به گزارش خبرگزاری ایمنا از مازندران، برنج از جمله محصولاتی است که در استان مازندران کشت می‌شود و این استان در بین استان‌های شمالی با بیش از ۲۱۵ هزار هکتار از اراضی کشاورزی که به زیر کشت برنج رفته است، در تولید این محصول در جایگاه نخست قرار گرفته است.
برنجکاری یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های کشاورزی در مازندران و منبع مهم درآمد کشاورزان این استان است و با تولید بیش از یک میلیون تن، ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور در این استان تأمین می‌شود، اما بی‌توجهی به تلاش این زحمتکشان و نادیده گرفتن تولید داخلی و حمایت از محصول ایرانی، زخمی عمیق بر دل برنج‌کاران برجای گذاشته است، زخمی که هرساله با آغاز فصل برداشت برنج دوباره سرباز می‌کند.
حضور عده‌ای منفعت‌طلب و سودجو با عنوان دلال و واسطه در زمان برداشت و تولید این محصول باارزش داخلی که رکود قیمت اصلی محصول را به همراه دارد، موجب شده است تا کشاورزان برنج‌کار عایدی از حاصل دسترنجشان نداشته باشند.
این دلالان و سودجویان با دخالت بر عوامل تصمیم‌گیرندگان نظارت بر تولید داخلی و حمایت اولیه بر صاحبان تولید، آن‌ها را به واردات بی‌رویه برنج خارجی تشویق می‌کنند تا ضربه مهلکی بر برنج‌کاران وارد شود و تولیدات آن‌ها با وجود تقاضای بسیار برای برنج خارجی با پایین‌ترین قیمت در بازار عرضه شود.
سال‌های متمادی است که برنج‌کاران مازندرانی با این مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کنند و با وجود بهره‌مندی از بزرگترین شرکت بین‌المللی تجارت برن ایران و مرکز پایانه صادرات برنج یا با برگزاری چندین بار جشنواره استانی برنج، تاکنون این مشکلات رفع نشده است و افزایش هر ساله نهاده‌های کشاورزی، کود، سموم و ماشین‌آلات مکانیزه کشاورزی، آن‌ها را مجبور به فروش اراضی خود کرده است.
کشاورز تنها نیاز به حمایت دارد
اکبر مسعودی، یکی از برنج‌کاران مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا می‌گوید: قیمت یک کیسه کود ۵۰ کیلویی در سال‌جاری ۳۰۰ الی ۴۰۰ هزار تومان، سم آفت‌کش ۱۰ کیلویی، یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و بالاترین کود آلی برای تقویت شلتوک‌های سبز برنج، یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است و از طرفی دیگر دستمزد کارگر از زمان شروع کشت محصول شروع می‌شود و هزینه حمل بار به کارخانه شالی و مزد کمباین در زمان برداشت را نیز باید در نظر گرفت.
وی می‌افزاید: در سال‌جاری برای مزد کارگر یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان پرداخت کردم که برای یک هکتار حدود ۱۵ میلیون تومان هزینه برایم در برداشت.
این کشاورز مازندرانی ادامه می‌دهد که برای زمین یک هکتاری اگر بخواهید محاسبه جمعی از کاشت، داشت و برداشت داشته باشید، چیزی حدود ۳۰ تا ۴۰ میلیون هزینه برای یک کشاورز در برمی‌گیرد، در حالی‌که با فروش محصول این یک هکتاری اگر قیمت خوب و مناسب باشد نزدیک به ۸۰ تا ۹۰ میلیون آورده خواهد داشت.
وی اضافه می‌کند: تمام امید یک کشاورز در زمان برداشت محصول، فروش زودهنگام و بهنگام، مقرون به صرفه و با قیمت مناسب است تا دسترنج شش ماه تلاشش را ببیند، اما در این زمان باید چشمانش به صاحبان کارخانه‌ای باشد که با چه قیمتی قرار است، محصول او را به فروش برسانند.
سود اصلی برنج تنها در جیب تاجران برنج
محمدرضا حسن‌زاده که صاحب یک شالیکوبی در مازندران است، درباره خرید و فروش برنج می‌گوید: در حال حاضر برنج در بازار کیلویی ۸۰ تا ۸۲ هزار تومان معامله می‌شود که البته پیش‌بینی افزایش قیمت وجود دارد.
وی می‌افزاید: در سال‌جاری قیمت کود و سموم حدود ۵۰ درصد بالا رفته است، قیمت کارمزد کارخانه‌ها نسبت به سال گذشته ۲۰ درصد افزایش داشته و در سایر هزینه‌های کارخانه اعم از لوازم یدکی کارخانه، برق و گاز، نیز با افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی روبه‌رو بودیم.
این جوان صاحب شالیکوبی برنج مازندرانی ادامه می‌دهد: هزینه تراکتور و کمباین با کارخانه طبق محاسبه یکی است، اگرچه مسئولیت یک کارخانه‌دار با مسئولیت صاحب تراکتور و کمباین‌دار متفاوت است؛ یک هکتار زمین کشاورزی به نرخ امروز حدود ۱۲ تا ۱۳ میلیون تومان هزینه برای یک شالیکوبی به همراه دارد و همین مقدار زمین برای یک کمباین‌دار و صاحب تراکتور و حتی خود کشاورز نیز همین میزان هزینه را دارد، درحالی‌که یک کارخانه شالیکوبی با سرمایه میلیاردی و استرس کاری و مسئولیت بالا، برنج را تبدیل می‌کند، اما سود اصلی را یک تاجر برنج به جیب می‌زند.
یحیی خسروی، برنجکاری که برای تبدیل برنجش به این شالیکوبی آمده بود، می‌گوید: کشاورز تمام امیدش به حمایت مسئولان کشوری و استانی است و اینکه جلوی واردات برنج در زمان تولید محصول ما گرفته شود و البته تسهیلاتی که در اختیار کشاورزان قرار می‌دهند بیشتر و با سود کمتری باشد.
وی ادامه می‌دهد: اگر این حمایت‌ها و پشتوانه‌ها باشد مطمئناً تولید بهتر و بیشتر می‌شود و مهم‌تر اینکه یک کشاورز اراضی کشاورزی خود را نمی‌فروشد تا منفعت‌طلبان و سودجویان به ویلاسازی بپردازند.
تصویب حذف ارز ترجیحی واردات برنج در دولت سیزدهم
بابک مؤمنی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به تصمیم دولت سیزدهم بر مبنای تصویب حذف ارز ترجیحی واردات برنج می‌گوید: این مصوبه درست اجرا نشده است، در چهار ماه آینده که فصل عرضه برنج مازندران است، به‌یقین ممنوعیت عرضه برنج خارجی و واردات آن در حوزه بازار را داریم و از زمان عرضه تولید برنج، ممنوعیت برنج را خواهیم داشت و با این روند ممنوعیت عرضه واردات برنج خارجی نیز معنا نخواهد داشت به همین دلیل این موضوع را از دستور کار خارج کردند.
وی با تاکید بر اینکه مازندران این توان، ظرفیت پتانسیل و این قدرت را دارد در کنار دیگر استان‌های شمالی با مدیریت تولید و ارتقای عملکرد در مسیر خودکفایی برنج قدم بردارد، می‌افزاید: این موضوع دور از دسترس نیست، تنها باید در زمینه ارقامی که زیر کشت می‌رود، تجدید نظر و به سمت ارقامی با عملکرد بالاتر رفته و کشت کنیم.
فاصله رسیدن به خودکفایی در تولید برنج، تنها ۷۰۰ تن است
رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران با بیان اینکه میزان فاصله با خودکفایی در این محصول زیاد نیست و با ارتقای ۶۰۰ تا ۷۰۰ تن تولید این محصور می‌توانیم کشور را از واردات برنج بی‌نیاز کنیم، ادامه می‌دهد: رسیدن به این مهم قابل دست‌یابی است، چراکه در این مسیر گام برداشتیم اگرچه نیازمندیم تا سیاست‌های حمایتی در بخش کشاورزی را توسعه دهیم و دولت جدید در این زمینه برنامه‌هایی خواهد داشت.
مؤمنی با بیان اینکه در سال‌جاری پیش‌بینی این است با تلاش‌های انجام شده در عرضه کودهای پایه و برنامه ارتقای عملکرد نسبت به سال گذشته ۱۰ درصد میزان تولید افزایش پیدا کند، درباره قیمت‌گذاری برنج می‌گوید: قیمت‌گذاری برنج و تمام محصولات کشاورزی استان بر عهده شورای قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی است و این مطالبات کشاورزان می‌تواند جزئی از شورا هم باشد که با توجه به زمان عرضه محصول گندم و در حال حاضر برنج، نرخ را اعلام کند.
خرید توافقی بهتر از خرید تضمینی است
وی در ادامه با بیان اینکه درباره خرید تضمینی از سوی وزارت جهاد کشاورزی تاکنون چیزی ابلاغ نشده است و وزارتخانه علاوه‌بر خرید تضمینی سیاست‌های خرید توافقی را هم دنبال می‌کند، می‌گوید: در سال‌جاری برای کلزا خرید تضمینی نداشتیم، بلکه توافقی در دستور کار قرار گرفت که این مهیا شدن فرصت، موجب افزایش ظرفیت بسیار خوبی برای به حرکت درآوردن و خروج برنج از رکود احتمالی را دارد.
این مسئول ادامه می‌دهد: در حال حاضر با پیش‌بینی انجام شده با توجه به رسوب برنج که در گذشته در انبارها وجود داشت و به دلایلی متعددی اتفاق افتاده است، بازار کشش جذب برنج مرغوب، ارزشمند و بسیار با کیفیت مازندران را دارد که امیدواریم فصل خوبی برای کشاورزان باشد تا خستگی را از تنشان رفع کند.
مهدی فرخی، قائم‌مقام وزیر صمت کارگروه تنظیم بازار مازندران با اشاره به دغدغه خود درباره برنج و واردات آن گفت: در سال جاری قرار است حدود ۹۰۰ هزار تن برنج وارد کشور شود که تاکنون ۳۰۰ هزار تن وارد شده است و بقیه از آبان به بعد وارد خواهد شد.
دوسوم ذخایر راهبردی برنج کشور خالی است
وی با بیان اینکه حدود دو سوم ذخایر راهبردی برنج کشور خالی است، ۳۰۰ هزار تن برنج وارداتی تالار اولی است و ۶۰۰ هزار تنی که پشت گمرک مانده نیز از جنس همین برنج‌ها است که اگر به تالار دوم برسد، برد اساسی خواهد بود، ادامه داد: مصوبه واردات برنج دوباره بررسی خواهد شد، ضمن آنکه واردات از یکم مرداد تا یکم آبان متوقف است، اما آنچه طی این مدت وارد شده است و پشت گمرک مانده باید وارد شود و برای ذخایر راهبردی نگهداری شود.
قائم مقام وزیر صمت با تاکید بر اینکه باید بررسی شود که آیا این امکان وجود دارد که برنج وارداتی وارد بازار نشود و در ذخایر راهبردی کشور قرار بگیرد تا دغدغه‌ای برای کشاورزان ایجاد نکند، اظهار داشت: تلاش داریم تا جمع تصمیم‌گیرنده به نتیجه واحد که به نفع تولیدکننده داخلی است، برسیم.
به گزارش ایمنا، اکنون با روی کار آمدن دولت چهاردهم که در بحبوحه برداشت برنج در استان‌های شمالی است، باید دید که در این دولت چه تصمیماتی بر مصوبه دولت سیزدهم گرفته خواهد شد و اصلاً باید دید که حذف ارز ترجیحی بر واردات برنج چه تأثیری بر برنج ایرانی دارد؟ اگرچه در خبرها آمده بود که این مصوبه به گونه‌ای رد شده است.
کشاورز برداشت آذوقه و سرمایه یک ساله زندگی خود را آغاز کرده است و حتی برخی از این برنج‌کاران پس از برداشت، به کشت دوم رجوع کردند و اراضی کشاورزی خود را آماده و نشاکاری کردند تا علاوه‌بر ایجاد درآمدزایی خود برای تولید داخلی به آن خودکفایی که مسئولان امر بر آن تاکید دارند، مثمرثمر واقع شوند و آنچه مقام معظم رهبری در شعار سال‌جاری با نام «جهش تولید، مشارکت مردمی» فرمودند تکیه کنند و با همت و مشارکت به ارتقای تولید داخلی بپردازند و این نیاز به حمایت و پشتوانه دستگاه‌های ذی‌ربط خواهد داشت.
گزارش از کبریا مقدس، خبرنگار ایمنا در مازندران
نظر شما