به گزارش ایکنا، امیر اهوارکی؛ پژوهشگر ادیان و ناقد سینما، 4 مردادماه در نشست علمی «بررسی شبهه تصلیب حضرت عیسی(ع) در قرآن» که از سوی مجمع جهانی شیعه‌شناسی برگزار شد با بیان اینکه در چهار مورد در قرآن تاکید شده است که رسالت حضرت عیسی(ع) بر بنی‌اسرائیل بوده است، اظهار کرد: در اناجیل هم بر این نکته تاکید شده است؛ عیسی(ع) یک سخنرانی کرد و متوجه شد عده‌ای که می‌تواند فریسیان و یا کاهنان باشند به او کافر هستند (فَلَمَّا أَحَسَّ عِيسَىٰ مِنْهُمُ الْكُفْرَ قَالَ مَنْ أَنْصَارِي إِلَى اللَّهِ ۖ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ آمَنَّا بِاللَّهِ وَاشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ)؛ پس روش تبلیغی خود را تغییر داد لذا یک عده حواری را انتخاب کرد و شهر به شهر رفت و از طریق آنان به تبلیغ مسیحیت پرداخت. بر هر یهودی واجب بود که حداقل سه بار در سال به معبد برود طبیعتا بهترین مکان تبلیغ برای عیسی(ع)، معبد بود ولی ایشان چون فضای معبد را مناسب تبلیغ نداست زیرا در اشغال کاهنان بود لذا با حواریون به تبلیغ رفت. 

اهوارکی ادامه داد: حواریون می‌گویند؛ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ آمَنَّا بِاللَّهِ وَاشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ، تبعیت در این آیه و آیه بعد، فیزیکی است یعنی دنبال عیسی(ع)راه افتادند. (رَبَّنَا آمَنَّا بِمَا أَنْزَلْتَ وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ؛ وَ مَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّهُ ۖ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ) در تفاسیر بخش انتهایی آیه یعنی «و مکروا...» را بحث نکرده‌اند و در مواردی واو استیناف گرفته‌اند در حالی که بنده معتقدم واو عطف است و جمله را به حواریون عطف می‌کند. مکر را هم می‌توان به خدا نسبت داد و هم انسان‌های بد؛ در دعای کمیل فرموده است: و خفی مکرک. مکر در اینجا به معنای مخفی‌کاری و پنهان‌کاری است یعنی آن‌ها یک کار مخفی کردند و خدا هم برای آنان مکر کرد و مکر خدا بر همه مکرها غلبه دارد. 

مکر متوجه یکی از حواریون است

این پژوهشگر ادیان با بیان اینکه مکر از ناحیه یکی از حواریون بوده است لذا حواریون دو بخش بودند؛ حواریون مؤمن و کافر، تصریح کرد: در آیه فرموده است: إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَىٰ إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَجَاعِلُ الَّذِينَ اتَّبَعُوكَ فَوْقَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ ۖ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأَحْكُمُ بَيْنَكُمْ فِيمَا كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ؛ تعبیر الذین کفروا در حقیقت همان حواریون کافر است؛ برای فهم اینکه مکر در اینجا چیست باید از سایر آیات قرآن استفاده کنیم از جمله در سوره فاطر بیان شده است که مکر سوء جز به اهل خودش برنمی‌گردد (اسْتِكْبَارًا فِي الْأَرْضِ وَمَكْرَ السَّيِّئِ ۚ وَلَا يَحِيقُ الْمَكْرُ السَّيِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ) یعنی کافر و مکار به مکر خداوند گرفتار خواهد شد که مراد این است که آن حواری کافر و منافق خودش به جای عیسی(ع) دستگیر شد و به دام افتاد و به صلیب کشیده شد.

اهوارکی تصریح کرد: آیه تاکید دارد که همان موقع که من می‌خواهم تو را به سوی خودم بالا ببرم تو را از شبهه تصلیب پاک می‌کنم؛ إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَىٰ إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَجَاعِلُ الَّذِينَ اتَّبَعُوكَ فَوْقَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ ۖ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأَحْكُمُ بَيْنَكُمْ فِيمَا كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ. این تعبیر تختلفون هم نشانگر وجود اختلاف در این بحث بین افراد است. 

پژوهشگر ادیان با اشاره به آیه «فَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَأُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا شَدِيدًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِينَ» اضافه کرد: کسانی از حواریون که کافر شدند عذاب شدیدی در دنیا و آخرت خواهند شد و هیچ کسی نمی‌تواند به کمک آنان برود ولی حواریونی که مؤمن هستند و عمل صالح انجام می‌دهند خداوند اجر آنان را عطا خواهد کرد و خدا به آنان ستم نمی‌کند زیرا خدا ستمگران را دوست ندارد. 

اهوارکی افزود: آیات سوره نساء هم به این بحث می‌پردازد یعنی وقتی جرائم یهود را بر شمرده است به این جمله می‌رسد: وَبِكُفْرِهِمْ وَقَوْلِهِمْ عَلَىٰ مَرْيَمَ بُهْتَانًا عَظِيمًا؛ وَقَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسِيحَ عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ رَسُولَ اللَّهِ وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَٰكِنْ شُبِّهَ لَهُمْ ۚ وَإِنَّ الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِيهِ لَفِي شَكٍّ مِنْهُ ۚ مَا لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِلَّا اتِّبَاعَ الظَّنِّ ۚ وَمَا قَتَلُوهُ يَقِينًا؛ یهودی‌ها می‌گفتند ما عیسی را کشتیم و جشن پیروزی به راه انداختند ولی قرآن تاکید دارد که آن‌ها نه او را کشتند و نه به صلیب کشیدند بلکه این امر بر آنان مشتبه شد و خدا عیسی(ع) را به سوی خود بالا برد.

وی افزود: در ادامه حکمت بالابردن عیسی را بیان فرموده است و آن اینکه هیچ اهل کتابی نیست مگر اینکه به عیسی(ع) ایمان خواهد آورد قبل از آن که عیسی(ع) بمیرد؛ معنای این سخن آن است که عیسی(ع) تاکنون زنده است و زمانی خواهد آمد و همه عیسویان به او ایمان می‌آورند و آن گاه خواهد مرد که طبق روایات همان دوران ظهور است. حضرت مهدی تابوت و تورات موسی را حجت بر یهودیان قرار می‌دهد و حجت امام برای مسیحیان هم نزول و حضور حضرت عیسی(ع) است و حضرت عیسی حتی یهودیان را هم برای ایمان آوردن به دین حق مجاب خواهد کرد.

این پژوهشگر با بیان اینکه بیش از 20 آیه در قرآن داریم که مکر مکاران را به خودشان برمی‌گرداند، گفت: حکم صلیب هم یکی از جزای کسانی است که با پیامبر(ص) خود می‌جنگند؛ بنده در یک مقاله‌ای که استنادات انجیلی و توراتی دارم بر این شبهه تاکید کرده و دلیل آورده‌ام که عیسی(ع) به صلیب کشیده نشد و قرآن هم ما را به اهل کتاب و میراث یهود و بنی‌اسرائیل ارجاع داده است که از آنان بپرسیم و جدال احسن کنیم.

قرآن به صلیب‌کشیدن عیسی(ع) را تایید کرده است 

در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین مهراب صادق‌نیا؛ استاد دانشگاه ادیان و مذاهب به عنوان ناقد با بیان اینکه من برداشت‌های ایشان از این آیات را به هیچ وجه قبول ندارم، گفت: در تفسیر قرآن محکی برای ارزیابی وجود دارد که باید متناسب با آن محک باشد. بنده معتقدم اگر تعابیر «ما قتلوه و ما صلبوه ...» درست فهم شود مابقی بحث خواهد شد؛ ارائه‌دهنده معتقد است که قرآن آیه‌ای دال بر به صلیب‌شدن عیسی(ع) ندارد و حواری او به صلیب کشیده شد و این را از «شبه لهم» برداشت کرده‌اند؛ ولی بنده معتقدم قرآن در تداوم نگاه انجیل بر این باور است که عیسی(ع) به صلیب کشیده شد و از دنیا رفت ولی با معجزه الهی دوباره زنده شد و به آسمان بالا رفت. 

وی افزود: ادعای مشخص بنده این است که در قرآن کریم آیه‌ای که بگوید عیسی(ع) به صلیب نشده است نداریم و ادبیات قرآن شبیه اناجیل است که عیسی به صلیب رفته است. البته اصل این بحث هم به نظر بنده ارزش علمی ندارد مگر اینکه ما فقط معنای چند آیه مرتبط را بفهمیم. قرآن با صراحت روایات اناجیل را تایید کرده است. 
استاد دانشگاه ادیان و مذاهب با بیان اینکه مشاجره صلیب، دعوایی بین یهودیان و مسیحیان (یهودیانی که مسیحی شده بودند) بود یعنی مسیحیان که ابتدا یهودی بودند اعتقاد دارند که گروهی از یهودیان عیسی(ع) را به مثابه مسیحا نپذیرفتند و او را نزد امپراتوری روم لو دادند و این امپراتوری او را به صلیب کشید؛ آیات مورد بحث در شرایطی در مدینه نازل شده است که پیامبر(ص) قصد دارد که مسیحیان و یهودیان را هم در کنار مسلمانان قرار دهد و اختلاف تاریخی بین این دو دین را برطرف کند لذا آیات قرآن به ما القاء می‌کند که گویی خدا به مسیحیان و یهودیان می‌گوید من چیزی جز آن چه را شما به آن آگاهید تعلیم نمی‌دهم و گزارشاتی هم در تایید این مسئله وجود دارد از جمله وقتی تغییر قبله رخ داد برخی به پیامبر گفتند که ما تاکنون تو را یهودی می‌دانستیم ولی از الان منحرف هستی. 

صادق‌نیا اضافه کرد: در برداشت از «ما قتلوه و ما صلبوه ...» چند احتمال وجود دارد نه یک احتمالی که ارائه‌دهنده بیان کرد؛ احتمال اول اینکه قتلوه و ما صلبوه نفی قتل و صلیب نیست بلکه نفی قاتل و کسی است که به صلیب کشیده است یعنی می‌گوید یهودیان عیسی را نکشتند و به صلیب نکردند نه اینکه اصلا او کشته و به صلیب نشده باشد یعنی امپراتوری روم این کار را کرده است. اگر خدا می‌خواست نفی قتل و صلیب کند از فعل مجهول استفاده می‌کرد. 

صادق‌نیا بیان کرد: احتمال دیگری که علامه طباطبایی هم آن را بیان کرده این است که ما قتلوه و ما صلبوه مانند نفی قاتل مباشر است مانند اذ رمیت و لکن الله رمی، که نافی اصل تیر انداختن نیست بلکه تیر انداختن را به خدا نسبت می‌دهد. احتمال سوم هم این است که فرض کنیم ما صلبوه ناظر به فعل و نه فاعل باشد ولی باز شبیه این ایه است که وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ یعنی قرآن فرموده است: کسانی که کشته شده‌اند اموات نیستند ولی اگر کسی کشته شود چرا نگوییم مرده است. در اینجا هم عیسی(ع) واقعا دفن شد و به صلیب رفت ولی در حقیقت این نشد و خدا او را دوباره زنده کرد و بالا برد. 

استاد دانشگاه ادیان و مذاهب با بیان اینکه من هیچکدام از این احتمالات را برجسته نمی‌کنم ولی وقتی این احتمالات وجود دارد نمی‌توان بر یک احتمالی به صورت قطعی تاکید کنیم، اظهار کرد: البته اصل به صلیب‌شدن هم بحث بی‌ارزشی است؛ البته به آسمان رفتن عیسی(ع) هم برای ما و هم مسیحیان ارزش دارد؛ برای ما از جهت ارتباط با دوره ظهور و برای مسیحیان از جهت اینکه آنان از عیسی کار مسیحایی می‌خواستند و وقتی او به صلیب کشیده شد ایمان آن‌ها به عیسی تضعیف شد ولی با دوباره زنده‌شدن این باور در آنان زنده شد، لذا موجه ایمان آنان است.