متاسفانه علارغم حسن نیت زن و مرد حین جاری شدن نکاح و بعضا وجود فرزندان، همه ی عقود ثمربخش واقع نشده و در نهایت طرفین دادخواست طلاق را ثبت می کنند. برای اینکه حکم طلاق در راستای حمایت از حقوق ضمن ازدواج صادر شود، باید اظهارنامه و مدارک دقیقی به دادگاه ارائه گردد.

حال از آنجا که اکثر متقاضیان طلاق از حقوق خود و شواهد لازم اطلاعات کافی ندارند، در مقاله «امنیت حقوقی شما در طلاق، با یک وکیل خبره» مستند به مواد قانونی و تحت نظر کارشناسان مجرب، به مهمترین مسائل اشاره می شود.

امنیت حقوقی حین طلاق

متاسفانه بعضی از زوجین به دلایلی مانند فقر، خیانت، اعتیاد، ابتلا به بیماری های صعب العلاج و… تصمیم به طلاق می گیرند. برای جدایی زن و شوهر باید تشریفات قانونی به درستی انجام بگیرد تا منافع طرفین حفظ شود؛ البته از آنجاکه بیشتر حقوق حین طلاق مربوط به زوجه است، در این مقاله بر حقوق مادی و معنوی بانوان تمرکز می شود.

حقوق زوجه در طلاق غیر توافقی

1. حق مطالبه مهریه

یکی از تدابیری که سازمان های قضایی برای حمایت از حقوق بانوان اندیشیده اند، حق مهریه می باشد؛ مهریه شامل اموالی‌ است که زوجه می تواند از لحظه جاری شدن نکاح از شوهرش مطالبه کند. در ماده 1078 قانون مدنی، به محدوده اموال قابل ثبت در سند مهریه اشاره شده است:

«هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد می توان مهر قرار داد.»

بنابراین هر مال منقول و غیر منقولی که حق مالکیت آن قابل انتقال باشد، می تواند تحت عنوان مهریه قرار بگیرد؛ مانند پول، طلا، سکه و…

مهریه در دو نوع قابل واگذاری می باشد؛ عندالاستطاعه و عندالمطالبه. در نوع اول اگر زوجه دادخواست مطالبه مهریه را در دفتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کند، ابتدا استطاعت مالی شوهر توسط مراجع قضایی بررسی می شود. اگر اموال و درآمد زوج برای انتقال مالکیت اموال تحت عنوان مهریه کافی نباشد، وی از پرداخت مهریه معذور می گردد؛ ولی در نوع دوم، شرایط اقتصادی مرد توسط دادگاه در نظر گرفته نشده و مهریه باید به زوجه منتقل شود.

البته باید گفت چنین موضوعات حقوقی، پیچیدگی هایی نیز دارند و حضور یک فرد متخصص در این مسیر می تواند کمک کننده باشد. از همین رو پیشنهاد ما به شما، اخذ مشاوره از بهترین وکیل خانواده در رشت یا محل زندگی‌تان است تا بتوانید بهترین تصمیم را در این باره بگیرید.

نکاتی برای امنیت حقوقی

• لازم به ذکر است که زوجه ملزوم به تحقق هیچ شرطی و انجام هیچ فعلی در ازای برخورداری از حق مهریه نمی باشد.
• از آنجا که مهریه اکثرا طی روند طلاق مطالبه می شود، بعضی از افراد بر این باورند که اخذ مهریه بدین بازه زمانی محدود است! این باور کاملا غلط بوده و مهریه حین زندگی مشترک، حین طلاق و پس از آن نیز قابل مطالبه می باشد.

حتی پس از فوت شوهر نیز می توان اموال تحت عنوان مهریه را از بازماندگانش (والدین، خواهران، برادران و…) اخذ کرد؛ همچنین اگر زن پیش از دریافت مهریه اش از دنیا برود، وارثان نسبی و سببی وی می توانند با ثبت دادخواستی رسمی مهریه را مطالبه کنند.

• دادگاه برای بررسی اموال شوهر طی فرآیند مطالبه مهریه عندالاستطاعه، از سیستم اسناد استعلام می گیرد؛ لازم به ذکر است که طی این استعلام، تنها اموالی با سند رسمی مشخص می شود! لذا آگاه باشید که خود زوجه باید سایر اموال را به دادگاه معرفی کند؛ مثلا پول نقد در گاو صندوق شخصی.
• امکان فرار از پرداخت عندالاستطاعه توسط شوهر وجود دارد؛ اموال بعضی از افراد با کشیدن چک بی محل به نام آشنایان، به شکل صوری به توقیف دیگری در می آید.

بعضی از اشخاص نیز مالکیت اموالشان را به صورت صوری به یکی از اقوام انتقال می دهند؛ هرکدام از اقدامات فوق محقق شود، در نتیجه استعلام دادگاه بر توانایی مرد در امر پرداخت مهریه، منفی خواهد شد!

2. حق مطالبه نفقه

نفقه مبلغی است که برای برطرف کردن نیازهای ضروری زن توسط شوهر پرداخت می شود؛ ماده 1107 قانون مدنی بدین اصطلاح حقوقی پرداخته است:

«نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.»

نکاتی برای امنیت حقوقی

• نفقه در ازای تمکین خاص (رابطه جنسی کافی و معقول) و عام (فرمانبرداری از شوهر در امور) زن از مرد پرداخته می شود؛ لذا قطع هرکدام توسط زن، موجب قطع نفقه می گردد.
• اگر دلیل عدم تمکین خاص زوجه، عدم تامین مسکن مناسب توسط شوهر باشد، نفقه باید پرداخت شود.
• اگر زوجه طی زندگی مشترک دادخواست مطالبه مهریه بدهد و حکمش صادر شود، پرداخت آن توسط شوهر الزامی می باشد. حال اگر زوج نسبت بدین امر مقاومت نشان دهد، زوجه می تواند بدون تمکین خاص از همسرش، از حق نفقه برخوردار شود.

3. حق استرداد جهیزیه

تامین مسکن مناسب برای اسکان خانواده و وسایل منزل قانونا وظیفه شوهر است؛ لذا جهیزیه مانند هدیه ای از طرف خانواده عروس به زوجین می باشد.

نکاتی برای امنیت حقوقی

• از آنجا که تامین اساس منزل وظیفه شرعی و قانونی مرد است، جهیزیه حین طلاق به زن برگردانده می شود.
• آن بخش از اساسیه خانه که با پول شوهر خریداری شده است، جزو جهیزیه زوجه نمی باشد؛ لذا مورد استرداد قرار نمی گیرد.
• اگر بخش هایی از جهیزیه زوجه با ابزار و پول شوهر تعمیر شده باشد، هنگام طلاق باید آن بخش ها به زوج برگردانده شود یا هزینه آن توسط زن پرداخت گردد.

4. حق اجرت المثل

اجرت المثل مبلغی است که در ازای خدماتی که قانونا و شرعا وظیفه زوجه نیست، ولی وی بدون چشم داشتی طی زندگی مشترک آن ها را انجام داده، پرداخت می شود. لازم به ذکر است که مبلغ مشخصی برای اجرت المثل وجود ندارد؛ این مبلغ بر اساس تعداد سال های زندگی و میزان خدمات زوجه ضمن ارائه مدارک محکمه پسند، محاسبه می شود.

5. حق حضانت فرزندان

بر اساس ماده 1169 قانون مدنی، برای حضانت و نگهداری طفلی که والدین وی جدا از یکدیگر زندگی می‌کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از حق حضانت آن با پدر است.

نکاتی برای امنیت حقوقی

• قانونا پرداخت نفقه فرزندان با پدر می باشد؛ لذا حتی در زمانی که حضانت با مادر است، نفقه فرزندان باید توسط والد پرداخته شود.
• اگر عدم صلاحیت پدر و جد پدری در نگهداری از کودکان اثبات شود، زوجه می تواند همچنان حاضن فرزندان باشد.

حقوق زوجین در طلاق توافقی

در طلاق توافقی مطالبه تمام حقوق مذکور در بخش پیشین، وابسته به توافق زن و مرد می باشد. تفاوتی ندارد که طلاق توافقی باشد یا غیر توافقی، در هر صورت استخدام و مشاوره با وکیلی باتجربه در زمینه طلاق می تواند بر حفظ منافع بانوان و آقایان متقاضی جدایی، مفید واقع شود. برای مشاهده لیستی از بهترین وکلای طلاق در رشت یا شهر زندگی خود کلیک کنید.

کلام آخر

بانوان متقاضی طلاق باید حقوق خود را به خوبی بشناسند تا بتوانند به خوبی از منافع خویش محافظت کنند که ما در این مقاله به بررسی این حقوق پرداختیم. همچنین پیشنهاد می کنیم برای آنکه امنیت حقوقی شما در پروسه طلاق حفظ شود، از یک متخصص حقوقی و وکیل مشورت بگیرید.