اشاره: امامین انقلاب معتقدند مردمسالاری دینی بر اساس اصول و مبانی اسلامی و شریعتی است که از تعالیم دینی منشأ گرفته و در نظام اسلامی امامان و رهبران دینی مسئولیت پیگیری اجرای اصولدینی و رعایت حقوق الهی را بر عهده دارند، مردم نیز باید از طریق شوراها و انتخابات مردمی در تصمیمگیریهای مهم شرکت کنند؛ ولی در مقابل نظریه، دموکراسی غربی بر اساس اصول لائیک و تفکرات انسانی بنا شده و مردمسالاری در این سیستم بر اساس انتخابات و رأیگیری انجام میشود، قدرت و مسئولیت تصمیمگیری در اختیار مردم است و دین و مذهب بهعنوان جزء اصلی تصمیمگیریها موردتوجه قرار نمیگیرد؛ تفاوت اصلی مردمسالاری دینی با دموکراسی غربی در اساس و منشأ اصول و ارزشهایی است که بر آنها تأکید شده و مردمسالاری دینی، اصول و ارزشهای دینی و شریعتی را محور تصمیمگیریها قرار داده در حالیه در دموکراسی غربی، اصول لائیک و انسانی بر اساس اصول دموکراتیک بهعنوان مبنای تصمیمگیریها موردتوجه قرار گرفته شده است.
ازاینرو خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، در راستای تبیین توأمان بودن جمهوریت و اسلامیت در نظریه سیاسی امام خمینی رضوانالله تعالی علیه و رهبر معظم انقلاب با حجت الاسلام والمسلمین محمد مهدی حقانی استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم گفتوگویی انجام داده است که در ادامه خواهد آمد:
رسا ـ مردم چه جایگاهی در اندیشه امامین انقلاب دارند؟
در دیدگاه امام و رهبری ولایت و تشکیل حکومت زمانی در پیشگاه الهی مجوز دارد که مردم بپذیرند و تا زمانی که مردم نپذیرفتند تشکیل حکومت مجوز ندارد به معنای اینکه اگر مردم جامعه اسلامی و ولی به حق را نپذیرفتند، اگر بخواهد حکومتی تشکیل شود مسیرش مسیر دیگری میشود؛ یعنی باید از زور و تزویر استفاده کرد یا با استفاده از قلدری، پول و فریب حکومت تشکیل شود و به این معنا حکومت مورد تایید اسلام نیست؛ معنای کلام این نیست که اگر مردم جاهلانه منصوب الهی و حکومت اسلامی را نپذیرفتند تصمیم مردم غلط است که این بحثی جدا می طلبد؛ ولی اگر مردم عامدانه و در دشمنی با خدا حکومت الهی را نپذیرفتند مصاب نیستند و در آخرت عقاب خواهند شد.
تشکیل حکومت منوط به حضور مردم است
طبق فرمایشات رهبری در باب غدیر تشکیل حکومت منوط به حضور مردم است و تا وقتی تاثیر اینگونه است، طبیعتاً قدرت اصلی در جامعه اسلامی پشتیبانی و مقبولیت مردمی است و اگر این حمایت مردمی باشد اقتدار در جامعه وجود دارد؛ مجوز تشکیل حکومت منوط به حضور مردم است و به لحاظ اقتدار قدرتمندترین جوامع و حکومتها آن حکومتی است که تایید مردم را حمایت را داشته باشد و الا کشور قدرتمندی نخواهد بود و اقتدار باید از راههای دیگری به دست آید که شکننده است.
مسئله بعدی این است هر حکومتی که تشکیل شود آرمانها و اهدافی دارد که باید تامین شود و اینجا حضور مردم کارساز است، دولتها بدون مردم نمیتوانند اهداف اسلامی را تامین کنند؛ اما اگر نیروی های مردمی بسیج شوند نشدنیها شدنی خواهد شد و اهدافی که به نظر میرسد ممکن نیست، ممکن خواهد شد؛ بنابراین مردم در تاسیس، پشتیبانی و در رسیدن به اهداف حرف اول را میزنند و مردمی که اینگونه باشند؛ یعنی مردمی که اسلام را بپذیرند و در تاسیس حکومت اسلامی شرکت در پیشگاه الهی ارزشمندند و ارزش خیلی بالایی دارند.
حکومت نیز نسبت به مردم وظایفی دارد؛ یعنی حقوقی به گردن حکومت است و حقوقی حکومت نسبت به مردم دارد و توصیههایی در اسلام به لحاظ خلق و اخلاق حاکمان برای حاکمان نسبت به مردم وجود دارد و وظایفی حکومت در قبال مردم دارد.
رسا ـ نقش رهبر معظم انقلاب و امام خمینی رضوان الله تعالی علیه در حفظ ماهیت مردمی بودن جمهوری اسلامی چیست؟
امامین انقلاب به این مبنای جمهوری اسلامی معتقد بودند و مسیری که از خرداد ۴۲ تا امروز طی شده همواره با همین مبنا طی شده و امامین انقلاب در آنجایی که لازم بود مردم را همراهی کردند، امام (ره) قبل از انقلاب اجازه قیام مسلحانه نمیدادند و انقلاب اسلامی تنها انقلابی بود که بدون تکیه بر سلاح پیروز شد؛ یعنی با حضور مردم به پیروزی رسید و این یک روش جدیدی بود که سابقه نداشت و حضرت امام (ره) آن روش را ابداع کردند.
لزوم تبیین اهداف، دیدگاه و آرمانهای انقلاب اسلامی
سابقه نداشت که اهداف، دیدگاه و آرمانهای انقلابی اینگونه برای مردم تبیین شود و مردم بپذیرند و طرفداری و اعلام موضع کنند و این حرکت مردم باعث سقوط یک نظام و روی کار آمدن نظام دیگری شود؛ یعنی با مردم نظام قبلی سقوط کرد و با مردم نظام جدید تاسیس شد.
امام (ره) اجازه نمیدادند روشهای دیگری که دیگران میخواستند اجرا شود و مردم به سمت کارهای مسلحانه پیش روند، امام (ره) انجام این کارها را محکوم کردند و نظام را با قدرت مردمی تعقییر دادند و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و در زمان جنگ امام (ره) با بسیج مردمی جنگ را اداره کردند و در پشت جبهه با بسیج مردمی مانند جهاد سازندگی و کمیته امام امداد آرمانهای انقلاب اسلامی را محقق کردند و بعد رهبر معظم انقلاب در مصادیق متعددی آن آرمانها را دنبال کردند.
همه جناحها و سیاسیون در بحث انتخابات به دنبال این هستند که در انتخابات آن گزینهای که تمایل دارند انتخاب شود، اما رهبری همیشه فرمودند که برای من مشارکت در درجه اول مهم است و این مشارکت یعنی احترام به مردم و اهتمام به حضور مردم در اداره حکومت و اگر گزینهای از گزینههای دیگر بهتر بود در درجه دوم اهمیت قرار دارد؛ لذا انتخاباتی که ما در بعد از انقلاب برگزار کردیم یکی از نشانههای مردم سالاری است و این پرشور بودن و جدی بودن انتخابات مربوط به دیدگاه و پایبندی رهبر معظم انقلاب و حضرت امام خمینی (ره) است.