به گزارش ایرنا؛ میناکاری را هنر عشق و آتش توصیف می‌کنند؛ عشقی که به واسطه هنر روی ظروفی از خاک نقش‌ می‌بندد و هنرمندان آن اجازه نمی‌دهند هنرشان از عیار بیفتد.

میناکاری؛ تلفیق عشق و آتش، ذوق و اصالت ایرانی است که پیشینه‌ای پنج هزار ساله دارد و در زمره کهن‌ترین هنرهای ایران زمین است که ریشه در خاک این دیار دارد و نسل به نسل خود را از هزار توی تاریخ بالا کشید تا به امروز رسیده است.

هنر «میناکاری» هنر نقاشی و تزیین فلزات طلا، مس و نقره با رنگ لعابدار مخصوص است که در حرارت زیاد پخته و تثبیت می‌شود، میناکاری ترکیب هنرمندانه آتش و خاک و سرشار از ذوق استادکار است که برای زیبایی بخشیدن به ظروف و زیورآلات فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خاستگاه هنر میناکاری، ایران باستان است که محبوبیت و رواج این هنر در گوشه گوشه این سرزمین همچون جهان شهر ملایر ریشه دارد و هنرمندان آن عاشقانه‌هایی را روی سفال و ظروف مسی حک می‌کنند و با خلق آثار منحصر به فرد، نبض این هنر امروز تند می‌زند.

فعالیت بیش از ۲۵ درصد هنرمندان صنایع دستی استان همدان در ۲۰ رشته صنایع دستی در ملایر، گویای پویایی این شهرستان در هنر دست است که یک عنوان جهانی هنرصنعت مبلمان منبت را بر سینه خود حک کرده است و هم‌اینک از ۴۵ هزار شاغل در بخش صنایع دستی استان، ۱۲ هزار و ۳۰۰ نفر به طور مستقیم در این شهرستان در بخش صنایع دستی فعال هستند.

در این میان هنر میناکاری در جایگاه بالای صنایع دستی فعال در این شهرستان قرار دارد که به ویژه بانوان زیادی در این هنر مشغول فعالیت هستند و از کارگاه‌های کوچک و بزرگ گرفته تا کُنج خانه‌های خود، در تلاش برای زنده ماندن این هنر هستند.

آموزش میناکاری به هزار و ۵۰۰ بانوی ملایری

«مهسا ذوقی» یکی از بانوان هنرمند ملایری است که آنچنان به هنر میناکاری رنگ و لُعاب داده که امروز بانوان زیادی در این شهرستان از هنرِ دوست او ارتزاق می‌کنند و همواره آینده‌ای درخشان را برای این هنر متصور است.

میناکاری روی سفال ترکیب دو هنر سفالگری و میناکاری است و نقش‌های استفاده شده در این هنر، الهام گرفته از اسلیمی‌ و نقش‌های سنتی دیگر است، کاربردی بودن این هنر روی سفال و همچنین راحتی و در دسترس بودن ابزار و رنگ‌های مورد استفاده، باعث جلب توجه بانوان ملایری به این هنر و کسب درآمد از آن شده است.

این بانوی هنرمند ملایری که از سال ۱۳۹۶ فعالیت خود را در هنر میناکاری آغاز کرده، تا به امروز موفق شده به بیش از یک‌هزار و ۵۰۰ بانوی ملایری این هنر را آموزش دهد و کمک کرده که بانوان بتوانند در خانه کار کنند و برای خود درآمد داشته باشند.

ذوقی می‌گوید: از سن بسیار کم عاشق سفال بودم و با رنگ گواش روی سفال طراحی می‌کردم و کارهایم را به مغازه‌های لوازم هنری می‌بردم تا برایم بفروشند.

او ادامه می‌دهد: رشته تحصیلی‌ام مرتبط با هنر نیست، به صورت اتفاقی با هنر میناکاری آشنا و بعد از مدتی کار کردن بسیار به این هنر علاقه مند شدم و سعی کردم همه فوت و فن‌های این هنر زیبا را یاد بگیرم تا بتوانم با توانایی وارد بازار کار شوم.

آموزش؛ لازمه ورود به بازار کار

این بانوی کارآفرین می‌افزاید: در شروع کار از لالجین کار عمده می‌آوردم و کارها را به صورت دستمزدی انجام می‌دادم و به کارفرما تحویل می‌دادم که بعد از کسب تجربه فراوان و آزمون و خطا، تصمیم گرفتم در حوزه آموزش این هنر ورود پیدا کنم و در گام نخست، پیشنهاد همکاری با کانون بانوان را پذیرفتم.

ذوقی می‌گوید: بعد از کانون بانوان از آموزشگاه‌های دیگر پیشنهاد تدریس داشتم و تا به امروز هم کار تدریس را ادامه دادم و به بیش از یک‌هزار و ۵۰۰ نفر از هنرجویان علاقه‌مند، این هنر فاخر را آموزش دادم.

وی تاکید می‌کند: با توجه به اینکه در قبال هنرجویانم احساس مسوولیت می‌کردم و رفت و آمد به لالجین برای تحویل کارها برایم سخت بود، به عنوان اولین نفر در ملایر کوره خریدم و با خرید کوره با خیال راحت‌تری کار کردم و به اندازه‌ای توانمندسازی بانوان برایم جذاب بود که هر چند وقت یکبار این هنر را به صورت رایگان به بانوان آموزش می‌دهم.

ذوقی با بیان اینکه بسیاری از هنرجویانش حالا کوره خریده‌اند و به طور مستقل مشغول فعالیت در این حوزه هستند، معتقد است: برای تغییر شرایط هیچگاه نباید دست از تلاش کشید و در راستای توانمندسازی خود آموزش ببینیم و با استفاده از این آموزش به درآمد برسیم.

بازاریابی؛ مشکل عمده هنرمندان میناکاری

او همچنین به مشکلات این هنر اشاره و بیان می‌کند: مهمترین مشکل در حوزه هنر صنایع دستی و میناکاری بازاریابی برای فروش این محصولات است که حضور در نمایشگاه‌های صنایع دستی، راه حلی برای فروش محصولات تولیدی است.

این بانوی کارآفرین ملایری پیشنهاد کرد: مسوولان ادارات، ارگان‌ها و نهادها می‌توانند با سفارش به هنرمندان صنایع دستی، هدایایی که به میهمانان خود می‌دهند را از ما تهیه کنند و به نحوی از هنرمندان شهر خود حمایت کنند.

ذوقی شکست را مقدمه موفقیت می‌داند و می‌گوید: به عنوان فردی که سال‌ها است در این حوزه فعالیت می‌کنم، به جوانان و نوجوانانی که می‌خواهند وارد کسب و کار شوند، توصیه می‌کنم ابتدا آموزش‌های لازم را فرا گیرند و چنانچه در مرحله‌ای از کار شکست خوردند، ناامید نشوند و به کار خود ادامه دهند تا به موفقیت برسند.

به گفته رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ملایر، قدمت میناکاری روی سفال در ایران به هزار و ۵۰۰ سال قبل از میلاد برمی‌گردد و از ابداعات ایرانیان است که یکی از نمونه‌های شگفت‌انگیز آن «جام خسرو پرویز ساسانی» است، اوج هنر میناکاری در دوره سلجوقیان و صفویان به ویژه در اصفهان بوده است.

فعالیت ۲۰ رشته صنایع دستی در ملایر

«ابراهیم جلیلی» در این باره به ایرنا گفت: یکی از هنرهای اصیل ایرانی، میناکاری روی سفال است و با ترکیب هنر میناکاری با سفالگری می‌توان ظروف بسیار زیبایی که جنبه کاربردی و هم تزیینی دارد را ایجاد کرد و از این ظروف طراحی‌شده می‌توان برای مدتی طولانی و بدون هیچگونه شکستگی و آسیبی، استفاده و از آنها نگهداری کرد.

وی ادامه داد: از آنجایی که این هنر در سراسر ایران طرفداران خود را دارد، در تمامی شهرها می‌توان ظروف سفالی میناکاری شده را دید و خریداری کرد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ملایر بیان کرد: به‌طور کلی میناکاری روی سفال به هنری که بر پایه نقاشی و تزیین سطح بدنه سفال و در برخی از موارد سرامیک با پوششی از مینا یا لعابی شیشه‌ای و شفاف مینا می‌گویند که آن را از ترکیب شیشه و لعاب به دست می‌آورند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ملایر: مشکل اصلی هنرمندان رشته میناکاری تامین مواد اولیه است که از نظر بُعد مسافت عمدتا از لالجین تهیه می‌کنند و برای حل این مشکل، به دنبال این هستیم که انواع سفال را در خودِ شهرستان تولید شود.

جلیلی ادامه داد: در حال حاضر ۲۰ رشته صنایع دستی در این شهرستان فعال است که یکی از این رشته‌ها هنر انواع سفال و میناکاری روی سفال است و چند سالی است توجه هنرجویان به ویژه بانوان را به خود جلب کرده است.

وی با بیان اینکه بیشتر هنرجویان و هنرمندان این رشته به صورت خانگی فعالیت می‌کنند، گفت: بازار فروش آنها از طریق نمایشگاه‌های سطح این شهرستان و سایر نمایشگاه‌های سطح استان و البته بیشتر از طریق فضای مجازی است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ملایر در عین حال مشکل اصلی هنرمندان رشته میناکاری را تامین مواد اولیه عنوان کرد که از نظر بُعد مسافت عمدتا از لالجین تهیه می‌کنند و برای حل این مشکل، به دنبال این هستیم که انواع سفال در خودِ شهرستان تولید، در حالی‌که بازار سفال خام هم باید تامین شود.

جلیلی با اشاره به فعالیت بیش از ۱۵۰ بانوی هنرمندان در رشته میناکاری، اظهار کرد: بخش عمده‌ای از هنرمندان صنایع دستی ملایر در هنرصنعت مبلمان و منبت فعالیت دارند و علاوه بر میناکاری، مُرواربافی، قلم‌زنی روی مس، سفال، چرم‌دوزی، گلیم‌بافی، گیوه‌بافی، رودوزی سنتی و عروسک‌بافی از دیگر رشته‌هایی است که هنرمندان زیادی را به خود جذب کرده است.

به گزارش ایرنا؛ صنایع دستی ۱۵.۵ درصد از اشتغال شهرستان ملایر را به خود اختصاص داده و موفق‌ترین تجربه شهر جهانی صنایع دستی است.