عمادالدین قاسمی‌پناه: شاید دولت سیزدهم را بتوان سلطان سندهای ابلاغی لحظه آخری دانست. صرف نظر از برخی حاشیه‌ها، یکی از مهم‌ترین سندهایی که به تازگی از سوی محمد مخبر، معاون اول سابق ابلاغ شد «سند ملی هوش مصنوعی» است.

به گزارش سینا، یکی از اولویت‌های ملی سند هوش مصنوعی استفاده از وسایل نقلیه خودران و بدون سرنشین و سیستم حمل و نقل هوشمند تا سال ۱۴۰۷ است.

یکی از هدف‌گذاری‌های این سند «استفاده از خودروهای بدون سرنشین» و همچنین «هوشمندسازی خانه‌ها» در حوزه صنایع و انرژی است. در این حوزه همچنین سامانه هوشمند مدیریت و پشتیبانی و تعمیر و نگهداری تجهیزات هم دیده می‌شود.

به عبارت دیگر، ما تا سال 1407 باید شاهد رژه خودروهای خودران و متصل به اینترنت در خیابان‌ها باشیم. با این حال، مشخص نیست که آیا زیرساخت‌های این فناوری تا آن زمان آماده می‌شوند یا نه. اینترنت که زیرساخت اصلی این فناوری است، اکنون رضایت کاربران برای نیازهای روزانه را هم تامین نمی کند، چه برسد به هدایت خودروهای خودران.

اولویت‌های هوش مصنوعی، در سند ملی هوش مصنوعی که هفته گذشته توسط شورای عالی انقلاب ابلاغ شد، در جدول «اولویت‌های ملی» در ۱۰ محور اساسی در 2بخش اولویت‌های ملی «الف» و «ب» تقسیم‌بندی شده است.

همچنین آماری از این خودروها و نحوه کارکرد آنها در دست نیست، هرچند در اولویت‌های الف جدول سند ملی هوش مصنوعی گنجانده شده است.

یکی از اولویت‌های دیگر این سند مربوط به حوزه صنایع و انرژی برای شکل گیری «خانه هوشمند» است.

این اولویت هم مانند استفاده از «خودروهای بدون سرنشین» جزو  اولویت‌های اول حساب می‌شود اما درباره هوشمندسازی خانه‌ها استراتژی‌های در نظر گرفته شده با آمار و ارقام موثق در این سند قید نشده است.

جدول اولویت‌های ملی

پروژه‌های ملی که در سند ملی هوش مصنوعی تعریف شده، شامل 27 اولویت ملی الف و ب و همچنین 10محور اولویت‌دار یا اصلی است.

به عنوان مثال، در محور اولویت‌دار «زبان و ادبیات فارسی» عنوان «مترجم هوشمند عمومی و تخصصی» و همچنین «ربات‌های گفتگوگر» به عنوان اولویت ملی الف تعریف شده است.

در حالی که «افزایش دقت و بهینه‌سازی نویسه‌خوان‌های فارسی» و همچنین «افزایش دقت و بهینه‌سازی مبدل‌های صدا به متن با تمرکز بر گویش‌ها و لهجه‌ها» به عنوان اولویت‌های ملی ب در جدول دیده می‌شود.

یا در نمونه دیگر، محور اولویت‌دار «رسانه و فضای مجازی» هوش مصنوعی در اولویت الف وظیفه «افکارسنجی عمومی هوشمند» و «کشف محتوای مغایر با قوانین رسانه‌های عمومی اعم از متن، صوت، عکس و ویدئو» را به عهده دارد. همچنین در اولویت ملی ب، وظیفه «تشخیص اخبار جعلی و جعل عمیق برای رسانه و فضای مجازی» و البته «همسان‌یاب‌های محتوایی برای مراقبت از حقوق مالکیت در آثار رسانه‌ای» در سند ملی توسعه هوش مصنوعی تعیین شده است.

هوش مصنوعی برای 10حوزه اصلی

حوزه‌های کلان یا به عبارتی محورهای اولویت‌دار در سند هوش مصنوعی در 10 گروه تقسیم‌بندی شده است.

علاوه بر صنایع و انرژی، فضای مجازی و رسانه و زبان و ادبیات فارسی که در بالا ذکر شد، 7 حوزه دیگر یا 7 محور اولویت‌دار دیگر در سند ملی توسعه هوش مصنوعی دیده می‌شود.

«آموزش و پژوهش» به عنوان اولین مورد از جدول پروژه‌های ملی دیده می‌شود که «سامانه آموزش هوشمند شخصی شده و معلم یار مجازی» اولویت ملی الف آن است.

«محیط زیست و کشاورزی هوشمند» یکی از محورهای اولویت‌دار است که اصلاح الگوی کشت با توجه به تجمیع داده‌های کشاورزی از اولویت‌های الف آن به شمار می‌رود.

«فرهنگ، تمدن و سبک زندگی اسلامی-ایرانی» دیگر محور اولویت‌دار این سند معرفی شده است. یکی از اولویت‌های الف این محور اینگونه توصیف شده است: «رصد رعایت اخلاق اسلامی(از قبیل جلوگیری از اتهام زنی، رعایت صداقت، رعایت حریم خصوصی افراد و …) توسط چهره‌ها و گروه‌های مرجع اجتماعی با استفاده از هوش مصنوعی.»

در محور اولویت‌دار «حقوقی و قضایی» شاهد مشاور حقوقی هوشمند برای ارائه خدمات به عموم مردم» و همچنین «دستیار هوشمند قاضی» هستیم.

بهداشت و درمان، حکمرانی دولتی و خدمات عمومی و همچنین دفاعی، امنیتی و انتظامی از دیگر محورهای اولویت‌دار این جدول به شمار می‌آیند.