به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، ایمان انتظام سلطانی رئیس گروه آب‌زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی گفت: دشت مرودشت طی ۲ سال اخیر ۲۱ سانتی متر فرونشست داشته و سازه‌های هخامنشی علاوه بر فرونشست، درگیر شکاف‌های عمیق سنگی است. فرونشست معمولاً در مرکز دشت مرودشت جایی که زیرساخت اصلی سازه‌های هخامنشی قرار دارد، زیاد بوده و در نواحی که به کوه می‌رسیم، فرونشست کمتر شده، اما شکاف‌هایی ایجاد می‌شود که باعث ایجاد شکل نامتقارن شده است.
وی افزود: شکاف‌های زیادی در مرز سنگی سازه‌های هخامنشی مثل تخت‌جمشید یا نقش‌رستم با بخش خاکی آن که همان دشت مرودشت است، وجود دارد.
انتظام ادامه داد: در دشت‌هایی که کشاورزی در آن انجام می‌شود و رودخانه‌ای کنار آن نیست، برای تأمین آب کشاورزی از آب‌های زیرزمینی برداشت می‌شود، بویژه در دشت‌های ممنوعه که به دلیل افت سطح آب‌های زیرزمینی، حفر چاه‌های آب جدید امکانپذیر نیست.
رئیس گروه آب‌زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در پاسخ به این پرسش که آیا فرونشست‌های دشت مرودشت به تخریب سازه‌های هخامنشی منجر می‌شود یا نه؟ توضیح داد: فرونشست در مناطق سنگی نه رخ می‌دهد و نه پیشرفت می‌کند. شکاف‌های پیش آمده در قسمت خاکی دشت یعنی بخش‌هایی نزدیک به نقش‌رستم یا تخت‌جمشید هستند. اما نکته حائز اهمیت این است که بازندگی باعث می‌شود شکاف‌هایی که بین دشت و کوه به وجود می‌آید، فرسایش خندقی پیدا کند و به مرور زمان بزرگ‌تر شود.
وی در ادامه تاکید کرد: شسته شدن این شکاف‌ها و فرسایش خندقی ناشی از آن، به قسمت‌هایی از آثار تاریخی که در بخش خاکی واقع شده‌اند مثل کعبه زرتشت در نقش‌رستم، تأثیر منفی می‌گذارد و هر سال با شروع فصل بارش عمیق‌تر شدن شکاف‌ها بیشتر می‌شود.
این مسؤول درباره راهکارهای احتمالی مقابله با این پدیده، گفت: راهکار کوتاه مدت شیوه‌های مهندسی مانند تزریق سیمان در شکاف یا دور کردن آب از آن است که همگی راه حل‌های موقتی محسوب می‌شوند. اما نکته اصلی اینجاست که دشت مرودشت باید به حالت تعادل آبی برسد و بیشتر از ورودی از آن برداشت آبی نشود.
وی خاطرنشان‌کرد: طی سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ دشت مرودشت چیزی بین ۲۱ تا ۲۵ سانتی متر فرونشست داشته و این درحالی است که در یک بازه ۹ ساله از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳ حداکثر نشست‌ها تجمعی بوده که میانگین آن در مرودشت به ۱۰۰ سانتی متر می‌رسد.