اسماعیل مجللی محقق و پژوهشگر تعزیه کشور که در سومین سوگواره نمایشهای آیینی و تعزیه نی ناله به عنوان داور حضور پیدا کرده است پیرامون تعزیه خوانی با زبان آذری اظهار داشت: واقعه خونین عاشورا که در سده های اخیر یکی از اصلی ترین سوژه های سرایش اشعار آیینی به حساب می آید ، سبب آن شد که پا به پای شاعران فارسی ، شعرای آذری نیز به سرایش اشعار با محوریت عاشورا بپردازند که در این میان آثار قابل توجهی به صورت اشعار ماندگار عاشورایی را هم اکنون شاهد باشیم. وی در ادامه در مورد نقش آذربایجان در ترویج و حتی شکل گیری هنری به نام شبیه خوانی اظهار داشت این مهم کاملا ملموس و غیر قابل انکار است و در این میان از خطه غیور تبریز نباید غافل ماند . این مدرس تعزیه در ادامه اذعان داشت: نخستین صفحات ادبیات نمایشی و نمایشنامه نویسی ایران از همین منطقه برخاسته است که در صدر آنها میتوان به میرزا آقا تبریزی اشاره نمود . 

این پژوهشگر تعزیه که در سال 1400با کتاب مجلسنامه غم عنوان ملی کتاب سال عاشورا را از آن خود نمود اذعان داشت: تعزیه و سوگواری های نمایشی در تبریز پیشینه آن به حد اقل 4سده قبل باز میگردد و اسناد و مدارک این مهم در دسترس است از جمله  اولیا چلبی که در عهد صفویان در تبریز حاضر شده بود در سفر نامه خود از سوگواری نمایشی ایام محرم در تبریز سخن میگوید . سبقه و پیشینه تعزیه خوانی با زبان ترکی اگر تقدمی بر تعزیه خوانی با زبان فارسی نداشته باشد ، تاخری هم به صورت چشمگیر در آن دیده نمیشود ، به نحوی که در مجموعه واتیکان بیش از 30نسخه مجلس تعزیه دیده میشود . از اماکن عزاداری و شبیه خوانی تبریز در دوره قاجاریان میتوان به تیمچه مظفری اشاره نمود که تصاویر و اسناد آن در حال حاضر موجود میباشد و همچنین شهر تبریز از معدود شهرهایی بود که در عهد ناصری محلی اختصاصی برای اجرای تعزیه با نام تکیه دولت را در خود داشت و در روزنامه ناصری گزارشی از اجرای مجلس تعزیه در تبریز آمده است . نام تبریز در میان اشعار تعزیه نیز دیده میشود به نحوی که در مجلس شهادت حر که با زبان فارسی خوانده میشود، عبیدالله بن زیاد برای تطمیع حر به جهت اعزام به کربلا پیشنهاد امارت تبریز را میدهد بنا براین از تبریز و نقش آن در حیات شبیه خوانی نباید غافل ماند .آنچه که در بخش شبیه خوانی این سوگواره خیلی قابل تامل بود حضور هنرمندان تئاتر استان در کسوت شبیه خوانی بود که بسیار قابل تقدیر میباشد . یعنی تعزیه معاصر و فعلی تبریز توسط هنرمندان تئاتر اجرا میشود که با متن و بازیگری  و سایر المانهای نمایشی آشنایی دارند و این مهم قطعا در پیشرفت این هنر در تبریز موثر واقع خواهد شد چرا که در سایر مناتطق کشور این گونه نیست و این امید میرود که در سالهای آتی پیشرفت بیشتری در این هنر شاهد باشیم. گفتنی است سومین سوگواره منطقه ای نی ناله با حضور۲۰گروه نمایشی از استان های آذربایجان شرقی و غربی زنجان همدان و مرکزی در بخشهای صحنه ای و شبیه خوانی به همت بسیج هنرمندان و به دبیری بهمن تقی پور از ۱لغایت ۴مرداد ماه در تبریز برگزار شد و احمد جولایی ، اسماعیل مجللی، مینا اکبری ناصر، سید امیر حجازی، علیرضا رنجی پور زیر نظر استاد مهدی لزیری اعضای هیئت داوری این سوگواره را تشکیل داده اند.