به گزارش ایرنا، وجود تنها گمرک زمینی و ریلی استان گلستان در مرز ایران و ترکمنستان که به دروازه ورود به کشورهای آسیای میانه مشهور است با قدمت ۳۰ سال، درحال ساخت بودن منطقه ویژه اقتصادی اترک به مساحت هزار هکتار، تصویب منطقه آزاد تجاری - صنعتی اینچه‌برون و وجود سه تالاب بین المللی (آلماگل، آلاگل و آجی گل) در بخش «داشلی برون» گنبدکاووس از جمله مزایای این شهرستان برای بهسازی و تکمیل زیرساخت‌های جاده‌ای آن از جمله جاده ترانزیتی نفت است.

مطابق داده‌های اداره راهداری و حمل و نقل جاده‌ای گنبدکاووس، این شهرستان هزار و ۲۰۸ کیلومتر جاده اصلی، فرعی و روستایی دارد که ۲۰ کیلومتر آن بزرگراه، ۳۵۰ کیلومتر راه اصلی دو خطه، ۶۷۰ کیلومتر راه روستایی آسفالته، ۵۵ کیلومتر راه روستایی شنی و ۱۱۳ کیلومتر راه خاکی است.

به اعتقاد کارشناسان و مسئولان متولی، تکمیل جاده ترانزیتی موسوم به نفت گنبدکاووس باتوجه به اهمیت مبادلات تجاری پایانه مرزی اینچه‌برون علاوه بر شتاب دادن به توسعه بازرگانی و اقتصادی گلستان به بهبود تردد جاده‌ای، کاهش حوادث رانندگی، تلفات و خسارات جانی و مالی آن، صرفه جویی در مصرف سوخت، اتصال به کریدور زمینی شمال به جنوب و امکان جذب سرمایه‌گذاری بیشتر برای احداث واحدهای تولیدی در مناطق کمترتوسعه یافته شمال استان و نیز این شهرستان مرزی کمک زیادی می‌کند.

اگرچه اطلاع دقیقی از تاریخ احداث و علت نامگذاری جاده نفت گنبدکاووس در دست نیست اما برخی اهالی بومی معتقدند افزون بر ۲ دهه قبل وزارت نفت به گمان وجود میدان‌ گازی اقدام به حفاری‌ و احداث دکل در این منطقه کرد و برای رسیدن به این هدف جاده‌ای خاکی - شنی با عرض کمتر از چهار متر و طول ۲۳ کیلومتر بازگشایی و آنرا آماده تردد ساخت.

سال‌ها بعد از احداث این مسیر ۲۳ کیلومتری، مسئولان گنبدکاووس به این نتیجه رسیدند که با ادامه جاده نفت می‌توانند راه دسترسی به گمرک و مرز اینچه برون را حدود ۲۰ کیلومتر کوتاهتر کنند و براساس این جمع‌بندی، تعریض و بهسازی این جاده و بازگشایی مسیر آن در دستور کار قرار گرفت.

پس از این تصمیم مسئولان گنبدی و باتوجه به توسعه محدوده خدماتی این شهر، حدود هشت کیلومتر از جاده نفت به سبب قرار گرفتن در مسیر میدان فروش دام و مکان دفن بهداشتی زباله‌های شهری، استانداردسازی شد اما برای بقیه مسیر به سبب هزینه بالای عملیات جاده‌سازی و محدویت منابع اعتباری استانی و شهرستانی بلاتکلیف باقی ماند.

وجود هزاران هکتار اراضی منابع ملی و زمین‌های کم بازده در محدوده جاده نفت گنبدکاووس فرصت خوبی برای راه‌اندازی واحدهای تولیدی، صنعتی و دامداری در این شهرستان ایجاد کرده بود و در همین راستا بزرگترین زنجیره تولید تخم مرغ کشور و برخی واحدهای تولیدی دراین منطقه احداث شد لذا تقاضاها برای بهسازی و تکمیل جاده نفت نیز افزایش یافت.

علاوه بر موارد اشاره شده، نامناسب بودن وضعیت جاده‌های ارتباطی گنبدکاووس از جمله راه ترانزیتی فعلی این شهرستان به گمرک و مرز اینچه برون به سبب عرض کم و نداشتن شانه خاکی مشکلات زیادی را برای تردد مردم گنبدکاووس به‌ویژه اهالی بخش داشلی‌برون، کامیون‌ها و تریلی‌های ترانزیت و مسافران و گردشگران به مقصد سه تالاب بین‌المللی، زیارتگاه و بقعه ملاعلی عطا دانشمند و بازارچه مرزی ایجاد کرده بود.

مشکلات اشاره شده همچنین سبب بروز سوانح ناگوار رانندگی در جاده پرتردد گنبدکاووس - داشلی برون - گمرک و مرز اینچه برون می‌شد که یکی از مرگبارترین این حوادث، برخورد یک دستگاه مینی بوس با تریلی حمل سیمان در شهریور ۱۳۹۸ بود که منجر به جان باختن ۱۶ نفر و مجروح شدن ۱۸ نفر دیگر شد.

شروع رسمی بهسازی، تعریض جاده نفت گنبدکاووس

تکمیل جاده ترانزیتی نفت گنبدکاووس به صورت رسمی از سال ۱۳۹۵ مورد اهتمام مدیران استان گلستان قرار گرفت و اندک اقدامات عمرانی در این محور انجام شد که کافی و رضایت بخش نبود.

با روی کارآمدن دولت سیزدهم، تکمیل جاده ترانزیتی نفت گنبدکاووس یکبار دیگر مورد توجه قرار گرفت و ۲۰ دی ۱۴۰۰ مدیرکل وقت راه و شهرسازی گلستان درحاشیه نشست بررسی مشکلات سایت مسکن مهر«کاج» این شهر در جمع خبرنگاران گفت که ۱۶ کیلومتر از جاده ترانزیتی نفت این شهرستان به‌طول ۵۶ کیلومتر از محل اعتبارات سال جاری، زیرسازی، آسفالت و آماده بهره‌برداری خواهد شد.

حسین محبوبی افزوده بود: در حوزه راه‌های ارتباطی گنبدکاووس، جاده نفت مهمترین پروژه این شهرستان است که تاکنون ۱۱۰ میلیارد ریال برای آسفالت آن تا کیلومتر ۶ و زیرسازی آن به‌طول چهار کیلومتر هزینه شده است.

وی با یادآوری اینکه سال گذشته (۱۳۹۹) حدود ۳۷ میلیارد ریال برای تکمیل جاده ترانزیتی نفت مصوب شد که فقط هفت میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال آن تخصیص یافت، اضافه کرده بود: امسال افزایش اعتبار خوبی در این حوزه داشتیم به طوری که ۳۵۰ میلیارد ریال برای تکمیل این پروژه مصوب شد و تاکنون ۳۰ درصد آن نیز تخصیص یافته است ضمن اینکه دریافت قیر رایگان برای این پروژه هم در دستورکار قرار دارد.

مدیرکل راه و شهرسازی گلستان پیشرفت فیزیکی عملیات زیرسازی و آسفالت جاده نفت را ۳۰ درصد اعلام کرد و افزود: طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده و از محل اعتبارات امسال ۱۶ کیلومتر این پروژه از سمت گنبدکاووس به اینچه برون توسط پیمانکار اداره کل و از کیلومتر ۲۵ به بعد هم توسط پیمانکار بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان انجام خواهد شد.

محبوبی همچنین گفته بود که از طریق نماینده مردم گنبدکاووس در مجلس شورای اسلامی، پیگیر قرار گرفتن پروژه تکمیل جاده نفت این شهرستان در ماده ۲۳ قانون بودجه ۱۴۰۱ و اختصاص منابع اعتباری ملی برای این طرح زیرساختی است.

تصویب هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال برای جاده نفت گنبدکاووس

یکسال بعد از سخنان مدیرکل راه و شهرسازی گلستان، نماینده مردم گنبدکاووس درمجلس شورای اسلامی هم ۲۴ آذر ۱۴۰۱ در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، از اختصاص هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار برای تکمیل جاده ترانزیتی نفت این شهرستان در قالب اعتبارات متمّم سفر ۱۳ اسفند ۱۴۰۰ رئیس جمهور و برخی اعضای هیات دولت به این استان شمالی، خبر داد.

امانقلیچ شادمهر گفته بود که با دستور «محمد مخبر» معاون اول رئیس جمهور قرار است این میزان اعتبار برای تکمیل جاده تزانزیتی نفت گنبدکاووس از طرق سازمان برنامه و بودجه تخصیص یابد.

وی افزوده بود: منتظر ابلاغ اعتبارات مصوب شده برای تکمیل جاده نفت گنبدکاووس از سوی سازمان برنامه و بودجه است تا ادامه عملیات تکمیل این محور مهم مواصلاتی هرچه سریع‌تر آغاز شود.

در همین پیوند معاون مهندسی و ساخت اداره کل راه و شهرسازی استان گلستان به خبرنگار ایرنا بیان داشت: تا قبل از شروع رسمی عملیات اجرایی پروژه تکمیل جاده ترانزیتی نفت گنبدکاووس درسال ۱۳۹۵، فقط ۶ کیلومتر از این محور ۵۶ کیلومتری زیرسازی و آسفالت شده بود.

علیرضا لیاقی افزود: در جریان سفر دور نخست رئیس جمهور و برخی اعضای هیات دولت به گلستان برای زیرسازی و آسفالت هفت کیلومتر از جاده نفت گنبدکاووس (کیلومتر ۶ تا ۱۳) ۴۰۰ میلیارد ریال اعتبار مصوب شد که ۳۰ میلیارد ریال آن برای انجام ۲ کیلومتر تخصیص یافت.

وی اضافه کرد: در سفر دوم ریاست جمهوری به گلستان در ۳۰ آذر ۱۴۰۲ هم برای تکمیل پروژه جاده نفت ۹۰۰ میلیارد ریال مصوب شد که به سبب شهادت رئیس جمهور و تغییر دولت، هنوز اعتباری تخصیص نیافته است.

لیاقی ادامه داد: درصورت تخصیص اعتبارات مصوب سفر دوم رئیس جمهور از کیلومتر هشت تا ۱۵ جاده نفت گنبدکاووس زیرسازی و آسفالت خواهد شد.

معاون مهندسی و ساخت اداره کل راه و شهرسازی گلستان همچنین بابیان اینکه منابع مالی پروژه تکمیل جاده نفت گنبدکاووس از منابع اعتباری استان و شهرستان تامین می‌شود، گفت: به سبب محدودیت منابع مالی استانی، پیشرفت فیزیکی این پروژه کُند است.

وی اضافه کرد: برای تخصیص منابع ملی تکمیل جاده نفت گنبدکاووس، مجوز کمیسیون ماده ۲۳ اخذ شده که مسئولان استان و نمایندگان مردم گلستان در مجلس شورای اسلامی باید پیگیر اختصاص ردیف از منابع ملی برای این پروژه باشند.

لیاقی یادآور شد: برای اخذ مجوز کمیسیون ماده ۲۳ تمام مطالعات توجیهی، زیست محیطی و پدافند غیرعامل پروژه جاده نفت انجام شده است.

وی بابیان اینکه هم اکنون جاده ترانزیتی نفت گنبدکاووس کمتر از ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد، افزود: برآورد اعتبار مورد نیاز تکمیل و بهره‌برداری این جاده با قیمت سال قبل افزون بر ۱۱ هزار میلیارد ریال است.

معاون مهندسی و ساخت اداره کل راه و شهرسازی گلستان، تنها راه سرعت دادن به عملیات اجرایی این پروژه و تکمیل و بهره‌برداری آن‌را، اختصاص ردیف اعتباری ملی برای آن دانست و خاطرنشان کرد: مسوولان استان و نمایندگان مردم آن در مجلس باید تلاش کنند ردیف اعتباری ملی این پروژه در متمم بودجه امسال یا در بودجه سال آینده گنجانده شود.

لیاقی گفت: با احداث جاده نفت گنبدکاووس که یک جاده ۲ بانده عریض و استاندارد خواهد بود، کل تردد تریلی‌ها و کامیون‌های ترانزیت به گمرک و مرز اینچه برون از این محور که ۲۰ کیلومتر کوتاهتر از مسیر فعلی است، انجام خواهد شد.

به گفته وی، صرفه‌جویی در مصرف سوخت، کاهش استهلاک خودروها، تردد ایمن و روان با کاهش بار ترافیکی جاده فعلی گنبدکاووس - داشلی برون - مرز اینچه برون از مزایای مهم تکمیل و بهره‌برداری جاده نفت این شهرستان است.

گنبدکاووس افزون بر ۴۰۰ هزار نفر جمعیت دارد.