به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، محمدرضا هراتی، معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد در گفتگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به شیوه تأمین کتاب برای کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور پرداخت. این گفتگو در ادامه آمده است.

محمدرضا هراتی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره احیای «طرح کتاب من» در کتابخانه‌های عمومی اظهار کرد: این طرح به شکل‌های دیگر در کتابخانه‌های عمومی در حال اجراست اما بعد از توقف آن از سال ۱۳۸۶ با رفع برخی نکات، درصدد هستیم تا اطلاعات کتاب‌های مورد نیاز اعضاء پس از بررسی در اسرع وقت، به نشانی کتابخانه ارسال شود.

وی افزود: نحوه تأمین کتاب در کتابخانه‌های عمومی به این شکل نیست که بدون پرسش و پاسخ و نیازسنجی از سوی کاربر و کتابدار و صرفاً به شکل متمرکز خریداری شود. بخشی در ذیل سامانه یکپارچه مدیریت کتابخانه‌های عمومی کشور (سامان) این امکان را برای اعضا و کتابدار مهیا کرده است که هر فصل پیشنهادهای خرید کتاب خود را ارائه کنند و نهاد کتابخانه‌ها در صورت گشایش مالی، این منابع را بعد از بررسی تهیه می‌کند.

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد با بیان اینکه این پیشنهادها، با یک نرم‌افزار هوشمند از سراسر کشور جمع‌آوری می‌شود، عنوان کرد: پیشنهادهای تکراری حذف و در نهایت به‌عنوان یکی از ملاک‌های خرید نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور لحاظ می‌شود.

وی در پاسخ به این پرسش که چند درصد از خریدهای نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با تکیه بر این پیشنهادها خریداری می‌شود، عنوان کرد: سهم این پیشنهادها در خرید کتاب نهاد بسیار قابل توجه و چشم‌گیر است؛ به‌طوری که مدیرکل تأمین منابع کتابخانه‌های نهاد به محض رسیدن اعتبار، فهرست پیشنهادهای خرید کتاب را برای تهیه ارسال می‌کند.

هراتی با تأکید بر اینکه تمرکز خرید نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در بخش کودک و نوجوان است، گفت: این نهاد تلاش می‌کند در بخش بزرگسال نیز مانند کودک و نوجوان تمرکز خرید خوبی داشته باشد و این بخش را نیز تقویت کند، هرچند که در حال حاضر نیز اگر از کتابداران بپرسید، کتاب‌های به‌روز و خوبی تهیه شده است.

وی در مقایسه دو طرح «کتاب من» و طرح فعلی پیشنهادهای فصلی در ذیل سامانه «سامان» برای پاسخگویی به نیاز کاربران، عنوان کرد: برای پاسخ به این پرسش باید ببینید هدفتان از احیای «طرح کتاب من» چیست؟ قطعاً تأمین نیازهای مطالعاتی کاربران کتابخانه‌های عمومی؛ بنابراین مهم نیست طرحی که نیاز مطالعاتی اعضای کتابخانه‌های عمومی را تأمین می‌کند، چه نام دارد. مهم این است که این نیاز البته با یک نظر کارشناسی به شکل کامل برآورده شود.

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در ادامه مقایسه این دو طرح، ادامه داد: یک سری مواد خوراکی وجود دارد که بسیار خوشمزه هستند اما از آنجا که برای سلامتی مضرند، به فرزندانمان و فامیل سفارش و پیشنهاد نمی‌دهیم. کتاب نیز همین حکم را دارد، یک کتاب مجوز دارد و منتشر شده است و می‌شود آن را خواند اما این کتاب برای ترویج پیشنهاد مطالعه مناسب نیست.

وی با بیان اینکه کتابخانه‌های عمومی از نظر فضا و بودجه محدودیت دارند، گفت: بنابراین این نهاد نمی‌تواند همه کتاب‌ها و البته هر کتابی را تهیه کند. این محدودیت‌ها موجب می‌شود نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بخشی از تازه‌های نشر را در کتابخانه‌های خود داشته باشد.

محمدرضا هراتی با بیان اینکه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور تلاش می‌کند جامعیت خرید کتاب را از طریق توجه به پیشنهادهای کاربران و بیشترین درخواست برای تهیه کتاب در کل کشور محقق کند، عنوان کرد: پیشنهادهای خرید کتاب از تمام استان‌ها و کشور در یک نرم‌افزار جمع می‌شود و سیستم به‌طور هوشمند این پیشنهادها را جمع‌آوری می‌کند و درخواست‌ها با بیشترین تکرار در کل کشور، در بخش خرید، مورد توجه قرار می‌گیرد.

وی درباره واگذاری اختیار خرید کتاب به‌صورت استانی نیز عنوان کرد: بله این خریدها به شیوه استانی نیز در جریان است. به عنوان مثال در سال ۱۴۰۲ سه نمایشگاه استانی کتاب برگزار شد و سه استان نیز خرید کتابخانه‌ای خود را در جریان همین نمایشگاه‌های کتاب انجام دادند.

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد با تأکید بر اینکه شیوه خرید کتاب در کشور به دو شکل متمرکز و مستقیم (استانی) است، عنوان کرد: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نمی‌تواند شیوه خرید متمرکز را حذف کند اما شیوه خرید (استانی) مستقیم نیز تقریباً در همه استان‌ها وجود دارد اما این میزان خرید براساس ظرفیت استان‌ها متفاوت است.

به گزارش ایبنا؛ در طرح «کتاب من» اعضاء کتابخانه‌های عمومی کشور می‌توانستند در صورت مراجعه به کتابخانه و موجود نبودن کتاب مورد نیازشان با پُر کردن فرم مخصوص، کتاب مورد نیاز خود را درخواست کنند. اطلاعات کتاب‌های مورد نیاز اعضاء از طریق سامانه اینترنتی «کتاب من» مربوط به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور منتقل و پس از بررسی، کتاب به نشانی کتابخانه مدنظر در اسرع وقت ارسال می‌شد.

اعضا به فراخور مدرک تحصیلی‌شان می‌توانستند ۴ تا ۸ کتاب در سال درخواست دهند. طرح تأمین منابع کتابخانه‌ای به درخواست مخاطب برای افزایش سرانه مطالعه و همچنین تکریم ارباب رجوع به‌طور آزمایشی از تابستان ۱۳۸۶ در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور اجرا شد اما چند سال است اجرای این طرح متوقف شده است.