شناسهٔ خبر: 68311869 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه‌ آسیا‌نیوز | لینک خبر

یادداشت| پروفسورحسن امین

از بنگلادش و بریتانیا تا ایران: رواداری و نفی تبعیض

پروفسور محمد یونس، رهبر سیاسی دوران گذار بنگلادش و برنده نوبل اقتصاد، در سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۸ رئیس دانشگاه گلاسگو کلدونین یکی از دانشگاه‌های مدرن جهان بود، دانشگاهی که من ایرانی هم سال‌ها آنجا تدریس و پژوهش کرده‌ام و نیز رجال نامداری همچون گوردون براون نخست‌وزیر سابق بریتانیا در آن‌جا سابقه تدریس و همچون حسن روحانی رئیس‌جمهور سابق ایران در آن‌جا سابقه تحصیل دارند.

صاحب‌خبر -

آسیانیوز - دانشگاه گلاسگو کلدونین در رده‌بندی و به اصطلاح رنکینگ سال جاری میلادی روزنامه معروف گاردین، یکی از چهل دانشگاه برتر پادشاهی متحده (بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی) تشخیص داده شده است.

این دانشگاه با هیجده هزار دانشجو، در مرکز شهر گلاسگو، یعنی بزرگترین شهر ایالت اسکاتلند در «پادشاهی متحده» واقع است، شهری که در اوج قدرت امپراتوری بریتانیا، دومین شهر امپراتوری (پس از لندن) بود و دانشگاه قدیمی پانصد و هفتاد ساله‌اش (دقیقا تأسیس ۱۴۵۱ میلادی)، از جهت تاریخی چهارمین قدیمی‌ترین دانشگاه انگلیسی زبان جهان (پس از دانشگاه‌های آکسفورد، کمبریج و سنت اندرو) است و از جهت رنکینگ یکی از صد دانشگاه برتر جهان است.

دانشگاه قدیمی گلاسگو که من هم دکتری تخصصی‌ام را در حقوق بین‌الملل زیر نظر پروفسور جان گرانت (رئیس دانشکده حقوق و سرویراستار دایره‌المعارف حقوق بین‌الملل) آن‌جا گذراندم، ابهت کلاسیک خود را دارد. اما دانشگاه مدرن گلاسگو کلدونین، مخصوصا پس از واگذار کردن ساختمان پردیس ۱۵۰ ساله کوئینزکالج‌اش به دانشگاه قدیمی گلاسگو، کلا فضای مدرن باز وسیع زیبا و چشم‌نواز و خوشامدگویی برای خود ایجاد کرده است که حتی در معماری آن هم نمایان است.

مهم‌تر از ظاهر سازه و معماری، روح مدرن دانشگاه گلاسگو کلدونین است. دروازه‌های متعددش از جهات اربعه از جنوب و شمال و غرب و شرق از خیابان‌های مختلف عریض، به روی همگان از استاد و دانشجو و هر عابر پیاده باز است. هیچ مسئول حراستی جلوی دروازه‌های عابران پیاده نایستاده است و آمد و شدها را رصد نمی‌کند. کسی از افراد ،کارت شناسایی نمی‌خواهد و مانع ورود اشخاص به فضای دانشگاه نمی‌شود. تابلوهای راهنما در خیابان‌های دانشگاه شما را در فضایی بزرگ که به آسانی جهت‌یابی‌تان مغشوش‌شدنی است، به ساختمان‌های مقصد راهنمایی می‌کند.

از همه امکانات روزآمد یک فضای مدرن دانشگاهی از کتابخانه تا باشگاه ورزش، از مهد کودک برای کودکان استادان و کارمندان تا بخش‌های آموزشی و اداری، پزشکی و مشاوره. اما آن‌چه توجه مرا به خود جلب کرد، بیلبوردهای اخلاقی و فرهنگی و معنوی بود که هشدارهای مهم می‌داد، مثل این‌که «مزاحمت» و تحمیل «گفتار و رفتار شهوانی» به کسی که راغب نیست، تجاوز آشکار به حریم خصوصی و حرمت انسانی طرف مقابل است. یا، اجبار به ازدواج، خلاف قانون است و این‌که اگر کسی مورد آزار و اذیت جنسی قرار گیرد، به کجا مراجعه کند.

شاید مهمتر از همه، این است که این دانشگاه مدرن کاملا سکولار، یک فضای خلوت و گرم به نام «کانون ایمان و اعتقاد» هم دارد، با قبول رواداری و کثرت‌گرایی دینی و عقیدتی کامل، هر که خواهد گو‌ بیا و هر که خواهد گو‌ برو. اگر استاد یا دانشجویی با هر مذهب و مسلک و دین و آیینی بخواهد مناسک مذهبی خودش را به جای آورد، یا با خودش یا خدای خودش و مقدسین و مقدسات خودش خلوت کند، یا مثلا نماز بخواند یا مدیتیشن کند، این فضای ساکت و آرام در اختیار اوست.

در این فضای دانشگاهی تبعیض معنی ندارد، تقریبا از همه نژادها، از همه ادیان، همه نحله‌های فکری و احزاب سیاسی، کسانی بین استادان و دانشجویان پیدا می‌شوند و تعبیر قدیمی نیاکان ما اینجا تحقق یافته است:

بهشت آنجاست که آزاری نباشد/ کسی را با کسی کاری نباشد

همین که محمد یونس مسلمان بنگلادشی که اینک شخص اول کشور زادگاه خویش در شبه قاره هند (روزی بخشی از مستعمرات امپراتوری بریتانیا) است، مدت شش سال ریاست این دانشگاه را داشته است، بیانگر نفی تبعیض نژادی و مذهبی است، در حالی‌که مسعود پزشکیان و اکثریت جاهمندان و دست‌اندرکاران جمهوری اسلامی، هنوز نتوانسته‌اند هموطنان مسلمان غیر شیعه خودمان را حتی به‌طور نمادین در رأس یک وزارتخانه جای دهند. ایران آینده باید به مثابه یک دموکراسی پایدار از هرگونه تبعیض نژادی، قومی، مذهبی و البته جنسیتی رهایی یابد.

نظر شما