به گزارش خبرنگار ایلنا، کتاب «زن و جنسیت در پیش از تاریخ» نوشته سمانه نظیف و حامد وحدتی نسب با مقدمه‌ای از دیان بولگر ۳۵۲ صفحه و بهای ۳۵۰۰۰۰تومان توسط انتشارات ندای تاریخ منتشر شده است.
تاریخچه پژوهش‌های زنان و جنسیت در باستان‌شناسی، بازنگری انگاره جوامع مادرسالار در پیش از تاریخ، شواهد باستان‌شناختی، مواد فرهنگی باستانی برای جتسجوی زنان و زنان در پیش از تاریخ جنوب غرب آسیا عناوین فصل‌های مختلف این کتاب هستند.
این کتاب به دنبال پیدایی زنان گمشده در تاریخ است. نویسندگانِ این کتاب در لابه‌لای مواد و یافته‌های باستان‌شناسی در پی نقش‌های این جنس نامرئی در مسیر دگرگشت انسان هستند. همواره چنین گفته شده بود که مردان نقش اصلی و محوری در روند دگرگشت انسان را داشته‌اند ولی اینکه زنان در این میان چه نقش‌هایی ایفا کرده‌اند، پنهان و ناگفته باقی مانده بود. شکار و تهیه‌ی گوشت را که نقش مهمی در «انسان‌شدن» نیاکان ما بازی کرده بودند، همه کارِ مردان می‌دانستند و حتی نظر بر این بود که ایستاده راه رفتن و در اصطلاح دوپاراه‌روندگی را هم مردان آغاز کرده بودند؛ پس به راستی زنان در این میان چه می‌کردند؟ آیا زنان موجودات منفعلی بودند که تنها چشم انتظار مردانشان برای تکه‌ای گوشت در پایگاه‌های خانگی، بی‌آنکه وظیفه‌ی مهمی انجام دهند می‌ماندند؟
در پشت جلد این کتاب می‌خوانیم:
در چند دهه گذشته پژوهشگران فمنیست گرایش به موضوع مادرسالاری را زنده کرده اند. انسان‌شناسان شواهد وابسته به جایگاه زنان در جوامع امروی و آنچه در طی چند قرن گذشته درباره آن‌ها نوشته شده را دوباره کند و کاو کرده اند. بیشتر آن‌ها همرای هستند که هیچ جامعه‌ای را اکنون نمی‌توان به راستی مادرسالانه توصیف کرد. برخی از انسان‌شناسان استدلال می‌کنند که اگرچه هیچ جامعه‌ی مادرسالاری وجود ندارد ولی شاید در چند قرن گذشته با فشار خارجی چنین جوامعی از بین رفته یا به پدرسالاری تغییر کرده باشند. دیگر انسان‌شناسان دیدگاه متفاوتی دارند. آن‌ها دامنه گسترده‌ای از جوامع سنتی را بررسی کرده و دریافته‌اند که جایگاه زنان به گونه‌ای سامانمند در گروه‌های جستجوگر از هر نوع دیگر بالاتر است ولی این جوامع به دور از تصویر پدرسالاری هستند و سازمان اجتماعی آن‌ها بر پایه برابری بین افرد و جنس هاست. بیشتر پژوهشگران بر این نظر هستند که امروزه هیچ جامعه‌ای وجود ندارد که زنان به گونه‌ای سامانمند در جایگاه‌های بنیادین رهبری قرار داشته باشند و بنابراین این پرسش پیش کشیده می‌شود که آیا به راستی مادرسالاری وجود داشته است؟
درمجموع دغدغه‌ی این کتاب زنان و جایگاه اجتماعی زنان است، زنانی که از مهره‌های اصلی بازی زندگی بوده‌اند.
بیژن تلیانی
نظر شما