احسان رستمیان؛ تابناک- پس از تأسیس خانه سینما، چندین صنف از جمله انجمن صنفی بازیگران سینما شکل گرفتند تا از هنرمندان و فعالیت‌هایشان حمایت کنند و حقوق آن‌ها را حفظ نمایند. این انجمن با برگزاری دوره‌ای انتخابات، اعضای خود را مشخص می‌کند و هدف آن حمایت از بازیگران و حل مشکلات آن‌هاست.  در حال حاضر، پژمان بازغی، رئیس این صنف است.

 

 

منافع شخصی آقایان

هرچند چنین صنفی به همان دلیل مرجعیت قائل شدن اعضا برای خودشان، دارای چالش هایی بوده است، اما در یک سری از برهه ها، چالش هایی نیز از جنس دیگر بر آن سایه انداخته است.  چالشی بر آمده از منافع افراد و مبتنی بر حضور در فیلم یا سریالی که باعث شده است تا منافع شخصی بر منافع انجمن ترجیح داده شود.

 

ماجرای مربوط به گارد و مخالفت پزمان بازغی در برابر خانه سینما در تیر ماه سال۱۴۰۲ُ، یکی از همین جنس چالش ها بود که عده ای معتقد بودند او - که در آن زمان در یکی از سریالهای شبکه سه،  و نیز به عنوان مجری برنامه کودک شو، برنامه ای در حال پخش داشت- طبیعتا نظر و منفعت شخصی را در برابر نظر عمده اعضای صنف بازیگران و  خانه سینما مطرح کند.

در هر حال تشکبلات صنفی هر چند اتفاق مثبتی است اما در کشور ما دارای نقایص اساسی نیز در کارهایش بوده و بر اساس آن، اصولا برخی از بازیگران ، حاضر نشده اند در صنف بازیگران سینما عضو شوند. برخی نیز عطای آن را به لقایش بخشیده اند.

 

 

بازیگری و چالش هایش 

 

بازیگری به عنوان یک شغل، با چالش‌های خاص خود همراه است. بازیگران معمولاً برای پروژه‌های کوتاه‌مدت انتخاب می‌شوند و پس از پایان هر پروژه ممکن است بیکار شوند. این وضعیت باعث می‌شود که بازیگران به دنبال حفظ ارتباطات قوی با کارگردانان و تهیه‌کنندگان باشند تا بتوانند در دنیای سینما و تلویزیون فعال بمانند. 

 

صنف است و بیانیه هایش

یکی از وظایف انجمن صنفی بازیگران، حمایت از اعضا در مواقعی است که مشکلاتی برای آن‌ها پیش می‌آید. اما سوال اینجاست که آیا این انجمن در عمل می‌تواند از اعضای خود حمایت کند یا تنها به صدور بیانیه‌های محکومیت بسنده می‌کند. همچنین، در مواردی که بازیگران ممنوع‌الکار می‌شوند، این انجمن چه اقداماتی می‌تواند انجام دهد و آیا می‌تواند به حل مشکلات آن‌ها کمک کند یا فقط به صدور بیانیه‌ اکتفا می‌کند. 

بازیگران معتقدند این انجمن باید به عنوان یک نهاد حمایتی عمل کند و نه تنها به صدور بیانیه‌ها بسنده نکند، بلکه باید توانایی پیگیری و حل مشکلات واقعی اعضای خود را داشته باشد.

 

فقط در بحران

به گفته بازیگران منتقد صنف، بسیاری از بازیگران پس از مدتی از صحنه دور می‌شوند و حتی سوپر استارهایی که در گذشته محبوب بودند، اکنون فراموش شده‌اند. انجمن صنفی بازیگران به منظور حمایت از این هنرمندان تشکیل شده، اما به نظر می‌رسد که تنها در زمان‌های بحرانی مانند بیماری یا پیری به کمک آنها می‌شتابد و در سایر مواقع توجه کافی به آنها ندارد.

 

بر اساس فلسفه شکل گیری این نهاد، انجمن بازیگران باید به اختلافات داخلی در میان بازیگران رسیدگی کند به عنوان مثال به مواردی از تعرضات در صنعت سینما که توسط برخی از بازیگران زن مطرح شد، رسیدگی کند و نتیجه آن را هم بازیگران مدعی مساله و هم مردم بدانند.

 

در هر حال سوالاتی درباره پیگیری این موضوعات توسط انجمن بازیگران مطرح می‌شود و انتقاداتی نسبت به کارایی این انجمن در حمایت از بازیگران ممنوع‌الکار وجود دارد.

 

 

محمد شیری: انجمن بازیگران قدرت اجرایی ندارد

 

محمد شیری، بازیگر معتقد است انجمن صنفی بازیگری قدرت اجرایی ندارد و همین موجب شده بازیگران امنیت شغلی نداشته باشند.

این بازیگر در گفت‌وگو با آنا گفته است: من عضو خانه سینما هستم، اما آنجا هیچ‌کاری برایم نکرده است. از طریق خانه تئاتر بیمه شدم‌. خانه سینما هر سال از ما حق عضویت می‌گیرد، اما آنقدر قدرت ندارد که برای اعضایش امنیت شغلی فراهم کند. الان تهیه‌کننده‌ها حرف اول را در انتخاب بازیگران می‌زنند و حتی کارگردان‌ها نیز چندان حق انتخاب ندارند. من به عنوان بازیگر، سال‌های زیادی از عمرم را پای این کار گذاشته‌ام و خودم را به مردم ثابت کرده‌ام و از آنها نمره قبولی گرفته‌ام اما حاضر نیستم اعتبارم را نادیده بگیرم و به هر قیمتی نقش بگیرم. سنم بالا رفته و نمی‌خواهم برای کار به هر کسی رو بزنم!

 

 

گلایه های مرحوم رضا صفایی پور

زنده یاد رضا صفایی‌پور مشهور به رضا طوفان نیز که از چهره‌های مطرح سینمای اکشن در دهه‌های شصت و هفتاد بود در شرایطی که در حال مبارزه با بیماری پارکینسون بود در گفتگو با مجله فیلم امروز به گلایه از سال‌های بیکاری و بی تفاوتی همکارانش در سینما پرداخته بود. او گفته بود:« دوستان به من سر زدند اما توقع‌ام خیلی بیشتر از اینهاست و خواسته زیادی هم نیست. چند وقت پیش انجمن عکاسان سینما از من تجلیل کرد و من خیلی دوست داشتم انجمن بازیگران از من تقدیر کند و حقم این بود. برای «پرچم‌های قلعه کاوه» خیلی زحمت کشیدم و بعد از آن فیلم کاری نکردم و خیلی زجر می‌کشم. چون حرفه‌ای این کار هستم. سینما حرفه نامردی است.»

 

حرف اخر

در میان همه چالش ها، قطعا انجمن بازیگران سینمای ایران، موفقیت هایی نیز داشته است. اما برآیند عملکردها، ظاهرا  در شرایط کاری و معیشتی هنرمندان این عرصه، چندان برجسته نیست و دغدغه ها همچنان پابرجاست.