گروهی از شاعران چند نسل مختلف در یک عصر گرم تابستانی در تهران گرد هم آمدند تا به بهانه برگزاری آیین پایانی جایزه شعر خبرنگاران، یک عمر شاعری «محمدعلی بهمنی» را که به تازگی از بستر بیماری برخاسته است، پاس بدارند.
آیین پایانی هجدهمین جایزه کتاب سال ایران به انتخاب «خبرنگاران» عصر و شامگاه شنبه ۳۰ تیرماه در کافه کتاب فلسفه در حوالی تئاتر شهر تهران برگزار شد.
در این مراسم، سمانه نائینی، عبدالجبار کاکایی، اسماعیل امینی و حمیدرضا شکارسری درباره شعر و شاعری محمدعلی بهمنی سخن گفتند.
علیرضا بهرامی در مقام دبیر این جایزه با اشاره به شرایط اجتماعی و سیاسی روزگار و نیز تداوم برپایی این جایزه بدون هیچ‌گونه وقفه، گفت: باید به اهالی سیاست یادآوری کنیم، در تمام دورانی که آنان به هر دلیل در عرصه میدان حضور نداشتند، ما اهالی فرهنگ و هنر، همواره در وسط میدان حاضر بودیم و برای جامعه خود تلاش کردیم. پس امیدوارم که آنان در آینده پیش رو، بیش از پیش شرمنده جامعه خود نباشند.
این شاعر همچنین با اشاره به تجلیل از شاعر پیشکسوت، «محمدعلی بهمنی»، در بخش «یک عمر دستاورد شعری» جایزه شعر خبرنگاران، به انتشار اولین شعر بهمنی در مطبوعات، بیش از 70 سال پیش و انتشار نخستین کتاب شعر او، بیش از نیم قرن پیش، درباره نقش الگوساز این شاعر در سیر تکوینی غزل معاصر و نیز تاثیری که بر عرصه ترانه ایران داشته است، سخن گفت.
سمانه نائینی – شاعر و عضو هیات داوران جایزه شعر خبرنگاران – نیز در سخنانی با اشاره به اینکه به واسطه فعالیت رسانه‌ای، همنشینی با بزرگان بسیاری را تجربه کرده است، گفت: نسل من این سطح از صمیمیت و نزدیک شدن به سوژه را تنها در کنار استاد محمدعلی بهمنی می‌توانست تجربه کند.
او همچنین به نقش بهمنی در شورای شعر و ترانه در راستای کمک به جلوگیری از ممیزی‌ها و نیز جلوگیری از تایید و تکثیر آثار فاقد ارزش‌های هنری لازم توصیف کرد.
در ادامه عبدالجبار کاکایی – شاعر – با بیان اینکه به دوستان شاعر توصیه می‌کنم اگر می‌خواهند محبوبیتی همچون محمدعلی بهمنی داشته باشند، باید شبیه شعرهایشان بشوند، افزود: اگر آبونمان طبع شاعران بودیم و قبض ماهیانه برایمان می‌آمد، چقدر بدهکار محمدعلی بهمنی بودیم؟ شاعری که متین، آرام و صبور، لذت نیم قرن غزل ناب را به کام شاعران ریخته و به شعر و شاعری اعتباری بخشیده است.
کاکایی تاکید کرد: ما همه وامدار بهمنی هستیم.
اسماعیل امینی – شاعر – نیز در سخنانی اظهار کرد: جامعه، ادبیات و نظریه‌پردازی ما به جایی رسیده که متوجه شده هر کسی به هر طریقی که کار می‌کند، جای دیگری را تنگ نکرده است. جامعیت این نگاه و مفاهیم در آثار محمدعلی بهمنی است. او همانند امثال من سنتی نبوده و پا به پای تحولات، به‌روز و روزآمد شده است.
حمیدرضا شکارسری – شاعر و منتقد – هم که در این مراسم حضور داشت، اظهار کرد: تغییرات در گفتمان‌های ادبی در روزگار ما خیلی سریع‌تر از شعر سنتی اتفاق می‌افتد. بنابراین شاعران میان‌دوره‌ای و میان‌سبکی هر چه در ادبیات سنتی ما تعدادشان کم بود، در این دوره زیاد شده است. آنها لولاهای ادبی هستند که تغییر در زاویه گفتمان‌های ادبی و سویه‌های شعری به واسطه ایشان انجام می‌شود.
او افزود: چنین شخصی باید در سنت قدرتمند باشد تا در جامعه پذیرفته شود. از سوی دیگر، باید به سنت چیزی اضافه کند که جدید محسوب شود؛ مثل نیما و شاملو. در حوزه غزل هم استاد بهمنی را می‌توانیم نام ببریم که با روال نرمی از سنت به سمت مدرنیته سیر کرده است.
در پایان این بخش از برنامه «محمدعلی بهمنی» پشت تریبون قرار گفت و با سپاس از یکایک حاضران و ابراز خوشحالی از تجلیلی که پیش‌تر از بزرگان سرزمین شعر انجام شده بود، چند بیت شعر برای حاضران خواند:
«باور کنيد حال و هوايم مساعد است
اين شايعات شيوۀ برخی جرايد است
‏يک صبح تيتر مي‌شوم: اين شخص…[بگذريم]
‏يک عصر: خوانده‌‌ايد… وَ تکرار زائد است
من زنده‌ام هنوز و غزل فکر می‌کنم
‏باور نمی‌کنيد، همين شعر، شاهد است‏
*
دلخوشم با غزلی تازه، همینم کافی‌ست
تو مرا باز رساندی به یقینم کافی‌ست
قانعم بیشتر ازاین چه بخواهم از تو
گاه گاهی که کنارت بنشینم کافی‌ست
گله‌ای نیست من و فاصله‌ها همزادیم
گاهی از دور تو را خوب ببینم کافی‌ست
آسمانی! تو در آن گستره خورشیدی کن
من همین قدر که گرم است زمینم کافی‌ست
من همین قدر که با حال و هوایت گه گاه
برگی از باغچۀ شعر بچینم، کافی‌ست
فکر کردن به تو یعنی غزل شور‌انگیز
که همین شوق مرا خوب‌ترینم کافی‌ست»

در ادامه آیین پایانی هجدهمین دوره جایزه جایزه کتاب سال شعر ایران به انتخاب «خبرنگاران»، از میان نامزدهای این دوره، امیر فلاح، نیما معماریان، مهدیه رشیدی، رسول سیمیا و مجتبا هوشیارمحبوب به شعرخوانی پرداختند و نیز آثار دیگر نامزدهای بخش کتاب سال و نیز ویژه شاعران بدون کتاب، شرکت‌کننده در این دوره از جایزه، به حاضران معرفی شدند.
همچنین سارا ناصر نصیر – شاعر شرکت‌کننده در حوزه بخش پژوهش شعر این دوره از جایزه – در سخنانی درباره چرایی کمتر توجه کردن و پرداختن به شعر زنان ایران سخن گفت و تصریح کرد: ادبیات زنان از همان‌جا که شکل گرفته، یک مبارزه، کنش و تلاش برای اتفاق‌های نو برای زنان بوده است. به همین دلیل همیشه با باورها در حال کلنجار و ستیز قرار داشته است.
در پایان این مراسم، برگزیدگان هجدهمین دوره جایزه جایزه کتاب سال شعر ایران به انتخاب «خبرنگاران» به شرح زیر معرفی و تقدیر شدند:
بخش یک عمر دستاورد شعری
تجلیل از «محمدعلی بهمنی» بابت بیش از ۷۰ سال انتشار شعر و بیش از نیم قرن انتشار کتاب شعر، حضور مؤثر در سیر تکوینی غزل و عرصۀ ترانه‌سرایی
بخش کتاب سال
با سپاس از رسول سیمیا (آداب شقه شدن در خانه پدرم ذبیح)، سیده فاطمه موسوی (شرابسالگی) و نیما معماریان (خودآزادی)
برگزیده”
«مهی در حال پاک کردن آینده» اثر صابر سعدی‌پور
بخش ویژه شاعران بدون کتاب
مقام اول: راضیه اسماعیلی از اصفهان
مقام دوم مشترک: مهدیه رشیدی از بابل، سولماز نعمتی از اردبیل و فارد قربانی از مشهد
مقام سوم: مجتبا هوشیار محبوب از کرج
بخش جنبی پژوهش درباره شعر
(موضوع این دوره، شعر زنان ایران)
مقاله پژوهشی: مقاله «وجود و وجوب زنانگی در شعر» از سارا ناصر نصیر، شایسته سپاس
کتاب پژوهشی: کتاب «عصیان ریشه‌دار/ بررسی سبک‌شناسانه شعر معاصر زنان» از گلاله هنری، شایسته سپاس
هیات داوران هجدهمین دوره جایزه کتاب سال شعر ایران به انتخاب خبرنگاران متشکل بود از:
سعید اسلام زاده، علیرضا بهرامی، امیرشهاب رضویان، پوریا سوری، شهاب شهرزاد، عباس کریمی عباسی، حسن گوهرپور، محمد مفتاحی و سمانه نائینی
شعرخوانی «صابر سعدی‌پور» برگزیده این دوره از جایزه شعر خبرنگاران، پایان‌بخش آیین پایانی هجدهمین دوره این جایزه بود.
پایان پیام