بین الملل تابناک: مذاکرات آتش بس غزه با حضور کشورهایی چون امریکا، قطر و مصر در دوحه قطر برگزار شد و مقرر شد ادامه رایزنی برای بررسی جزئیات در هفته جاری(شمسی) در قاهره دنبال شود.
در حالیکه آمریکا، قطر و مصر گفتگوها را سازنده و مثبت ارزیابی کرده اند، حماس آنرا اتلاف وقت خوانده است. از سوی دیگر وزیر خارجه قطر در تماس تلفنی با باقری کنی سرپرست وزارت خارجه ایران، وی را در جریان روند مذاکرات قرار داده است.
برخی ناظران معتقد هستند که نتایج این مذاکرات در تصمیم ایران و حزب الله برای انتقام جویی از ترور هنیه حائز اهمیت است. این در حالی است که ایران علیرغم تاکید بر اولویت بودن آتش بس غزه، اعلام کرده است که خونخواهی ترور شهید هنیه مستقل از مذاکرات آتش بس غزه دنبال می شود.
در خصوص این موضوع خبرنگار تابناک گفتگویی با پروفسور شیرین هانتر عضو شورای روابط خارجی آمریکا انجام داده که در ادامه می آید.
هانتر متخصص مسائل سیاسی ایران، خاورمیانه و اسلام سیاسی است. تا پیش از انقلاب ۵۷ ایران، هانتر عضو وزارت امور خارجه ایران بوده‌است و پس از آن به ایالات متحده مهاجرت نمود. وی به زبان‌های فارسی، انگلیسی، فرانسه و ترکی مسلط است. وی همچنین عضو شورای روابط خارجی امریکاست. کتاب «روابط ایرانی-عربی، فرایندهای تنش و سازگاری» از جمله کتابهای متأخر هانتر است. این کتاب تلاشی برای فهم و درک بهتر تاثیرات رقابت‌های فرهنگی، مدرنیزاسیون (نوگرایی)، اختلافات قومی و مذهبی، دولت‌سازی، نقش قدرت‌های بزرگ و سیستم سیاسی بین‌المللی بر روابط ایرانیان و اعراب طی هفت دهۀ گذشته است.
*مذاکرات آتش بس غزه در حالی در دوحه قطر به پایان رسید که سه کشور امریکا، قطر و مصر آنرا سازنده اعلام کردند و مقرر شد بررسی جزئیات در نشست هفته آینده در قاهره ادامه یابد. ارزیابی شما از این مذاکرات چیست؟
به طور کلی، در هر مذاکره، طرفی که خواهان موفقیت آن است، مدعی است که پیشرفت حاصل شده است. واضح است که ایالات متحده، قطر و مصر خواهان موفقیت مذاکرات هستند. بنابراین آنها مدعی پیشرفت هستند. با این حال، شرایط آتش بس بالقوه قابل قبول برای حماس و آتش بس مورد علاقه اسرائیل و ایالات متحده هنوز به طور گسترده متفاوت است. به عنوان مثال، آزادی همه اسرای اسرائیلی که ایالات متحده و اسرائیل خواهان آن هستند، حماس را از یک ابزار مهم چانه زنی محروم می کند، به ویژه در صورت عدم وجود آتش بس کامل.
آتش بس موقت همچنین به این معنی است که هر زمان که بخواهد، اسرائیل می تواند حملات دیگری را آغاز کند. بنابراین در حال حاضر به موفقیت مذاکرات فعلی خوشبین نیستم.
*حماس اعلام‌کرده که مذاکرات دوحه اتلاف وقت بود و خواستار اجرای مذاکرات قبلی شده است. حماس معتقد است نتانیاهو با طرح مذاکرات جدید به دنبال زمان خریدن است. آیا اجرای طرح سه مرحله ای امریکا برای آتش بس غزه محقق خواهد شد؟
افزایش تلاش‌ها برای توافق بر سر آتش‌بس عمدتاً به دلیل ترس از جنگ گسترده‌تر در منطقه، پس از ترور هنیه و اعلام قصد ایران برای انتقام از اسرائیل است. ایالات متحده و کشورهای عربی امیدوارند که آتش بس بتواند ایران را از انتقام گیری علیه اسرائیل منصرف کند.
در مقابل، نتانیاهو از حمله ایران استقبال می‌کند که می‌تواند واکنش آمریکا را به دنبال داشته باشد. او می‌خواهد آمریکا را درگیر جنگ با ایران کند و از این طریق به هدف خود در نابودی زیرساخت‌های مهم ایران و احتمالاً ایجاد درگیری‌های داخلی دست یابد.
*تحقق آتش بس به عمر سیاسی نتانیاهو پایان می دهد. نتانیاهو با آگاهی از این موضوع خواهان آتش بس نیست. آیا امریکا قادر خواهد بود به دولت نتانیاهو در این زمینه فشار وارد کند؟
مسلماً جنگ در خدمت منافع نتانیاهو بوده است. اما بقای سیاسی تنها هدف او نیست. او می خواهد واقعیت های جدیدی را در غزه ایجاد کند و تسلط کامل اسرائیل بر آن را آسان تر کند. به عنوان مثال، بعید است که پس از پایان جنگ، فلسطینیان اجازه داشته باشند غزه را اداره کنند. حداقل، اسرائیل مسئول امنیت خواهد بود.
*به نظر می رسد ایران و حزب الله برای واکنش نظامی به اسرائیل، نتایج مذاکرات آتش بس را مد نظر دارند. هر چند ایران اعلام کرده آتش بس غزه اولویت است اما واکنش‌ایران را مستقل از آن خوانده است. ارزیابی شما چیست؟
اگر آتش بس در غزه حاصل شود، ایران و حزب الله راحت تر می توانند از حمله به اسرائیل بدون از دست دادن وجهه خودداری کنند. این یکی از دلایلی است که هم ایالات متحده و هم کشورهای عربی نگران آتش بس هستند. در مقابل، اسرائیل می خواهد ایران را به رویارویی با آمریکا بکشاند.