رامین پرتو

جنگ در غزه که از 7 اکتبر 2023 تاکنون میان حماس و ارتش اسرائیل جریان دارد، به زعم بسیاری از کارشناسان و نخبگان امنیتی و سیاسی اسرائیل هیچ دستاوردی جز ایجاد شک و تردید درباره توانمندی‌های آفندی و پدافندی تل‌آویو چیز برای افکار عمومی و مقامات اسرائیل به دنبال نداشته و از سوی دیگر بر اختلافات داخلی دامن زده است. نکته مهم این است که در خاورمیانه این برای اولین بار در تاریخ است که اسرائیل صرفاً در یک جبهه وارد تقابل نشده، بلکه در این پرونده ما شاهد آن هستیم که ارتش اسرائیل به رهبری بنیامین نتانیاهو در جبهه جنوب با حماس درگیر است و در جبهه شمالی با حزب‌الله لبنان دست و پنجه نرم می‌کند؛ به گونه‌ای که روز گذشته (جمعه) برای اولین بار سه شهرک جدید (آبیریم، نیو زیو و منوت) با ده‌ها موشک کاتیوشا توسط حزب‌الله لبنان بمباران شدند که این موضوع نشان از عمق درگیری اسرائیل در مرزهای شمالی دارد. از سوی دیگر باید توجه شود که عملیات هفتم اکتبر باعث شد تا جریان‌های مقاومت در عراق، سوریه و حتی یمن علیه اسرائیل فعال شوند و این به معنای ظهور بازیگران جدید برای تقابل با تل‌آویو است. در میان این جریان‌ها، ارتش ملی یمن طی حدود 7 ماه گذشته به صورت مجزا و هدفمندتر اقدامات خود علیه اسرائیل را در دستور کار قرار دادند که در دو محور دریایی و هوایی باید موردنظر قرار بگیرد. ارتش یمن از همان ابتدای امر به این موضوع اشاره کرده بود که اگر حملات ارتش اسرائیل به غزه و کرانه‌باختری شیب کاهشی به خود نگیرد بدون شک وارد میدان خواهد شد و منافع اسرائیل به انضمام آمریکا و انگلیس را مورد هدف قرار می‌دهد. در این مدت شماری از کشتی‌های متعلق به اسرائیل، آمریکا و انگلیس در دریای سرخ و خلیج عدن از سوی یمنی‌ها مورد هدف قرار گرفته شد که علاوه تزریق بحران امنیتی به اسرائیل و متحدانش، منافع اقتصادی تل‌آویو را هم زیر تیغ قرار داد و به نوعی این پیام را مخابره کرد که اسرائیل باید از تهاجم در وضعیت فعلی دست بکشد. در این راستا حالا ارتش اسرائیل روز گذشته (جمعه) اعلام کرد که سقوط یک «هدف هوایی» در نزدیکی سفارت آمریکا در تل‌آویو باعث انفجار شده است و این در حالی است که رسانه‌های عبری نوشتند یک پهپاد بزرگ در ارتفاع کم از سمت دریا وارد حریم هوایی اسرائیل شده و در شهر تل‌آویو منفجر شد و خسارات زیادی به ساختمان‌ها وارد کرد و تعدادی تلفات برجای گذاشت. خبرنگار المیادین هم تاکید کرد که یک فروند پهپاد از سمت دریا وارد حریم هوایی اسرائیل شد و در خیابان «شالوم علیکم» تل‌آویو فرود آمد و بر اثر برخورد با ساختمانی خسارات زیادی به بار آورد. بخش امدادرسانی و آمبولانس اسرائیل هم فاش کرد که بر اثر انفجاری که در خیابان بن یهودا در تل‌آویو رخ داده، یک اسرائیلی بر اثر اصابت ترکش کشته و ۱۰ تن زخمی شدند. از سوی دیگر پلتفرم‌های رسانه‌ای عبری از منابع امنیتی نقل کردند که یک پهپاد بزرگ در ارتفاع کم از دریا به تل‌آویو نزدیک شد و هنوز مشخص نیست که چگونه این پهپاد تهاجمی توانسته به تمام سیستم‌های دفاعی نفوذ کند و به ساختمان تل‌آویو برخورد کند.

ارتش ملی یمن طی حدود 7 ماه گذشته به صورت مجزا و هدفمند اقدام علیه اسرائیل را در دستور کار قرار داد که در دو محور دریایی و هوایی انجام شد و حال  به جایی رسیده که تل‌آویو به راحتی در تیررس قرار دارد

نتانیاهو، مقصر اول! 

آنچه در این میان باید موردتوجه قرار بگیرد این است که حمله پهپادی اخیر به حدی برای اسرائیلی‌ها غیرقابل تصور بوده که بسیاری از مقامات نظامی و سیاسی با یکدیگر بر سر این موضوع درگیر شده‌اند. به عنوان مثال دنیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل اعلام کرده که تهدید پهپادها چالشی است که ما در همه جبهه‌ها با آن روبه‌رو هستیم و  برآورد ارتش این است که پهپادی که بامداد جمعه به تل‌آویو حمله کرد از یمن پرتاب شده و از نوع «صامد ۳» بوده است. سخنگوی ارتش اسرائیل همچنین گفت که سیستم‌های حفاظتی صددرصد امنیت اسرائیل را تضمین نمی‌کند و برای ارتقای قابلیت‌های شناسایی و هشدار، توان دفاعی خود را در مرکز و آسمان اسرائیل تقویت کرده‌ایم. به موازات این اظهارات، یحیی سریع، سخنگوی نیروهای مسلح یمن روز گذشته (جمعه) با اعلام اینکه نیروی هوایی یمن عملیات کیفی را در تل‌آویو انجام داده است، تاکید کرد که بانکی از اهداف در اسرائیل داریم و در پاسخ به کشتارهای آنها به اجرای عملیات علیه آنها ادامه می‌دهیم. سخنگوی ارتش یمن همچنین اعلام کرد که تل‌آویو را با پهپاد جدید «یافا» هدف قرار دادیم که که قابلیت عبور از سامانه‌های رهگیر را دارد و رادارها نمی‌توانند آن را شناسایی کنند. 

اینکه ارتش یمن این حمله را به عهده می‌گیرد بدون شک موضوع بسیار مهمی از حیث نظامی و راهبردی به حساب می‌آید؛ چراکه این اقدام به نوعی گویای هدف قرار دادن عمق اسرائیل یعنی تل‌آویو است که می‌توان آنرا یک شکست در عرصه نظامی و به خصوص در بحث تکنولوژی جنگ دانست اما مساله مهمتر بحث اختلافات داخلی در اسرائیل است. به عنوان مثال ران خولدای، شهردار تل‌آویو در پی عملیات مذکور در منطقه تل‌آویو-یافا وضعیت حداکثر آماده‌باش را اعلام کرد. خولدای خاطرنشان کرد که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل متوجه شده که سیاست‌های او باعث شده تا اسرائیل به وضعیت فاجعه بار کنونی برسد. خولدای گفت که ما بارها هشدار داده‌ایم که سیاست‌هایی که نتانیاهو دنبال می‌کند، بحران‌های اقتصادی و اجتماعی را تشدید می‌کند و اکنون نیز شاهد نتایج این سیاست‌ها در واقعیت هستیم. وی با بیان اینکه وضعیت تل‌آویو و مناطق مختلف اراضی اشغالی غیرقابل تحمل شده است، بر ضرورت تغییر رویکرد سیاسی برای خروج از این بحران تاکید کرد. 

حمله پهپادی روز جمعه یمن به حدی برای اسرائیلی‌ها غیرقابل تصور بوده که بسیاری از مقامات نظامی و سیاسی با یکدیگر بر سر این موضوع درگیر شده‌اند و بخشی از آنها مانند ایتمار بن‌گویر، وزیر امنیت داخلی اعتقاد دارند که باید با مشت آهنین در مناطق شمالی به این حملات پاسخ داد

از سوی دیگر ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی اسرائیل هم در واکنش به این عملیات اعلام کرده که «از خط قرمزها در شمال عبور شد، زمانی که در کریات شمونه و سدیروت حمله صورت می‌گیرد در تل‌آویو نیز حمله صورت خواهد گرفت. دقیقا مفهومی که سال‌ها در مورد غزه حاکم بوده است. تناسب و مهار واژه‌های کثیفی هستند، این مفهوم می‌تواند و باید تغییر کند، درست مانند اصلاحاتی که علی‌رغم مخالفت بخشی از امنیت، من در زندان‌ها انجام دادم، به همین دلیل است که من بر نشست دور میز (اشاره به کابینه جنگ) برای تعیین سیاست اسرائیل پافشاری کردم». حال باید دید که این اختلافات تا کجا ادامه خواهد داشت!