به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ زمانی که دولت سیزدهم کار را به دست گرفت، بازار خودرو شرایط خوبی نداشت و متلاطم بود، بخشی از اقدامات دولت سیزدهم برای بهبود وضعیت بازار خودرو، واردات بود.

واردات خودرو از سال 1397 به دلیل ناترازی‌ در درآمدها و مصارف ارزی ممنوع شده بود اما با افزایش صادرات غیرنفتی کشور و کسب افزایش درآمدهای ارزی واردات خودرو در سال 1401 در دستور کار دولت قرار گرفت و آئین‌نامه آن در شهریور همان سال به تصویب دولت رسید و بالاخره پس از رفع ایرادات هیات تطبیق مجلس در آبان ماه 1401 نهایی شد. 

به دنبال آن نیز برنامه‌های وزارت صمت برای واردات خودرو آغاز شد به‌طوری که براساس اعلام رئیس کل گمرک ایران در 4 ماهه سال جاری تعداد 9 هزار و 592 دستگاه خودرو سواری نو از گمرکات کشور ترخیص قطعی شد‌. 

بخش دیگری از اقدامات دولت سیزدهم برای بهبود وضعیت بازار خودرو که در روزهای گذشته نهایی و اعلام شد، فراهم سازی واردات خودرو کارکرده توسط اشخاص حقیقی بود، در واقع آئین نامه‌ای که دولت سیزدهم در خصوص واردات خودروهای کارکرده از مدت‌ها قبل در صدد تصویب آن بود، مصوب و ابلاغ شد و براساس این آئین‌نامه، همه‌ ایرانیان با ارائه کد ملی و با داشتن ارز با منشا خارجی و مطابق مقررات آئین‌نامه مذکور می‌توانند اقدام به واردات خودرو کنند.

به گفته سعید مؤتمنی کارشناس بازار خودرو، واردات خودروهای روز دنیا موجب رقابتی شدن بازار می‌شود و با واردات خودروهای کارکرده حتما بازار خودرو به تعادل می‌رسد و می‌توانیم شاهد کاهش قیمت خودرو در بازار باشیم. 

سپهر زنگنه دیگر کارشناس بازار خودرو چند روز پیش و قبل از اعلام افزایش قیمت خودروسازان داخلی در خصوص واردات خودروهای کارکرده گفت: واردات خودروهای کارکرده برای تنظیم بازار داخلی بسیار موثر است و قطعا می‌تواند بر کاهش قیمت خودرو در بازار اثرگذار باشد همانطور که هم‌اکنون نیز بدون اینکه واردات خودروی کارکرده عملیاتی شده باشد فقط با انتشار خبر مربوط به واردات این خودروها شاهد افت قیمت خودرو در بازار هستیم.

تلاش خودروسازان داخل برای متلاطم‌سازی بازار

اما در شرایطی که قیمت خودرو در بازار با خبر آزاشدن مجوز واردات خودرو کار کرده به شدت کاهش یافت و به گفته فعالان این بازار، قیمت خودروهای داخلی بین 5 تا 20 میلیون و قیمت خودروهای وارداتی بیش از 50 میلیون تومان ریخت، ‌خودروسازان داخل در واکنشی سریع خبر اخذ مجوز افزایش قیمت و گرانی محصولاتشان را رسانه‌ای کردند و بر بهای تولیدات خود افزودند.

هفته پیش بود که مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا اعلام کرد که در کمیته خودرو وزارت صمت توانسته‌ایم مصوبه افزایش قیمت برای محصولات جدید را بگیریم و در نامه‌ای به آقای مخبر سرپرست ریاست جمهور درخواست داده‌ایم برای محصولات قدیمی هم 30 درصد افزایش قیمت اعمال شود که شاید یکی – دو ماه آینده به نتیجه برسد. 

ایران خودرو هم در هفته‌ای که گذشت قیمت 6 محصول خود را گران کرد و مدیرعامل این شرکت خودروساز طی نامه‌ای به رئیس اداره نظارت به ناشران گروه صنعتی و معدنی افزایش قیمت 6 محصول خود را به صورت رسمی اعلام کرد. 

از سوی دیگر مدیران خودرو نیز در همین روزها افزایش قیمت محصولات خود را ابلاغ کرد تا تکمیلی بر نابسامانی بازار باشد.همین امر موجب شد معترضان افزایش قیمت مقابل دفتر اصلی این شرکت تجمع و اعتراض کنند.

همین سه خبر کافی بود تا بازار خودرو که رو به آرامش بود، دوباره متلاطم شود و درواقع خودروسازان در زمین دلالان و سبدگردانان خود بازی کردند. بطوری که به گفته یکی از فعالان بازار خودرو خبر افزایش قیمت خودرو توسط خودروسازان داخلی بلافاصه تاثیر خود را در بازار گذاشته است و برخی از خودروهای داخلی حدود 25 میلیون تومان و برخی از خودروهای مونتاژی حدود 15 میلیون تومان گران شده است.

خودروسازان بدون مجوز تولیدات خود را گران کردند

این خبر افزایش قیمت‌های در حالی به سرعت با ریزش بازار، مطرح شد که ‌احمد آقایی، معاون حمل و نقل وزارت صمت اظهار داشت: تا این لحظه هیچ ابلاغی رسمی به ایران خودرو و سایپا در رابطه با افزایش قیمت نداشته‌ایم و هنوز مجوزی صادر نشده است. 

در حالی که برخی از خودروسازان مونتاژی هم  اخیرا قیمت محصولات خود را بیش از 200 میلیون تومان افزایش دادند، اما با این وجود معاون وزیر صمت می‌گوید: خودروسازان مونتاژی افزایش قیمت نداشته‌اند، تغییر بر مبنای حقوق گمرکی اتفاق افتاده است. 

به هر حال براساس اقداماتی که دولت سیزدهم در واردات خودرو انجام داد، بازار رو به آرامش رفت و آزاد شدن واردات خودرو برای اشخاص حقیقی قیمت خودرو در بازار را کاهش داد اما خودروسازان داخل به محض آرام‌شدن بازار نسبت به متلاطم‌سازی بازار با خبردرمانی اقدام کردند.

سعید عظیمی کارشناس اقتصادی در این‌باره به فارس می‌گوید: پس از خبر آزادسازی واردات خودرو کارکرده، بازار خودرو با کاهش تقاضا و به دنبال آن کاهش بسزای قیمت‌ها مواجه شد.

وی ادامه داد: خبر واردات خودرو کارکرده موجب شد بسیاری از مصرف‌کنندگان و متقاضیان با نگاهی به آینده، فعلا سراغ خرید نروند تا قیمت‌ها بیشتر کاهش یابد همین امر موجب ریزشی شدن قیمت‌ها در بازار خودرو شد.

به گفته عظیمی، بلافاصله به کاهشی شدن قیمت‌ها در بازار، خودروسازان داخل و مونتاژکاران خبر افزایش قیمت و ابلاغ آن را رسانه‌ای کردند تا بازار دوباره نامتلاطم شود، ظاهرا خودروسازان از بازار متلاطم منفعت بیشتری دارند چون به هر حال افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو عاملی برای افزایش قیمت در بازار است.

با توجه به تغییراتی که علی‌آبادی در موضوع عرضه و فروش خودرو داخلی اعمال کرد و کمرنگ‌کردن سامانه یکپارچه و رهاسازی خودروسازان برای آزادکردن قیمت‌ها، پیش‌بینی می‌شد چنین اتفاقاتی در بازار رخ دهد.

ضرورت دارد سازمان‌های حمایتی نظیر سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولید کنندگان، سازمان تعزیرات حکومتی و سازمان بازرسی به گران‌فروشی خودروسازان و آزادکردن قیمت‌ها در بازار انحصاری ورود کنند تا اینچنین حق مردم توسط خودروسازان داخل تضییع نشود.