[شهروند] 114 سال پیش در چنین روزی، برابر 24 تیر ١٢٨٩ خورشیدی، آیتالله سیدعبدالله بهبهانی، از رهبران انقلاب مشروطه به دنبال یک سوءقصد در 70 سالگی به شهادت رسید. به اذعان شاهدان، در جریان این ترور مذبوحانه 4 مرد مسلح وارد خانه این روحانی سرشناس شده و او را به گلوله میبندند. سیدعبدالله بهبهانی در شهر نجف اشرف نزد شیخ مرتضی انصاری، حاج میرزا محمدحسن شیرازی و حاج سید حسین کوه کمرهای تحصیل کرد و درجه اجتهاد گرفت. او به همراه شیخ فضلالله نوری و سیدمحمد طباطبایی، جزو روحانیونی بودند که در جریان انقلاب مشروطه راهبری مردم را بر عهده داشتند. در اعتراض به ترور ناجوانمردانه آیتالله بهبهانی، مجلس شورای ملی جلسات خود را تعطیل کرد، بازاریان تهران دست از کار کشیدند و عزای عمومی اعلام شد. در پی این واقعه، دولت دستور خلع سلاح عمومی را صادر كرد و ٥ روز بعد با کنارهگیری سپهدار تنكابنی از پست نخستوزیری، میرزا حسنخان مستوفیالممالك جای او را گرفت.
نقش تاثیرگذار در مهاجرت صغری و کبری
22 آذر ١٢٨٣ خورشیدی، آیتالله سیدعبدالله بهبهانی در کنار فقهای بزرگی چون سیدمحمد طباطبایی و شیخمرتضی آشتیانی در اعتراض به فلک کردن بازاریان تهران به بهانه احتکار قند، از تهران راهی ری شدند تا «مهاجرت صغری» را که از فرازهای مهم تاریخ انقلاب مشروطه است، رقم بزنند. این غائله که یک سر آن به علاءالدوله حاکم مستبد تهران و سر دیگر آن به «موسیو نوز» رئیس بلژیکی گمرکات ایران میرسید، عاقبت با دلجویی مظفرالدین شاه از متحصنین خاتمه یافت. در جریان مهاجرت کبری و تحصن علما در شهر قم نیز که 24 تیر 1285 خورشیدی اتفاق افتاد، آیتالله بهبهانی از جمله سردمداران این حرکت اعتراضی بود که عاقبت آن به کوتاه آمدن دولت و تاسیس عدالتخانه انجامید. هرچند 2 سال پس از این ماجرا، برابر ٤ تیر ١٢٨٧ خورشیدی، آن هنگام که محمدعلیشاه دشمن خونی مشروطه بر تخت سلطنت ایران جلوس کرده بود، مجلس شورای ملی به توپ بسته شد تا جرقه «استبداد صغیر» زده شود.
به توپ بستن مجلس و تبعید به کرمانشاه
این روحانی مجاهد هنگام حمله قوای لیاخوف به مجلس، داخل خانه ملت حضور داشت و مکرر از قزاقها و مجاهدان میخواست دست از برادرکشی بردارند و حتی پیشنهاد داد با وجود تیراندازیها به باغ شاه برود و با محمدعلی شاه دیدار کند. پس از به توپ بسته شدن مجلس، آیتالله بهبهانی از جمله شخصیتهایی بود که توسط سربازان محمدعلی شاه دستگیر و به کرمانشاه تبعید شد. او در نهایت پس از پیروزی انقلاب مشروطه و به دنبال فرار محمدعلیشاه از ایران، در میان استقبال مردم به تهران بازگشت و تا وقتی نفس میکشید، بهعنوان یکی از شخصیتهای تأثیرگذار نهضت مشروطه نقشی مهم در اداره امور کشور ایفا کرد. پس از شهادت او هیچ گروه و دستهای به صورت مشخص مسئولیت این جنایت را برعهده نگرفت، اما همان زمان بسیاری انگشت اتهام را به سمت دموکراتها و گروه حیدرخان عمواوغلی نشانه گرفتند. پیکر سیدعبدالله بهبهانی را در شهر نجف به خاک سپردند.
نظر شما