شناسهٔ خبر: 68080128 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: ایمنا | لینک خبر

در گفت‌وگو با پژوهشگر فضایی مطرح شد

ریسک و هزینه بالا دو مقوله مهم در صنایع فضایی

پژوهشگر فضایی گفت: شرایط فضا از زمین متفاوت است، مقوله ریسک در صنایع فضایی بسیار پررنگ است و زمانی که فضاپیما با موشک پرتاب و وارد مدار می‌شود، نخستین اتفاق ناپایداری آن است و در همین راستا سیستم‌های خود کنترلی باید فعال شود تا جای فضاپیما را در فضا تشخیص دهد و آن را کنترل کند.

صاحب‌خبر -

عمران مرادی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به اینکه ساختار فضاپیماها ساختاری پیچیده است، اظهار کرد: بسیاری از محصولات یا دستگاه‌های صنعتی تکنولوژی ساده‌ای دارند، اما صنایع فضایی تکنولوژی پیچیده و متنوعی دارند، یعنی برای ساخت یک فضاپیما به مجموعه‌ای از تکنولوژی‌ها نیاز داریم که متنوع و پیشرفته هستند.

وی افزود: نکته دیگر این است که شرایط فضا از زمین متفاوت است؛ مقوله ریسک در صنایع فضایی بسیار پررنگ است به صورتی که روی زمین اگر سیستمی را درست کردید یا محصولی را ایجاد کردید، در صورت خرابی می‌توان به‌راحتی آن را تعمیر کرد، اما در فضا این‌طور نیست، دسترسی به محصول ساخته شده ندارید و در صورت بروز کوچک‌ترین مشکل یا خرابی پروژه شکست می‌خورد و هزینه‌های زیادی را متحمل می‌شوند چون پروژه‌های فضایی هزینه‌بر است.

پژوهشگر فضایی ادامه داد: شرایط فضا شرایط مختلفی است و زمانی که فضاپیما در فضا قرار می‌گیرد در درجه نخست باید ثبات یا پایداری در فضا داشته باشد.

مرادی با اشاره به اینکه در فضا هر لحظه سازه‌های فضایی در معرض خطر برخورد سنگ‌های آسمانی هستند، گفت: یکی دیگر از مسائل نبود جو و ایجاد اختلاف دمای شدید است به همین دلیل سمتی از فضاپیما که به سمت خورشید قرار می‌گیرد، بسیار داغ می‌شود و سمت دیگر بسیار سرد می‌شود، بنابراین موادی که برای ساخت فضاپیما چه اسکلت و بدنه و چه سیستم‌های پشتیبان و کنترلی، باید موادی باشد که بتواند اختلاف دما را تحمل کند و اگر نتواند تحمل کند، فضاپیما از هم می‌پاشد و سیستم‌ها آسیب می‌بینند.

وی بیان کرد: برای ساخت و بهره‌برداری از فضاپیماها به تیمی از متخصص‌ها در زمینه‌های مواد، ارتباطات، نرم‌افزار، شبیه‌سازی مدار و سایر شبیه‌سازی‌ها و متخصص برای تأمین توان و انرژی فضاپیماها نیاز است تا فضاپیما ساخته شود.

ریسک و هزینه بالا دو مقوله مهم در صنایع فضایی

مرادی افزود: برای اینکه بتوانیم فضاپیما را در مدار نگه داریم که البته هرچقدر اندازه آن بزرگ‌تر باشد و سیستم آن پیچیده‌تر باشد، کار سخت‌تر است، نیاز به سامانه داریم؛ یعنی تمام فضاپیماها سامانه پشتیبان دارند که این سامانه ممکن است گران قیمت باشد و لازم باشد برای این پشتیبانی از ماهواره‌های دیگر استفاده کنیم و چند ماهواره فضاپیما را پشتیبانی کنند، یعنی اطلاعات فضاپیما را به زمین بفرستند، همچنین روی زمین به صورت بیست‌وچهارساعته باید تیمی تمام شرایط فضاپیما را زیر نظر داشته باشد تا بتوانیم پایداری را برای فضاپیما در فضا ایجاد کنیم.

وی اظهار کرد: از زمانی که فضاپیما با موشک پرتاب و وارد مدار می‌شود، نخستین اتفاق ناپایداری آن است و در همین راستا سیستم‌های خود کنترلی باید فعال شود تا جای فضاپیما را در فضا تشخیص دهد و آن را کنترل کند.

مرادی ادامه داد: زمانی که ارتباط با زمین برقرار شد، از طریق سامانه، تیم زمینی که حتی ممکن است نیاز به چند ایستگاه روی زمین داشته باشد، هر لحظه باید فضاپیما را زیر نظر بگیرند و بتوانند آن را با استفاده از سیستم‌های کنترلی فضاپیما در مدار ثابت نگه دارند.

وی اضافه کرد: پس تنها رها کردن ماهواره در فضا مهم نیست، به طور بیست‌وچهار ساعته بسته به نوع مأموریت و پیچیدگی فضاپیما تیم و ابزاری نیاز است که از روی زمین مرتب فضاپیما را تحت کنترل خود داشته باشد، بنابراین کنترل یک فضاپیما با سامانه‌های پشتیبان انجام می‌شود و با هر دور که فضاپیما به دور زمین می‌زند، ممکن است هزینه‌های بالایی را شامل شود.