شناسهٔ خبر: 67845942 - سرویس بین‌الملل
نسخه قابل چاپ منبع: جوان | لینک خبر

چشم‌انداز تاریک جنگ اوکراین در افق تقابل غرب با روسیه

روزنامه جوان

چراغ سبز ناتو و امریکا به اوکراین برای استفاده از تسلیحات دوربرد، احتمال توسعه دامنه جنگ اوکراین به داخل خاک روسیه را بیشتر کرده؛ چیزی که احتمال گسترش آن به کشور‌های همسایه اوکراین به ویژه لهستان یا جمهوری‌های سه‌گانه بالتیک و تقابل مستقیم روسیه و ناتو را افزایش خواهد داد

صاحب‌خبر -

 جوان آنلاین: ناتو و امریکا که در دوره پساجنگ سرد به تدریج وارد موضع تخاصم با روسیه و تلاش برای تضعیف آن در چارچوب سیاست گسترش ناتو به شرق شدند، با تحریک مداوم اوکراین برای عضویت در ناتو و سپس ایجاد زمینه برای جنگ روسیه و اوکراین، اکنون به این جنگ به مثابه فرصتی بی‌همتا برای درهم‌شکستن نظامی، اقتصادی و در نهایت سیاسی روسیه و کاهش شدید مشروعیت ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور آن می‌نگرند. 

نگرانی دولتمردان واشینگتن از زرادخانه هسته‌ای استراتژیک روسیه و مقابله پوتین با سیاست‌ها و اقدامات امریکا در نقاط مختلف جهان و مهم‌تر از آن، همسویی روسیه و چین برای جایگزینی نظم بین‌المللی لیبرال‌غربی در جهان، موجب شده است ایالات‌متحده از هر فرصتی برای کاهش توان و قدرت روسیه استفاده کند. 
اکنون در سومین سال جنگ اوکراین، سران کشور‌های عضو ناتو در نشست خود در واشینگتن‌دی‌سی، پایتخت امریکا ضمن اعلام روسیه به عنوان دشمن اصلی ناتو، تصمیم‌های مهمی به منظور تداوم و افزایش کمک‌های نظامی و تسلیحاتی به اوکراین اتخاذ کردند. 
نشست سه‌روزه سران کشور‌های عضو ناتو به مناسبت هفتادوپنجمین سالگرد تأسیس این سازمان نظامی در حالی برگزار شد که روسیه و اوکراین همچنان به حملات خود علیه مواضع و اهداف طرف مقابل ادامه می‌دهند. 
سران سازمان پیمان آتلانتیک‌شمالی (ناتو) در نشست خود بر حمایت از اوکراین تأکید و روسیه را «مهم‌ترین» و «مستقیم‌ترین» تهدید برای اعضای ناتو اعلام کردند. 
در بیانیه پایانی این نشست سه‌روزه که روز ۲۰ تیر ۱۴۰۳ (۱۰ ژوئیه ۲۰۲۴) منتشر شد، آمده است: روسیه با تهاجم تمام‌عیار به اوکراین صلح و ثبات در منطقه «یوروآتلانتیک» را برهم زده و امنیت جهانی را تضعیف کرده است. 
در این بیانیه تأکید شده است اعضای ناتو مصمم هستند اقدامات تهاجمی روسیه را محدود کنند و به چالش بکشند. 
سران ناتو در این اعلامیه بر همبستگی تزلزل‌ناپذیر با اوکراین تأکید کرده و گفته‌اند که «یک اوکراین قوی، مستقل و دموکراتیک برای امنیت و ثبات منطقه یورو آتلانتیک حیاتی است.» 
در بیانیه سران ناتو آمده است: اعضا توافق کردند از طریق مشارکت‌های متناسب، حداقل بودجه ۴۰میلیاردیورویی برای کمک‌های نظامی و تسلیحاتی را در سال آینده برای اوکراین فراهم کنند. 
در این بیانیه تصریح شده است: ناتو برای شکست‌دادن روسیه، نیرو‌های اوکراین را آموزش می‌دهد و به ارائه تجهیزات نظامی به این کشور ادامه خواهد داد. 

 خصومت‌ورزی ناتو
هر چند امریکا و ناتو همواره بر وجود تهدیدات از جانب روسیه علیه امنیت کشور‌های اروپایی تأکید می‌کنند، اما واقعیت این است که ناتو در چارچوب سیاست گسترش به سوی شرق در دو دهه اخیر تلاش مستمری را برای عضویت کشور‌های اروپای‌مرکزی و شرقی و سپس حوزه بالکان غربی در این سازمان نظامی صورت داده و در عین حال به طور جدی خواهان عضویت کشور‌های همسایه روسیه موسوم به حوزه خارج‌نزدیک از جمله اوکراین و گرجستان در ناتو است. 
هدف نهایی ناتو به سرکردگی امریکا مهار کامل روسیه و در واقع محاصره آن است، چیزی که همواره با مخالفت جدی و قاطع مسکو مواجه شده و آن را به منزله خط قرمز امنیت ملی روسیه قلمداد کرده است. 
در واقع مقامات ارشد روسیه بار‌ها اعلام کرده‌اند عضویت کشور‌های حوزه خارج‌نزدیک از جمله اوکراین در ناتو خط قرمز امنیت ملی روسیه است. 
مسئله مهم اینکه به رغم هشدار‌ها و در نهایت اولتیماتوم روسیه به ناتو و امریکا برای پرهیز از عضویت اوکراین در ناتو در دسامبر ۲۰۲۱، سران ناتو و ایالات‌متحده با بی‌اعتنایی به آن و نیز تشویق مقامات دولت غرب‌گرای اوکراین به تشدید رویارویی با روسیه، عملاً زمینه آغاز جنگ اوکراین در اواخر فوریه ۲۰۲۲ را فراهم کردند. 
در طول ۵/۲ سالی که از جنگ اوکراین می‌گذرد، کشور‌های بلوک غرب اعم از اعضای اروپایی ناتو، کانادا، استرالیا و حتی کره‌جنوبی و ژاپن در کنار امریکا بیش از ۱۲۰ میلیارددلار انواع کمک‌های نظامی و تسلیحاتی را برای اوکراین فراهم آورده‌اند. 
«سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه با بیان اینکه ناتو از طریق اوکراین با روسیه می‌جنگد، گفت: «آنچه در اوکراین اتفاق می‌افتد، نتیجه آمادگی امریکا برای جنگ ترکیبی (هیبریدی) علیه روسیه است.» 
وی تأکید کرده است: اتحادیه اروپا استقلال خود را از دست داده و کاملاً تابع دستورات امریکا شده است. از دیدگاه مسکو هدف غرب از تداوم جنگ اوکراین تضعیف هر چه بیشتر روسیه با هدف نهایی تجزیه آن است. این مسئله‌ای است که از دوره شوروی، امریکایی‌ها به دنبال آن بوده‌اند. 
امریکا و شرکای اروپایی و غیراروپایی آن مانند کانادا، استرالیا و حتی ژاپن، جنگ اوکراین را به مثابه فرصتی بی‌همتا برای به اصطلاح تسویه‌حساب با روسیه و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه می‌دانند که به مدت بیش از دو دهه در مقابل زیاده‌خواهی‌های امریکا و ناتو در اروپا، غرب آسیا و امریکای‌لاتین و حتی شمالگان ایستادگی کرده است. 
امریکا خواهان شکست روسیه در جنگ اوکراین به هر قیمت است، در حالی که هزینه این امر را مردم اوکراین باید بپردازند. همچنین «جو بایدن» رئیس‌جمهور امریکا و مقامات ارشد نظامی و امنیتی دولت او معتقدند جنگ اوکراین فرصتی بی‌همتا و غیرقابل تکرار برای ضدیت هر چه بیشتر علیه روسیه و تضعیف آن و در نهایت جلوگیری از شکل‌گیری کامل نظام چندقطبی فراهم آورده است، بنابراین آن‌ها به اصطلاح عزم خود را جزم کرده‌اند تا به هر قیمت از پیروزی روسیه در جنگ اوکراین جلوگیری کنند. 

 از شعار تا عمل
مقامات ارشد امریکایی و ناتو بر این گمان هستند که پیروزی روسیه در جنگ اوکراین آن هم در مجاورت ناتو به معنای بی‌اعتباری این سازمان نظامی و گسترش هر چه بیشتر نفوذ و قدرت منطقه‌ای و بین‌المللی روسیه خواهد بود و معادلات امنیتی، نظامی و سیاسی را در اروپا به ضرر غرب تغییر خواهد داد، بنابراین هر اقدامی که مانع تحقق این سناریو شود، از جمله ارسال انواع تسلیحات مؤثر و دوربرد مانند موشک‌های هیمارس و آتاکمز و نیز انواع تجهیزات رزمی سنگین و نیمه‌سنگین و حتی جنگنده‌های اف ۱۶ در دستور کار امریکا و شرکای آن در ناتو قرار دارد، با این حال این اقدامات صرفاً موجب طولانی‌ترشدن این جنگ بدون حصول نتیجه‌ای به نفع اوکراین و نیز بی‌توجهی دولت کی‌یف به طرح‌های صلح شده است. 
پیامد‌های جدی و فاجعه‌بار تداوم وضعیت کنونی موجب شده است حتی کارشناسان غربی نیز در این باره هشدار دهند. 
به رغم ادعای غرب درباره لزوم توقف جنگ اوکراین و ادعای دیدگاه مثبت به طرح‌های آتش‌بس و صلح، اما غربی‌ها عملاً با افزایش قابل ملاحظه کمک‌های تسلیحاتی امریکا، ناتو و نیز تشویق دولت کی‌یف برای تقابل نظامی با روسیه در مسیر تداوم جنگ خونین اوکراین حرکت می‌کنند، البته این بار احتمال توسعه دامنه این جنگ به داخل خاک روسیه با توجه به چراغ سبز ناتو و امریکا برای استفاده از تسلیحات دوربرد مانند موشک‌های کروز هواپرتاب اهدایی غرب از سوی اوکراین علیه اهداف مختلف حتی در عمق خاک روسیه بسیار بیش از گذشته خواهد بود. 
مسلماً تداوم این جنگ احتمال گسترش آن به کشور‌های همسایه اوکراین به ویژه لهستان یا جمهوری‌های سه‌گانه بالتیک را افزایش خواهد داد که این امر به منزله تقابل نظامی مستقیم روسیه و ناتو خواهد بود، از سوی دیگر دورنمای جنگ اوکراین هیچ روزنه امیدی را برای ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور غرب‌گرای اوکراین در زمینه پیروزی در این جنگ یا بازپس‌گیری مناطق اشغالی از جانب روسیه باقی نگذاشته است. 
اوکراینی‌ها با تشویق‌ها و تحریکات غرب وارد مناقشه جدی با روسیه از سال ۲۰۱۴ شدند، اما اکنون پشت خود را خالی می‌بینند، ضمن اینکه پیش‌بینی‌ها حتی از جانب مقامات ارشد غربی درباره نتیجه جنگ اوکراین برای کی‌یف کاملاً ناامیدکننده است. 
تداوم جنگ اوکراین در سومین سال آن و ورود این جنگ به مرحله‌ای جدید خسارات انسانی و مادی هنگفتی برای روسیه و اوکراین خواهد شد. 
به رغم پیشنهادات مسکو برای آتش‌بس و حتی ارائه چند طرح در این زمینه از سوی کشور‌های مختلف، اما سران غرب‌گرای اوکراین به خصوص ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور این کشور از ابتدای جنگ با آتش‌بس مخالفت و حتی درباره طرح‌های صلح فقط با طرحی غربی موافقت کردند که متضمن خروج روسیه از همه مناطق اوکراین از جمله شبه‌جزیره کریمه است که البته این امر با مخالفت مسکو مواجه شده است.

نظر شما