این بافت نواری در بالا و پایین دهان وجود دارد که بسته به موقعیت، به آن فرنوم لب بالا و یا فرنوم لب پایین گفته می­شود. علاوه بر این دو فرنوم، یک فرنوم دیگر هم وجود دارد که در زیر زبان امتداد پیدا می­ کند و به کف دهان و پشت دندان­ ها وصل است.

فرنکتومی نوعی جراحی است که در آن فرنوم زیر زبان یا لب بالا حذف و برداشته می‌­شود. به‌این‌ترتیب حرکات دهان و زبان راحت‌تر می ­شود. برخی از نوزادان در زمان تولد با عارضه گره زبان و یا گره لب مواجه هستند و همین باعث بروز مشکلاتی در حرکات دهان و مکیدن شیر مادر می­شود. علاوه بر این فرنوم باعث پوسیدگی دندان، مشکلات گفتاری، گوارشی و تنفسی می­ شود.

خوشبختانه تمام این مشکلات با یک جراحی ساده و ایمن قابل‌حل است. در اینجا می–خواهیم شما را با انواع فرنوم و جراحی فرنکتومی آشنا کنیم تا تمام ابهامات این موضوع روشن شود.

برای دریافت اطلاعات تخصصی می‌توانید با متخصصان و دندانپزشکان شرکت بیمه دندانپزشکی دندونت تماس حاصل فرمایید. 

انواع فرنوم

فرنوم لبی یا گره لب

گره لب ، زمانی است که تکه بافتی که لب بالایی را به لثه می­ چسباند، بسیار محکم‌تر و در واقع ضخیم‌تر و بزرگ‌تر از حد معمول باشد. این وضعیت ممکن است حرکت لب بالایی را دشوار کند. نوزاد برای تغذیه صحیح از شیر مادر، باید بتواند لب بالایی خود را به‌آسانی و به میزان کافی برای جا دادن نوک پستان در دهان حرکت دهد تا یک چفت ایمن ایجاد کند.

برخی از نوزادان یک فرنوم لبیال بسیار بلند و ضخیم دارند که لب را بیشتر از حد طبیعی و لازم به لثه می­چسباند. این وضعیت باعث می­شود که حرکت لب بالایی کودکان سخت شود. در برخی از نوزادان، این وضعیت در توانایی تغذیه‌ی نوزاد مشکل ایجاد می­کند.

فرنوم لب باعث بروز چه مشکلاتی می­شود؟

• نوزادانی که به فرنوم لب خفیف یا شدید مبتلا هستند ممکن است:
• بین دندان‌­های وسط فک بالایشان فاصله بیفتد یا فشار روی لثه‌ها سبب عقب رفتن لثه یا اصطلاحاً تحلیل لثه آنها شود.
• نتوانند به‌آسانی از مسواک یا نخ دندان استفاده کنند.
•  احتمال پوسیدگی دندان بیشتر می­شود.
• برای مکیدن شیر، نمی­توانند لب بالا را به دور سینه مادر جمع کنند و دچار سوءتغذیه شوند.
• هنگام خوردن شیر مادر احساس درد کنند.
• فرنوم فک بالایشان آسیب ببیند.

فرنوم زبانی یا گره زبانی

فرنوم زبانی بافت ماهیچه ­ای است که وسط زبان را به کف دهان متصل می‌­کند. زمانی که فرنوم زبانی به‌طور غیرعادی کوتاه باشد یا خیلی به نوک زبان نزدیک باشد دچار گره زبانی شده است. این حالت می‌­تواند روی نحوه حرکت زبان در داخل دهان اختلال ایجاد کند و شیر خوردن نوزاد را با مشکل مواجه کند.

فرنوم زبانی باعث چه مشکلاتی می­شود؟

نوزادانی که مبتلابه فرنوم زبانی هستند:

• نمی­ توانند دهان خود را به‌طور کامل باز کنند؛ بنابراین عادات غذایی و گفتاری‌شان با مشکل مواجه می ­شود.
•  قادر به صحبت کردن سریع و بلند یا نرم نیستند.
• در ناحیه فک احساس درد می‌­کنند.
• فک پایینشان به سمت جلو پیشروی می­کند.
•  احتمال دارد که لثه ­ها ملتهب شوند.
• درصورتی‌که فرد بزرگسال مبتلابه فرنوم باشد، امکان جای دادن درست و راحت دندان مصنوعی وجود ندارد.

فرنکتومی چگونه انجام می‌­شود؟

فرنکتومی عمل جراحی کوچکی است که امروزه برای کوچک کردن فرنوم بزرگ یا بلند انجام می‌شود. به‌طورکلی جراحی فرنکتومی به چندین روش امکان‌پذیر است:

 روش سنتی

 اول بی حسی موضعی انجام می‌­شود؛ .سپس با استفاده از تیغ جراحی، بافت فرنوم غیرعادی با یک برش کوچک برداشته می‌­شود. در پایان با نخ‌­های بخیه قابل‌جذب یا کشیدنی، موضع جراحی را بخیه می‌زنند.

جراحی فرنکتومی با لیزر

در عمل فرنکتومی با لیزر از دستگاه لیزر دستی مخصوص برای جدا کردن فرنوم از لب بالا یا زبان استفاده می‌­شود. متخصص دندانپزشکی این جراحی را با بی‌­حسی موضعی و ظرف یک تا دو دقیقه انجام می‌­دهد و زخم با تشکیل پوست جدید ظرف 10 روز بهبود می­ یابد.

به‌طورکلی جراحی با لیزر محبوبیت زیادی نزد پزشکان دارد، چون غیرتهاجمی ­­تر است و با خونریزی کمتری همراه است، کمتر به بافت آسیب می‌زند و مدت بهبودی هم سریع‌­تر است و درد پس از عمل هم خیلی کمتر است.

جراحی فرنکتومی با سوزاندن (الکتروکوتریزاسیون)

 این روش نوعی جراحی الکتریکی است که در آن از الکترودهای حرارت دیده و گرم شده برای سوزاندن و حذف بافت‌ غیرعادی و اضافی استفاده می‌­شود. این روش بدون خونریزی است و دوره بهبودی کمی دارد.

بهترین زمان برای انجام فرنکتومی 

بهتر است والدین تا زمان درآمدن دو دندان دائمی جلویی فک بالا، کاری به درمان فرنوم لبی نداشته باشند، زیرا ممکن است فاصله غیرعادی بین دندان‌ها پس از درآمدن دندان‌های دائمی بسته شود. اگر این طور نشد می‌توانند با ارتودنسی وضعیت دندان‌ها را اصلاح کرده و فاصله ناشی از بند یا گره لب را ببندند. چنانچه گره یا فرنوم لب باعث درد گرفتن لثه و لب بالای کودکان شود، آن‌وقت جراحی فرنکتومی لب انجام می‌­شود.

دوره ریکاوری و بهبودی بعد از جراحی

ناحیه جراحی پس از عمل شبیه یک زخم نسبتاً بزرگ است و کمی خونریزی هم دارد که البته این مسئله نگران­کننده نیست. اگر بیمار با خونریزی مواجه شد می­تواند یک تکه گاز پانسمان را تا کرده و روی زخم بگذارد تا خون را به خود جذب کند. تمیز نگه داشتن محل جراحی به منظور جلوگیری از بروز عفونت، خیلی مهم است و باید به‌طور مرتب آن را با یک تکه گاز پانسمان و پراکسید با ملایمت پاک کنید. زخم جراحی را باید تا یک هفته تحت نظر گرفت و در صورت مواجهه با هرگونه مورد غیرعادی به پزشکتان مراجعه کنید. 

نتیجه جراحی چه زمانی قابل رویت است؟

گرچه نتیجه جراحی فرنکتومی بلافاصله بعد از عمل قابل رویت است اما پزشکان برای مشاهده بهتر نتیجه توصیه می‌­کنند تا رفع اثرات داروی بی‌حسی صبر کنید.

نکات قبل از جراحی

1. یک هفته قبل از جراحی از مصرف رقیق‌کننده‌های خون مانند آسپرین و مکمل‌های گیاهی خودداری کنید.

2. فهرست کاملی داروهایی که مصرف می‌­کنید را با پزشکتان در میان بگذارید.

3. اگر حساسیت دارویی و یا غذایی خاصی دارید، حتماً جراح متخصص را در جریان بگذارید.

4. اگر مبتلابه دیابت، فشارخون بالا، درد قفسه سینه هستید یا  سابقه حمله قبلی دارید، حتماً به متخصص اطلاع دهید.

مراقبت‌های بعد از جراحی

مراقبت‌های بعد از جراحی فرنکتومی لب و زبان ساده است.

• محل جراحی را به‌طور مرتب تمیز نگه دارید.
• جمع شدن مواد غذایی و آلوده شدن محل جراحی سبب بروز عفونت می­شود، پس باید به مدت چند روز مصرف برخی از غذاها و خوراکی ­ها را محدود کرد.
•  ناحیه جراحی‌شده را باید با دهان‌شویه‌های ملایم یا آب‌نمک شستشو دهید.
•  اگر امکان دارد باید دندان‌­ها را با احتیاط با مسواک نرم مسواک بزنید تا پلاک چسبیده روی دندان‌ها پاک شود.

عوارض فرنکتومی

در جراحی فرنکتومی هم مانند هر جراحی دیگری، امکان بروز عوارض و خطرات وجود دارد. خطرات احتمالی فرنکتومی عبارت است از:

خطرات ناشی از بیهوشی

خونریزی

عفونت

آسیب به اعصاب دهان و زبان

درد و تورم

اتصال مجدد فرنوم که البته به ندرت اتفاق می‌افتد.

مزیت‌های جراحی فرنکتومی

افرادی که جراحی فرنکتومی انجام داده‌اند:

فاصله بین دو دندان جلوی فکشان از بین رفته و باعث بهبود ظاهری می­شود.

مشکلات دهان و دندانشان کمتر می­ شود.

اشتهایشان بهبود پیدا می‌­کند زیرا فرد می‌تواند به‌درستی و با راحتی بیشتر غذا بخورد.

افزایش و بهبود اعتمادبه‌نفس 

هزینه جراحی فرنکتومی

هزینه این نوع از جراحی متغیر است و تابع عواملی مانند پیچیدگی عمل و مدت‌زمان آن، دستمزد متخصص و موقعیت جغرافیایی کلینیک است. در جلسه مشاوره می­ توانید از هزینه تقریبی عمل مطلع شوید.

برای دریافت اطلاعات راجب معرفی دندانپزشکان متبحر در زمینه فرنکتومی  و نیز دندانپزشکی اقساطی و دریافت بیمه دندانپزشکی می توانید با کارشناسان شرکت بنیان سلامت پاسارگاد تماس حاصل فرمایید. 

در پایان لازم به ذکر است که تمام افراد در داخل دهان فرنوم دارند. شکل و اندازه فرنوم‌ها مختلف است. فرنوم‌ها بافته‌ای نیمه شل دهانی هستند، پس برخی از افراد ممکن است پارگی آنها را تجربه کنند که البته جای هیچ نگرانی نیست. در برخی موارد، فرنوم خیلی بلند و یا ضخیم‌تر از حد معمول است یا شکل غیرعادی دارد که باعث بروز مشکلات در گفتار یا تغذیه می­ شود و جراحی فرنکتومی روشی ایمن و ساده برای رفع این مشکلات است.