به گزارش خبرگزاری ایمنا از گیلان، آئدس نام پشه‌ای است که تحت عنوان ببر آسیایی نیز شناخته می‌شود و بیشتر در مناطق استوایی جهان به‌ویژه آسیای جنوب شرقی دیده شده است، نیش پشه آئدس منجر به تب دنگی یا استخوان‌شکن می‌شود و کسی که مورد گزش این پشه قرار بگیرد، پس از گذشت چند روز از علائم سطحی، احساس بهبود موقت می‌کند، سپس به صورت ناگهانی دچار کما و حتی مرگ خواهد شد.

پشه‌های آئدس (Aedes) حشرات تهاجمی سیاه و سفید هستند که در شهرها رشد می‌کنند و به دلیل رفتارشان در گاز گرفتن پای افراد به آن‌ها لقب گزنده مچ پا داده‌اند، این پشه بیش از ۹۵۰ گونه از پشه‌ها که بعضی از اعضای آن آزاردهنده‌ترین گزش جدی و ناقل بیماری هستند و گاهی اوقات ارگانیسم‌های ایجاد کننده بیماری را به انسان و سایر حیوانات منتقل می‌کنند، بومی زیستگاه‌های معتدل و گرمسیری در سراسر جهان هستند که با این حال بعضی از گونه‌های آن در نتیجه ورود انسان به مناطق جدید یا در نتیجه تغییر تأثیرات محیطی، فراتر از محدوده‌های بومی خود گسترش یافته‌اند.

پشه‌های بالغ آئدس با بدن باریک و معمولی سیاه، الگوهای منحصر به فرد پوسته‌های روشن و تیره در شکم و قفسه سینه و نوارهای روشن و تیره متناوب روی پاها از سایر انواع پشه متمایز می‌شوند، پشه آئدس ماده بیشتر با شکل شکم، که به طور معمول به یک نقطه در نوک آن می‌رسد و با دست‌های فک بالا متمایز می‌شود.

این روزها نگرانی‌ها از ازدیاد و جولان پشه‌ی آئدس، ناقل ویروس دنگی، در میان مردم گیلان افزایش پیدا کرده و در محافل مختلف به یکی از مباحث اصلی مردم و شهروندان استان تبدیل شده است، به همین منظور، نحوه مقابله پشه آئدس و پیشگیری از بیماری تب دانگ و آخرین وضعیت گیلان را مورد بررسی قرار داده‌ایم.

سیدمحمود رضوانی، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان در این رابطه به خبرنگار ایمنا می‌گوید: ویروس تب دانگ از انسان بیمار به پشه منتقل شده و سپس از پشه آلوده به افراد سالم منتقل می‌شود.

وی می‌افزاید: سه حلقه پشه آئدس، فرد سالم و فرد بیمار موجب انتقال ویروس تب دانگ می‌شود و زمانی گزش پشه نگران کننده خواهد بود که این سه حلقه به هم متصل شوند.

مردم با دیدن پشه آئدس نباید بترسند

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان با بیان اینکه مقابله با پشه آئدس نیازمند اطلاع رسانی و آگاهی بخشی بیشتر به مردم است و در این زمینه رسانه‌ها نقش بسیار مؤثری دارند، تاکید می‌کند: مردم با دیدن پشه آئدس نباید بترسند زیرا با گزش هر پشه‌ای دچار بیماری نمی‌شوند، بلکه باید از تکمیل حلقه سه‌گانه انتقال جلوگیری کنیم.

رضوانی خاطرنشان می‌کند: تب، سردرد شدید، درد مفاصل، استخوان‌ها و عضلات، درد پشت چشم و بی اشتهای و استفراغ از علائم بیماری تب دانگ به دلیل گزش پشه آئدس است و ۹۷ تا ۹۸ درصد بیماران فاقد بیماری‌های زمینه‌ای خاص با گزش پشه آلوده بی علامت هستند و یا علامت خفیف دارند، این افراد باید در منزل و داخل پشه بند استراحت و استامینوفن و مایعات فراوان مصرف کنند و خودشان را از گزش پشه دور نگاه دارند تا سبب انتقال بیماری به دیگران نشوند؛ همچنین تنها ۲ تا سه درصد بیماران با علائم شدیدتر نیاز به حضور در بیمارستان و مراکز درمانی دارند.

باید عرصه را برای پشه تنگ و زیستگاه آن را نابود کنیم

وی تصریح می‌کند: تاکنون یک مورد بیمار ناشی از گزش پشه آئدس در استان گیلان و شهرستان املش شناسایی و نتیجه تست او مثبت شد که پس از بازگشت از کشورهای حاشیه خلیج فارس به بیماری مبتلا شده بود و به منظور جلوگیری انتقال ویروس بلافاصله در منزل خود قرنطینه شد و بعد از حدود پنج روز استراحت و بهبودی کامل به کشور امارات بازگشت.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان اظهار می‌کند: مردادماه سال گذشته بعد از اینکه پشه آئدس را در گیلان صید کردیم محیط از لحاظ آلودگی ویروسی توسط تعداد بسیاری زیادی از همکاران مورد پایش و بررسی قرار گرفت اما تاکنون مورد مثبتی در پشه مشاهده نشده است.

رضوانی می‌افزاید: تب، سردرد و درد بدن علائم عمومی است، اما طی چندین مرحله تعداد بسیاری از افراد جامعه و یا افرادی که به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند را نمونه برداری کردیم و به منظور بررسی آلودگی ویروسی به انستیتو پاستور تهران فرستادیم اما میان افرادی که به طور تصادفی مورد آزمایش قرار گرفتند تاکنون فرد مبتلا به تب دانگ پیدا نکردیم.

وی می‌گوید: در همه جای دنیا بسترهای لازم برای انتقال ویروس تب دانگ وجود دارد کما اینکه بسیاری از کشورهای جهان هم اکنون درگیر این بیماری هستند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان تاکید می‌کند: باید عرصه را برای پشه تنگ و زیستگاه آن را نابود کنیم تا تعداد پشه کاهش پیدا کند زیرا هر چه وفور پشه بیشتر شود، احتمال گزش نیز بیشتر می‌شود، بنابراین باید جای تخم گذاری و تولید مثل پشه که آب روشن شفاف اندک است را از بین ببریم.

طلوع و غروب آفتاب بازه زمانی فعالیت پشه آئدس است

وی ادامه می‌دهد: اندک آب راکد در زیر کولر، ظروف زیر گلدان، لاستیک کهنه و ظروف پلاستیکی زیستگاه مناسبی برای تخم گذاری و تکثیر پشه آئدس است، ضمن اینکه محدوده پروازی پشه آئدس به شعاع ۵۰۰ متر است و در صورت صید این حشره، همکاران ما اقدام به مه‌پاشی و سم‌پاشی محیط می‌کنند، اما نباید انتظار داشته باشیم که این ما اقدام نسل پشه را منقرض می‌کند، بلکه تنها وفور پشه را کاهش می‌دهد، زیرا با توجه به شرایط آب و هوای گیلان، تعداد کانون پشه در استان کم نیست؛ در زمان طلوع و غروب آفتاب که بازه زمانی فعالیت پشه است؛ اقدام به مه پاشی و سم‌پاشی محیط کردیم و امسال نیز پایش محیط ادامه دارد و در هر محلی که کانونی از پشه پیدا کنیم آن را پاکسازی می‌کنیم.

رضوانی با بیان اینکه پشه به وفور در استان هست، خواهد بود و انتظار منقرض شدن نسل آن موضوعی بیهوده است، تاکید می‌کند: مهمترین استراتژی پاکیزه نگاه داشتن محل زندگی و کار و اطراف آن است که باید با رعایت جدی توصیه‌های بهداشتی و پاکیزگی شهر فضا را برای پشه ناامن و عرصه تولید مثل آن کاهش داد.

پشه آئدس علاقه زیادی به رنگ تیره و خون‌خواری دارد

وی می‌گوید: پشه آئدس علاقه زیادی به رنگ تیره و عادت به خون‌خواری دارد، در روز خون آشامی می‌کند و انسان را نیش می‌زند؛ این پشه حداکثر گزش را صبح زود و هنگام غروب آفتاب انجام می‌دهد؛ بنابراین باید خارج از منزل با پوشیدن لباس گشاد، روشن و بلند این پشه را از خود دور نگه داریم و از اسپری و مواد دفع کننده حشره استفاده کنیم.

رضوانی با بیان اینکه موضوع پشه آئدس تنها مربوط به دانشگاه علوم پزشکی نیست، می‌افزاید: آموزش پیشگیری، اطلاع‌رسانی و مراقبت از بیماران بر عهده این دانشگاه است، در موضوع پاکسازی و پاکیزگی شهر و سایر موارد دستگاه‌ها مسئولیت دارند.

وی با بیان اینکه پاکسازی محیط شهری جز وظایف شهرداری‌ها است، می‌گوید: سال گذشته با تبلیغات گسترده‌ای که انجام دادیم، شهرداری‌های استان در سطح بسیار خوبی اقدام به تنظیف و پاکسازی شهرها کردند.

گسترش پشه آئدس و بیماری‌هایش اجتناب‌ناپذیر است، اما فعالیت‌هایی نظیر بهسازی محیط، جمعیت پشه را کمتر می‌کند و احتمال آلوده شدن بیماران را کاهش می‌دهد و از وسعت همه‌گیری می‌کاهد، مهم است همه مردم، سازمان‌ها، نهادها و دستگاه‌های ذی‌ربط با همکاری و هم افزایی اقدامات لازم را انجام دهند تا با همه‌گیری گسترده در استان گیلان مواجه نشویم.

گزارش از محمدرضا رشیدی خبرنگار ایمنا