مینا محمدزاده
انتشار ویدئویی از سر دادن شعارهای ضداخلاقی علیه محمدجواد ظریف در نماز جمعه تهران، بازتاب گسترده‌ای در فضای سیاسی ایران داشته است. در روزهای اخیر و پس از گفتگوی تلویزیونی او در خصوص شورای راهبری و موضوع برگزیدن برخی اعضای کابینه و مقام‌های دولت جدید از میان زنان یا اقلیت‌های قومی و دینی، هجمه‌ها علیه او شدت گرفت. توییت‌های هماهنگ توفان به پا کرد و تیترهای همسو در صفحات رسانه‌های مخالف او به خط شد.
ویدئویی که در شبکه‌های اجتماعی بارها بازنشر شده، شماری از شرکت‌کنندگان در نماز جمعه این هفته تهران را نشان می‌دهد که شعار «ظریف برو گم شو» و «ظریف گورت رو گم کن» را سر می‌دهند. این ویدئو و شعارها علیه ظریف، به‌ویژه در شبکه اجتماعی ایکس با واکنش‌ها و انتقادهای بسیاری همراه بوده است. همزمان، برخی رسانه‌های اصولگرا و مخالفان او نیز در تأیید آن مطالبی بازنشر کرده‌اند.
قدیم‌ترها اسمش نماز وحدت‌بخش بود!
برخی کاربران منتقد نوشتند که نهاد نماز جمعه نتوانسته کارکرد «انسجام اجتماعی» که برایش تعریف شده، را داشته باشد.
محمدعلی ابطحی، رئیس وقت دفتر ریاست جمهوری در دوران محمد خاتمی در پستی خطاب به محمدجواد حاج علی اکبری، خطیب موقت نمازجمعه تهران نوشت: «وقتی فحاشی به آقای ظریف را در نماز جمعه دیدید در موفقیت عملکرد نماز جمعه تردید نکردید؟ قدیم‌ترها اسمش نماز وحدت‌بخش بود. تفرقه که نه، نفرت‌پراکنی در نمازجمعه آیا در تاثیر خطبه‌هاست یا چمبره عده‌ای بر نمازجمعه‌ها؟»
عباس عبدی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب هم نوشت: «با این نحوه شعار دادن علیه ظریف در نماز جمعه، نشان دادند که وقتی قدری از رانت بی‌بهره می‌شوند و می‌بازند اصلا تحمل آن را ندارند. دیگر این که به نماز جمعه هم رحم نمی‌کنند همه امکانات دینی و عمومی را در جهت مقاصد نادرست خود تلف و نابود می‌کنند.»
پیام برازجانی، دستیار سابق دستیار وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دولت حسن روحانی هم در پستی نوشت: «وقتی از disfunction system (بدکارکردی سیستمی) حرف می‌زنیم مثلا نماز جمعه دیروز، نماز جمعه‌ای که باید محل مودت و وحدت و برادری باشد، نمازگزارانش به امام جمعه زمینخوار اعتراض ندارند ولی به ظریف که اصلا نیامده می‌گویند برو گمشو! اون که گم شده ۳/۵میلیارد دلار چای دبش است، ظریف که تازه آمده!»
برخی کاربران هم اشاره کرده‌اند این همان نماز جمعه‌ای است که کاظم صدیقی، فردی که اتهام «زمین‌خواری» در منطقه ازگل تهران علیه او مطرح شده، چند هفته پیش امام جماعت آن بود.
به اوج ناسوتی شدن امر مقدس رسیده‌ایم
در ادامه انتقادها از ویدئوی منتشر شده از نماز جمعه این هفته تهران، کاربری در شبکه ایکس نوشت: «نماز جمعه تهران نشان داد ما به اوج ناسوتی شدن امر مقدس رسیده‌ایم. به دست همان کسانی که دلسوزها را ناسوتی و غرب‌زده نامیدند. فاشیست‌های آلمانی و ایتالیایی کجا و این ها کجا.»
دیگری با پی‌نوشت: «توهین به محمدجواد ظریف، در نمازجمعه امروز تهران»؛ عبارتی از میلان کوندرا نقل کرد مبنی بر اینکه: «غیراخلاقی‌ترین عادت بشر این است که مدام و بی‌وقفه، درباره هر کس و پیش از آنکه بفهمد و درک کند، قضاوت می‌کند. این آمادگیِ پُرشور برای قضاوت کردن، نفرت‌انگیزترین حماقت و مخرب‌ترین شرارت‌هاست.»؛
محمدعلی ابطحی: «جناب حاج‌علی‌اکبری، وقتی فحاشی به آقای ظریف را در نماز جمعه دیدید در موفقیت عملکرد نماز جمعه تردید نکردید؟ قدیم‌ترها اسمش نماز وحدت‌بخش بود. تفرقه که نه، نفرت‌پراکنی در نمازجمعه آیا در تاثیر خطبه‌هاست یا چمبره عده‌ای بر نمازجمعه‌ها؟»
کاربر دیگری نیز با انتقاد از شیوه‌های رایج خودسرها و آتش‌به‌اختیارهای همیشگی، نوشت: «یه روز از دیوار سفارت می‌رن بالا، یه روز دانشجوها رو توی سلف راه نمی‌دن؛ یه روز هم به ظریف توهین می‌کنن. خط فکری همونه نوع نمایشش متفاوته .»
اقدامی دور از شان نمازو نمازگزار بود
انتقادها از شعار علیه ظریف به فعالان سیاسی اصولگرا نیز تسری یافت.
یاسر جبرائیلی، از فعالان سیاسی نزدیک به دولت ابراهیم رئیسی در حساب شخصی‌اش در شبکه ایکس نوشت: «شعاردهی علیه آقای ظریف در نماز جمعه، اقدامی غیراخلاقی و دور از شان نماز و نمازگزار بوده و محکوم است.»
عبدالرضا داوری، از مدیران دولت محمود احمدی‌نژاد هم یادآور شد: «اگر دستگاه‌های امنیتی کشور می‌خواهند به سرانگشتان و عوامل موساد در تهران برسند، این فیلم را با دقت بازبینی و محرکین صحنه را شناسایی و بازداشت کنند، چون تردید نباید کرد که صحنه توهین به جواد ظریف، طراحی موساد است.»
نماینده اصولگرای مجلس و حامی سرسخت سعید جلیلی نیز ضمن انتقاد از سابقه محمدجواد ظریف در ایکس نوشت: «شعاردهی علیه او آن هم با این ادبیات، فقط سبب تضعیف منتقدان و نقدهای کارشناسی می‌شود بنابراین بدون تردید اقدام روز جمعه مشکوک و بررسی نهادهای امنیتی ضروری است.»
حمید رسایی افزود: «اینکه چه کسانی شعار دادن را شروع کرده‌اند خصوصا با توجه به عصبانیت نمازگزاران از مواضع ظریف در تلویزیون بدیهی بود که جمعی از مردم شعار علیه او را تکرار کنند. هجمه هماهنگ رسانه‌های تندرو به منتقدان ظریف حکایت از طراحی این موضوع برای بیرون کشیدن وی از زیر بار انتقادات دارد.»
تکرار سوال همیشگی: «پشت‌پرده کیست؟»
البته وقوع چنین رخدادهایی در کشورمان، بی‌سابقه نیست و این اولین بار نیست که نماز جمعه صحنه حمله به افراد غیرهمسو می‌شود. در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی به عطاءالله مهاجرانی و عبدالله نوری، وزیران کابینه او، در نماز جمعه حمله فیزیکی شد. حسن روحانی نیز در زمان ریاست‌جمهوری خود بارها هدف شعارهای تند در نماز جمعه قرار گرفت. با این حال در هر بار تکرار این تحرکات، این سوال مطرح می‌شود که «پشت‌پرده این ماجرا و صحنه‌گردان آن چه شخص و یا چه جریانی است؟»
«اگر نامزد تندرو بازنده انتخابات، در واکنش به اقدام توهین‌کنندگان به ظریف، «سکوت» پیشه کند، نه‌فقط به‌معنای حمایت ضمنی او از «گروه‌های فشارِ» فراخوانده‌شده از «مرخصی» است، بلکه باید نگران بود جلیلی به‌دلیل نپذیرفتن نتیجه انتخابات و با هدف فعال‌سازی «قدرت در سایه»، به‌تدریج «مبارزات خیابانی» را جایگزین «مبارزات انتخاباتی» کند»
کانال خبری «عصر ایران» در یادداشتی پشت صحنه شعار «ظریف برو گم شو» را ، ظاهرالصلاح‌هایی دانسته که «شکم‌ها و حساب‌های ارزی‌شان از حرام‌های ناشی از کاسبی تحریم پر شده است و اگر سخن از دین و انقلاب و نظام و شهدا و ... می‌گویند، در واقع، از این مفاهیم سپرهایی مردم‌فریبانه برای تجارت پرسود و حرام‌شان می‌سازند.»
به گفته نویسنده این یادداشت «آنها می‌دانند که یا باید ظریف برود و گم شود یا خودشان باید گورشان را گم کنند و از سر سفره مردم بیرون بروند. مسأله واقعاً به همین سادگی است و شگفتا که برخی هنوز در همین حد هم متوجه نیستند!»
در همین راستا، «پایگاه خبری برای ایران» که متعلق به ستاد انتخاباتی مسعود پزشکیان است نیز پس از انتشار ویدئوی یادشده، در حساب کاربری خود در شبکه ایکس، آن را «توهین و هتاکی بازندگان و اقلیت بسیار اندک و ناچیز مشکوک به جواد ظریف در حاشیه نماز جمعه تهران» دانست و سوال کرد که چنین اقدامی «از کجا خط گرفته می‌شود؟»
جلیلی در مظان اتهام صحنه‌گردانی
در حال حاضر دور از انتظار نیست که افکار عمومی و کارشناسان در ارزیابی پشت‌پرده حمله به رئیس شورای راهبردی انتخاب اعضای کابینه دولت چهاردهم و از عوامل مهم در پیروزی انتخاباتی پزشکیان، سعید جلیلی، نامزد تندرو این انتخابات، را روی صندلی اتهام بنشانند.
کانال «جامعه نو» با اشاره به احتمال نقش‌آفرینی سعید جلیلی در این باره، نوشته است: «اگر نامزد تندرو بازنده انتخابات، در واکنش به اقدام توهین‌کنندگان به ظریف، «سکوت» پیشه کند، نه‌فقط به‌معنای حمایت ضمنی او از «گروه‌های فشارِ» فراخوانده‌شده از «مرخصی» است، بلکه باید نگران بود جلیلی به‌دلیل نپذیرفتن نتیجه انتخابات و با هدف فعال‌سازی «قدرت در سایه»، به‌تدریج «مبارزات خیابانی» را جایگزین «مبارزات انتخاباتی» کند و حتی با توسل به تهاجم‌های فیزیکی علیه مقامات و حامیان دولت پزشکیان، امنیت ملی را با مخاطره جدی مواجه سازد.
اگر جلیلی، بدون اما و اگر و با پرهیز از موضع‌گیری‌های مبهم، رخداد ضداخلاقی نماز جمعه تهران را علیه ظریف، به صراحت و شفاف محکوم کند، آنگاه تا حد زیادی از اتهام سنگین فعلی نزد افکار عمومی تبرئه شده و این پالس را مخابره خواهد کرد که به استفاده از ابزار ضدامنیتی در رقابت سیاسی اعتقادی ندارد.»
در ادامه نیز آمده است: «تا همین‌جا هم سکوت متهم اصلی ماجرا طولانی بوده و حالا باید منتظر ماند و دید آیا جلیلی اصولا عزم و اراده‌ای برای اعلام «برائت» از این رخداد و پیام‌های خطرناک آن دارد یا برای پیشبرد اهداف آتی خود، ترجیح می‌دهد، چنین تاوان سنگین سیاسی را تقبل و تحمل کند و دم برنیاورد.»
این تازه اول راه است!
این تازه اول راه است؛ دولت چهاردهم هنوز مستقر نشده اما اینطور که شواهد نشان می‌دهد و تحرکات بازندگان انتخابات مبین آن است، این بار دلواپسان و تندروها منتظر نخواهند شد که دولت جدید توافقی بین‌المللی برای لغو یا کاهش تحریم‌ها داشته باشد و سپس دنبال برهم زدنش باشند یا در زمینه اجتماعی و اقتصادی تحولی ایجاد کند، آنگاه تصمیم به کارشکنی و سنگ‌اندازی در عمل و سخنرانی در تریبون‌ها کنند؛ این بار درحالی شروع به اقدام کرده‌اند که نه به بار است و نه به دار!
نظر شما