۰ هزار تراکم را تامین کنیم، همچنین بنای تاسیس شهر هنر را آغاز کردیم، در این زمینه معتقدم پیوست فرهنگی همه طرح‌ها باید به تصویب وزارت فرهنگ برسد.
وی همچنین جوان‌گرایی و جلب مشارکت بانوان در جایگاه مدیریتی را از دیگر اقدامات وزارت فرهنگ دولت سیزدهم اعلام کرد.
در این مراسم علاوه بر معاون اول رئیس جمهور، سید رضا صالحی امیری وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی، سید مصطفی میرسلیم، محمد حسین صفار هرندی، سید محمد حسینی، علی جنتی وزرای اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی، سید محمد هاشمی جانشین وزیر فرهنگ، سید محمود اسلامی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت فرهنگ، یاسر احمدوند معاون فرهنگی وزارت فرهنگ، محمود سالاری معاون امور هنری وزارت فرهنگ، سید عباس حسینی معاون وزیر و رییس سازمان حج و زیارت، عاطفه خادمی دبیر شورای فرهنگ عمومی، شبیر فیروزیان معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت الاسلام سید عبدالفتاح نواب نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی، محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی، مهدی رمضانی دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، امیرحسین سمیعی مدیر کل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، علی نادری مدیرعامل خبرگزاری جمهوری اسلامی، سید مجید پوراحمدی مدیرعامل صندوق اعتباری هنر، حجت‌الاسلام کمال خداداه رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد کشور، حجت‌الاسلام مصطفی رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، امیر تاجیک خواننده، داریوش ارجمند بازیگر پیشکوست، جاهنگیر الماسی، ایرج راد، علی نصیریان، هوشنگ توکلی و جمع کثیری از هنرمندان و اصحاب فرهنگ و رسانه نیز حضور داشتند.
گزارش تکمیل می‌شود…
در ابتدای این مراسم، محمدمهدی اسماعیلی در سخنانی ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای جمهوری اسلامی ایران، شهید حاج قاسم سلیمانی و شهدای پرواز اردیبهشت، گفت: از حضور معاون اول رئیس‌جمهور، فعالان رسانه و وزرای اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حضور در این رویداد تشکر می‌کنم.
وی افزود: جلسه تودیع و خداحافظی است، البته خداحافظی مفهومی ندارد، افتخار می‌کنم که با اعتماد رئیس جمهور شهید، در این دوره در حوزه فرهنگ قرار گرفتم و امروز هم به عنوان یکی از کوچکترین اهالی این حوزه در خدمت فعالان فرهنگی کشور هستیم.
اسماعیلی با بیان اینکه تلاش کردیم در این دوره سه ساله نظام حکمرانی فرهنگی کشور سامان پیدا کند، ادامه داد: اگر به حوزه سیاست‌گذاری کلان قائل باشیم، شورای عالی انقلاب فرهنگی امر سیاست‌گذاری را بر عهده دارد، بخشی از این سیاست‌گذاری هم در نهادهای دیگر از جمله شورای عالی فصای مجازی، مجمع تشخیص مصلحت نظام انجام می‌شود.
وی در بخش دیگر صحبت‌های خود عنوان کرد: اما در حوزه حکمرانی، وزارت ارشاد متولی اصلی اجرای این سیاست‌ها است و باید اقتضائاتی برای آن فراهم شود. من تلاش کردم اقتضائات این حرکت را فراهم کنم، ما وظیفه تنظیم‌گری، نظارت، حمایت و رصد را بر عهده داریم، چهار ضلعی که باید توامان اتفاق بیفتد و وزارت فرهنگ باید اسباب این مرجعیت را فراهم کند.
اسماعیلی با اشاره به تشکیل شورای هماهنگی فرهنگی دولت سیزدهم، توضیح داد: رئیس جمهور شهید ابلاغ ویژه‌ای برای بنده به عنوان دبیر شورای هماهنگی فعالیت‌های فرهنگی دولت دادند و وزرا و نهادهای خارج از دولت نیز در این شورا حضور داشتند.
وی همچنین درباره فعالیت‌های شورای فرهنگی دولت، عنوان کرد: در قانون برنامه هفتم، ۲۲ برنامه کم‌نظیر مصوب شد، ۳۶ هزار میلیارد تومان نیز از یک درصد موظفی سازمان‌ها و نهادها تامین شد، در این حوزه ما شاهد رشد ۱۷ برابری بودجه بودیم و رئیس جمهور شهید عزیز ۱۰ هزار میلیارد تومان برای تکمیل زیرساخت‌ها اختصاص دادند.
اسماعیلی با طرح این موضوع که باید در تهران زیرساخت های فرهنگی را تقویت کنیم، گفت: توانستیم در دولت سیزدهم مقدمات زیرساخت برای ساخت مجموعه بزرگ فرهنگی از جمله زمین هشت هزار متری با ۱۱۰ هزار تراکم را تامین کنیم، همچنین بنای تاسیس شهر هنر را آغاز کردیم. در این زمینه معتقدم پیوست فرهنگی همه طرح‌ها باید به تصویب وزارت فرهنگ برسد.
وی همچنین جوان‌گرایی و جلب مشارکت بانوان در جایگاه مدیریتی را از دیگر اقدامات وزارت فرهنگ دولت سیزدهم اعلام کرد.
در این مراسم علاوه بر معاون اول رئیس جمهور، سید رضا صالحی امیری وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی، سید مصطفی میرسلیم، محمد حسین صفار هرندی، سید محمد حسینی، علی جنتی وزرای اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی، سید محمد هاشمی جانشین وزیر فرهنگ، سید محمود اسلامی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت فرهنگ، یاسر احمدوند معاون فرهنگی وزارت فرهنگ، محمود سالاری معاون امور هنری وزارت فرهنگ، سید عباس حسینی معاون وزیر و رییس سازمان حج و زیارت، عاطفه خادمی دبیر شورای فرهنگ عمومی، شبیر فیروزیان معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت الاسلام سید عبدالفتاح نواب نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی، محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی، مهدی رمضانی دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، امیرحسین سمیعی مدیر کل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، علی نادری مدیرعامل خبرگزاری جمهوری اسلامی، سید مجید پوراحمدی مدیرعامل صندوق اعتباری هنر، حجت‌الاسلام کمال خداداه رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد کشور، حجت‌الاسلام مصطفی رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، امیر تاجیک خواننده، داریوش ارجمند بازیگر پیشکوست، جاهنگیر الماسی، ایرج راد، علی نصیریان، هوشنگ توکلی و جمع کثیری از هنرمندان و اصحاب فرهنگ و رسانه نیز حضور داشتند.
گزارش تکمیل می‌شود…
∎