به گزارش ایلنا از وزارت نیرو، تغییرات اقلیمی باعث افزایش شدت و تعداد روزهای تکرار موج‌های گرما می‌شود، در این بین از سوزاندن سوخت‌های فسیلی و انتشار گازهای گلخانه‌ای به عنوان عوامل اصلی گرم شدن کره زمین و تشکیل امواج گرما یاد شده است.

اندیشکده سیاست خارجی انگلیس (چتم هاوس) در تعریف موج گرما نوشته است، منظور از موج گرما یک دوره طولانی هوای غیرعادی و گرم است که به طور خاص در یک محدوده جغرافیایی مشخص و در فاصله قابل توجه نسبت به میانگین بلند مدت دما رخ می دهد، دست کم برای دو روز متوالی استمرار می‌یابد و در ادامه به استقرار گنبد حرارتی در یک منطقه منجر می‌شود.  

بر این اساس گنبد حرارتی زمانی رخ می‌دهد که موج گرما در لایه‌های زیرین و نزدیک به زمین متاثر از فشار بالا محبوس می‌شود و با اتوجه به اینکه اساساً این مخاطره محیطی در شرایطی که ابری وجود ندارد، رخ می دهد، عملاً تابش خورشید شدت و میزان گرما را افزایش می دهد.

مستند به این گزارش از 152 مطالعه صورت گرفته در خصوص میزان اثرات پدیده تغییر اقلیم بر روی تشدید موج‌های گرما در 20 سال گذشته، 93 درصد مطالعات رخداد این مخاطره طبیعی را تایید کرده است.

بر این اساس موج گرمای ژوئن 2024 در ایالات متحده، مکزیک و آمریکای مرکزی به دلیل تغییرات آب و هوایی نسبت به دوران پیش از انقلاب صنعتی 35 برابر بیشتر شده است و دمای این مناطق نسبت به میانگین بلند 1.4 درجه سانتیگراد گرمتر شده است.

همچنین در برخی مناطق آمریکا دمای هوا نسبت به سال گذشته بین 11 تا 16 درجه سانتی گراد افزایش یافته است.

 از جمله پیامدهای منفی این مخاطره طبیعی می‌توان به خشکسالی، آتش سوزی،سیل، کیفیت پایین هوا، ناامنی آب و غذا و کمبود برق اشاره کرد که هر کدام از این پیامدها به تنهایی می‌تواند در نابودی جوامع موثر باشد.

در این پژوهش تاکید شده است که آتش سوزی‌های جنگلی کانادا در سال 2023 میلادی که باعث سوختن 78 میلیون هکتار جنگل و انتشار 3 میلیارد تن دی اکسید کربن شد و آلودگی ناشی از آن تا اروپا و چین نیز رسید، متاثر از همین پدیده تغییر اقلیم رخ داد و به تشدید امواج گرمایی جهان کمک کرد.

در ادامه این گزارش به ارتباط مستقیم امواج گرما با احتمال وقوع سیل اشاره و بیان شد از آنجا که هوای گرمتر می‌تواند رطوبت بیشتری را در خود نگه دارد و زمین نیز به دلیل خشک شدن کمتر قادر به جذب بارندگی است، لذا احتمال وقوع سیل به مراتب افزایش می یابد.

مستند به این گزارش توزیع امواج گرما در جهان به صورت نابرابر رخ می دهد و کشورهای در حال توسعه و جوامع کم درآمد به دلیل عواملی مانند زیرساخت های ضعیف مانند عدم دسترسی به سیستم تهویه مطبوع به شکل مضاعفی در برابر بیماری یا مرگ ناشی از گرما آسیب پذیر هستند.

در همین رابطه یک مطالعه در سال 2022 نشان داد که جمعیت‌های کم درآمد در مقایسه با افرادی که درآمد بالاتری دارند، 40 درصد بیشتر در معرض خطر قرار گرفتن در معرض امواج گرما قرار دارند و این نابرابری با افزایش دما بدتر می شود.

این گزارش اضافه می‌کند کشورهای مختلف با هدف جلوگیری از تشدید موج‌های گرما لازم است نسبت به توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی اقدام کنند.