سعادت الله مولوی وردنجانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: طی چند سال اخیر، صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی با تحولات چشمگیری همچون بحران کرونا، نوسانات قیمت حامل‌های انرژی، ظهور بازیگران جدید در صنعت پتروشیمی و طرح‌های خودکفایی چین مواجه شده‌اند.

وی افزود: این تغییرات موجب تغییر در وضعیت عرضه و تقاضا و افزایش شدید رقابت در این صنایع شده است و شرکت‌های پتروشیمی پیشرو به دنبال استراتژی‌های جدید برای حفظ توان رقابتی، ارتقای سطح ارزش‌افزوده و کاهش نرخ بازگشت سرمایه طرح‌های جدید هستند.

این کارشناسی حوزه نفت و گاز تصریح کرد: این شرکت‌ها برای حضور موفق در بازار، ارتقای جایگاه رقابتی، افزایش بهره‌وری و بهبود عملکرد، از پیشرفت‌ها و دستاوردهای تکنولوژیک بهره می‌برند، پیشران اولیه تغییرات تکنولوژی در صنعت پتروشیمی، فرآیندهای جدید تبدیل، تغییر، جداسازی و ترکیب مواد شیمیایی برای تولید محصولات با حداکثر ارزش‌افزوده و کمترین هزینه است؛ این تغییرات باعث شده تا تجهیزات ثابت و دوار، تجهیزات دیجیتال، آنالیزورهای پیشرفته، کارایی کاتالیست‌ها و مواد شیمیایی به‌صورت مستمر ارتقا یابند.

وی با اشاره به وضعیت تکنولوژی در صنعت پتروشیمی کشور تصریح کرد: با اینکه چندین دهه از عمر صنعت پتروشیمی در کشور می‌گذرد، بررسی وضعیت تکنولوژی در این صنعت نشان می‌دهد که به‌رغم پیشرفت‌های اخیر، همچنان وابستگی کامل به دانش فنی خارجی مشهود است و جهت‌گیری مشخصی برای توسعه تکنولوژی دیده نمی‌شود.

مولوی افزود: بر اساس گزارش شرکت ملی صنایع پتروشیمی، ۱۱۷ لایسنسور با ۲۸۶ مورد دانش‌فنی در صنعت پتروشیمی کشور وجود دارد که بیشترین آنها متعلق به کشورهای اتحادیه اروپا و آسیا است، بیش از ۱۲ میلیون تن از تولیدات مجتمع‌های پتروشیمی کشور در سال ۹۹ به لایسنس شرکت‌های آلمانی وابسته بوده است.

وی همچنین ادامه داد: در حوزه پایین‌دست پتروشیمی، کشورهای چین و تایوان از تامین‌کنندگان عمده فناوری و دانش فنی هستند، تنها طرحی که دارای لایسنس ایرانی است، واحد پلی‌اتیلن سنگین پتروشیمی تبریز است که توسط مرکز پژوهش و فناوری شرکت ملی صنایع پتروشیمی بومی‌سازی شده است.

این کارشناسی حوزه نفت و گاز تاکید کرد: صنعت پتروشیمی ایران در زمینه انتقال موفق، خلق و توسعه لایسنس جدید، موفقیت چندانی نداشته و به دلیل استفاده از تکنولوژی‌های وارداتی، اختلاف سطح تکنولوژی با کشورهای صاحب‌فناوری افزایش یافته است.

مولوی بیان کرد: کشورهای رقیب مانند عربستان با ایجاد مراکز تحقیقاتی و توسعه تکنولوژی داخلی، در تلاش برای تبدیل مزیت نسبی خود به مزیت رقابتی هستند، این در حالی است که در کشور ما فقدان یک ارگان مسئول هدایت جریان انتقال و توسعه تکنولوژی و عدم توجه به تکنولوژی به عنوان یک عامل استراتژیک، مانع از پیشرفت در این زمینه شده است.

وی تاکید کرد: نیاز ما به صنایع تبدیلی بیشتر از پالایشگاه‌ها است و جلوگیری از خام فروشی باید اولین هدف باشد، خوراک تولیدی در پالایشگاه‌ها باید در صنایع پایین‌دستی استفاده شود و از صادرات خام آن جلوگیری شود.

این کارشناسی حوزه نفت و گاز تصریح کرد: در حال حاضر ضرورت ایجاد یک مرکز برای سیاستگذاری‌های کلان در امور تکنولوژی، شناخت تکنولوژی موردنیاز، اولویت‌بندی آنها و بهبود مدیریت و اثربخشی فرآیند انتقال تکنولوژی در صنایع پالایشگاه و پتروشیمی نیاز است.