ورود «کامالا هریس» به جای «جو بایدن» یعنی جایگزینی معاون به جای رئیس‌جمهور کنونی در عرصه انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا، رقابت‌های سیاسی ۲ حزب جمهوری‌خواه و دموکرات را وارد فاز تازه‌ای کرده است. در جبهه مقابل، «دونالد ترامپ» نامزد جمهوریخواه‌ها چهره‌ای جنجالی است که با وجود حمایت طرفدارانی دوآتشه و متعصب، آمریکای تحت مدیریت او مطلوب بسیاری از رای‌دهندگان این کشور نیست.

دموکراسی آمریکایی در خطر گفتمان ترامپیسم

ارشدنیا: این پیش‌بینی از سوی ناظران و تحلیلگران مسائل آمریکا و روابط بین‌الملل مطرح شده که ترامپ به دنبال پیاده‌سازی الگوی سیاستمدارانی نظیر پوتین در آمریکا است. از این جهت در صورت راهیابی ترامپ به کاخ سفید، دموکراسی آمریکایی وارد چالش‌های بنیادین خواهد شد

«نیکنام ارشدنیا» کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با پژوهشگر ایرنا با اشاره به تامل‌برانگیز بودن بروز پدیده ترامپ و گفتمان ترامپیستی در بزرگترین نظام لیبرال دموکراسی جهان می‌گوید: رفتار و مرام ترامپ به وضوح ضدیت این چهره سیاسی را با ارزش‌های دموکراتیک و لیبرالیستی برجسته می‌سازد. ترامپ در یکی از متینگ‌های انتخاباتی در ۲۶ جولای در جمع مسیحیان دست راستی اعلام کرده است که در آینده‌ای نزدیک دیگر مجبور به رای دادن نخواهید بود و موضوع رای دادن اصلاح خواهد شد. وی در مراسمی که یک گروه محافظه‌کار در وست پالم بیچ فلوریدا ترتیب داده بود، اظهار داشته من شما مسیحیان را دوست دارم و خود یک مسیحی هستم. حتما در این انتخابات رای بدهید؛ در این صورت چهار سال دیگر لازم نیست رای بدهید چون ترتیب همه چیز را به بهترین شکل خواهیم داد.

به گفته ارشدنیا، این اظهارات به روشنی نشانگر روحیه تمامیت‌خواهی ترامپ است و حذف نهادهای مدنی و دستیابی به اقتدار را بازنمایی می‌کند. مخالفت ترامپ با آرای شهروندان را جهانیان در انتخابات ۲۰۲۰ و واقعه ششم ژانویه یعنی حمله هواداران افراطی او به کاخ کنگره ملاحظه کردند که چه میزان ترامپ و یارانش به ارزش‌های دموکراتیک پایبند نیستند. بر همین اساس این پیش‌بینی از سوی ناظران و تحلیلگران مسائل آمریکا و روابط بین‌الملل مطرح شده که ترامپ به نوعی به دنبال پیاده‌سازی الگو و روش سیاستمدارانی نظیر پوتین در آمریکا است. از این جهت در صورت انتخاب و راهیابی ترامپ به کاخ سفید، فضای دموکراسی در آمریکا وارد چالش‌های بنیادین خواهد شد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل می‌افزاید: مطابق اصلاحیه ۲۲ قانون اساسی آمریکا که از سال ۱۹۵۱ تصویب و اجرایی شده است، ترامپ امکان شرکت در انتخابات ۲۰۲۸ را نخواهد داشت. برای حل این معما یک راه حل مطابق قانون اساسی آمریکا وجود دارد. دو سوم اعضای هر دو مجلس سنا و نمایندگان آمریکا باید به تغییر اصلاحیه سال ۱۹۵۱ رای دهند. در گام بعدی نیاز به تایید سه چهارم ایالت‌های آمریکا وجود دارد. هم اکنون جمهوری‌خواهان یک اکثریت نسبی در مجلس نمایندگان آمریکا دارند و دموکرات‌ها هم حائز اکثریت شکننده‌ای در سنای آمریکا هستند.

نگرانی‌ها زمانی بیشتر می‌شود که براساس نظرسنجی موسسه ایسپوس حدود ۴۱ درصد آمریکایی‌ها باور دارند که داشتن یک رهبر قوی به دور از قیدوبندهای پارلمانی، انتخابات و ... مسیری مناسب و کارآمد برای حکمرانی است. در تایید این گزاره در نظر داشته باشیم که ترامپ با وجود اتهامات فراوان و متعدد در پرونده‌های قضایی و حتی پرداخت ۱۳۰ هزار دلار در ماجرای اتهام آزار جنسی، به راحتی توانست به عنوان نامزد جمهوری‌خواه آمریکا برای انتخابات ماه نوامبر ریاست جمهوری نصاب آرای لازم را به دست بیاورد. این‌ها همه گویای واقعیت‌های جدی در فضای سیاسی آمریکا است که ترامپ با سوار شدن بر موج پوپولیسم و اقتدارگرایی به دنبال قدرت‌گیری مجدد و ایجاد دگرگونی‌های ساختاری در این کشور است.

فرصت‌های بدیع هریس برای پیشی گرفتن از ترامپ

مهدوی: تکراری بودن نامزدی ترامپ و بدیع بودن نامزدی هریس، می‌تواند عاملی برای برتری نامزد دموکرات‌ها باشد. ترامپ دارای ادبیات، برنامه‌ها و وعده‌های تکراری است؛ مضاف بر اینکه انتقادهای وی به بایدن به دلیل کهولت سن از طرف رقیب علیه خود او استفاده خواهد شد

با وجود شوک سیاسی ترور ناموفق ترامپ که باعث شد در هفته‌های گذشته بسیاری کار دموکرات‌ها را تمام‌شده تلقی کنند، روند و جهت کمپین انتخاباتی حزب دموکرات پس از کناره‌گیری بایدن به شکلی بوده که برخی به پیروزی این حزب در انتخابات پیش رو امیدوار شده‌اند.

«رحمت مهدوی» کارشناس مطالعات سیاسی در گفت‌وگو با پژوهشگر ایرنا با اشاره به کاهش فاصله نظرسنجی‌ها میان نامزدهای انتخاباتی می‌گوید: انتخابات این دوره آمریکا به احتمال خیلی زیاد تاریخ جدیدی را به خود خواهد دید و اولین رئیس‌جمهور زن وارد کاخ سفید خواهد شد.

به گفته مهدوی، در آخرین نظرسنجی بین بایدن و ترامپ، تفاوت معنادار و حدود ۷۰ درصدی به سود ترامپ بود اما حرکت‌های انتخاباتی هریس در ابتدای راه باعث شده این فاصله به صورت جدی کاهش یابد و حتی وی از ترامپ پیش بیافتد. فاصله نظرسنجی نامزد دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان در حالی اتفاق افتاده که هنوز هریس فعالیت‌های انتخاباتی خود را به طور جدی آغاز نکرده و احتمالا در مناظرات شگفتی‌هایی خلق کند. ضمن اینکه ضربه‌های رویکرد بین‌المللی ترامپ به اعتبار آمریکا، نگرانی‌هایی را در میان آمریکایی‌ها ایجاد می‌کند.

این کارشناس مطالعات سیاسی بر این باور است که خروج ترامپ از توافقنامه‌های بین‌المللی همچون برجام، پیمان آسمان‌های باز، سازمان جهانی بهداشت و ... سبب شد او لقب پیمان‌شکن‌ترین و بی‌تعهدترین رئیس جمهور تاریخ آمریکا را به خود اختصاص دهد. همین مساله قطعا سبب خواهد شد بخشی از جامعه آمریکا که نگران خدشه‌دار شدن وجهه بین‌المللی کشورشان هستند به او روی خوش نشان ندهد. تکراری بودن نامزدی ترامپ و بدیع بودن نامزدی هریس، می‌تواند عاملی برای برتری هریس باشد.

مهدوی می‌افزاید: ترامپ دارای ادبیات، برنامه‌ها و وعده‌های تکراری است. او دائم خود را کسی معرفی می‌کند که نظام بین‌الملل را از جنگ جهانی سوم باز خواهد داشت و مهاجران را به کشورشان باز خواهد گرداند. این در حالی هست که هریس ادبیات و برنامه‌های جدید خواهد داشت که لازمه پیروزی در انتخابات است. ضمن اینکه شکست ترامپ در دوره قبلی انتخابات خود به خود بر بخشی از اذهان جامعه تاثیرگذار خواهد بود، مضاف بر اینکه انتقادهای وی بر بایدن به دلیل کهولت سن از طرف رقیب علیه خود او استفاده خواهد شد. همچنین محکوم شدنش در دادگاه نیز خود به خود بخش مهمی از مردم را دچار تردید خواهد کرد.

این در حالی است که هریس می‌تواند در کنار جذب آرای معمولی، سبد رای مخالفان ترامپ را هم داشته باشد. هریس به احتمال زیاد بتواند بخش مهمی از آرای زنان را کسب کند؛ جدا از آن آرای کلی سیاهپوستان فارغ از زن و مرد را هم به صندوق رای خود بیافزاید. همچنین باتوجه به رویکرد سختگیرانه ترامپ به مهاجران، نامزد دموکرات‌ها راحت‌تر خواهد توانست آرای آنها را به خود جلب کند.

از دید این کارشناس مسائل سیاسی، با این تفاسیر، پیروزی هریس در انتخابات پیش‌رو دور از ذهن به نظر نمی‌رسد؛ هرچند تا انتخابات زمان زیادی باقی است و رقابت‌ها تحت تاثیر تحولات تاثیرگذار در فضای سیاسی آمریکا سمت‌وسو خواهد گرفت.