فرهیختگان: در میانه رقابت‌های انتخاباتی ریاست‌جمهوری بود که ترکیب کمیسیون‌های تخصصی مجلس مشخص شد اما به نظر می‌رسد ترکیب کمیسیون‌ها هنوز نهایی نشده است.  بیشتر از 40 روز از تشکیل مجلس گذشته اما هنوز 20 نفر از نمایندگان در هیچ کمیسیونی عضو نشدند و از آنجا که حدنصاب کمیسیون‌های مجلس به‌جز کمیسیون‌های آموزش‌ و بهداشت و اجتماعی تکمیل شده، نمایندگان چاره‌ای ندارند براساس آیین‌نامه‌داخلی در یکی از این کمیسیون‌ها عضو شوند. 

عضویت اجباری نماینده‌ها در وهله اول کار کارشناسی در این کمیسیون‌ها را از رمق می‌اندازد و آنها را تبدیل به کمیسیون‌های ذخیره برای نمایندگان مجلس می‌کند و نمایندگان عضو شده آن‌طور که باید، کار تخصصی در این کمیسیون‌ها را جدی نمی‌گیرند. در این بین نمایندگان به دنبال تغییر آیین‌نامه و برداشتن حدنصاب عضویت در کمیسیون‌ها هستند، امری که اگرچه مثبت است اما همچنان موضوعی مهم را مورد غفلت قرار می‌دهد و آن هم توجه به کمیسیون‌های کم‌طرفدار مجلس است. 

مجلسی‌ها 13 کمیسیون‌ تخصصی دارند که حدنصاب عضویت در هرکدام از آنها حداقل 19 و حداکثر 23 نفر است. نمایندگان در ابتدای آغاز به کار مجلس، درخواست خود مبنی‌برعضویت در دو کمیسیون را اعلام می‌کنند و برمبنای امتیازی که کسب می‌کنند، وارد این کمیسیون‌ها می‌شوند.

اگر تقاضا برای عضویت در یک کمیسیون بیش از 23 نفر باشد، اولویت با نمایندگانی است که امتیاز بیشتری برای عضویت در کمیسیون کسب کنند. در مجلس دوازدهم بیشترین تقاضا برای عضویت در کمیسیون‌های اقتصادی؛ مثل برنامه و بودجه، انرژی و کمیسیون صنایع بوده و کمترین تقاضا هم برای کمیسیون‌هایی مثل بهداشت و کمیسیون فرهنگی بوده است. 

20 نماینده‌ای که در حال حاضر در هیچ‌یک از کمیسیون‌ها عضویت ندارند، ازجمله نمایندگانی هستند که خواهان عضویت در کمیسیون‌های اقتصادی‌اند. برمبنای آیین‌نامه مجلس، هیات‌رئیسه، کمیسیون‌هایی که به حدنصاب نرسیده را مشخص می‌کند و نمایندگان در یکی از این کمیسیون‌ها عضو می‌شوند. یکی از علل تاخیر عضویت نمایندگان در این کمیسیون‌ها اصرار آنها برای عضویت در کمیسیون مطلوب است.

در این مسیر نمایندگان مجلس به دنبال اصلاح آیین‌نامه برای برداشتن سقف عضویت در کمیسیون‌ها برآمدند؛ چراکه اجبار نماینده‌ به عضویت در یک کمیسیون، علاوه‌براینکه مطلوب نماینده نیست و می‌تواند روی کیفیت کار تخصصی او در کمیسیون تاثیرگذار باشد، کار کارشناسی و تخصصی در کمیسیون را دچار ضعف می‌کند. 

به همین جهت نمایندگان طرح دوفوریتی اصلاح ماده 38 آیین‌نامه مجلس را مطرح کردند که با رسیدگی دوفوریتی به آن موافقت نشد و طرح به صورت عادی در دستورکار مجلس قرار خواهد گرفت و فعلا تغییرات به عضویت در کمیسیون‌ها نمی‌رسد. 

اصلاح آیین‌نامه اگرچه می‌تواند به نفع نمایندگان تمام شود و آنها برای عضویت در کمیسیون مطلوب خود دردسر کمتری داشته باشند اما همچنان جای خالی بی‌توجهی به کمیسیون‌های تخصصی مثل فرهنگی و اجتماعی احساس می‌شود و لازم است برای عضویت نمایندگان در کمیسیون‌ها توجه جدی شود؛ چراکه همچنان نمایندگان اقبال بیشتری به کمیسیون‌های اقتصادی نشان می‌دهند و به کمیسیون‌های فرهنگی و اجتماعی بی‌توجهند. 

در میان کمیسیون‌های مختلف مجلس کمیسیون‌های فرهنگی و اجتماعی کمتر طرفدار دارند. این عدم اقبال در دوره‌های گذشته نیز سابقه داشته است. امری که نشان می‌داد نمایندگان مجلس توجه لازم را به حوزه فرهنگ و اجتماع نداشتند. 

این کمیسیون‌ها عموما به حدنصاب نمی‌رسند و افرادی که نتوانستند امتیاز لازم را کسب کنند به اجبار به یکی از این کمیسیون‌ها می‌روند درحالی‌که ورود افراد فاقد تخصص به این حوزه‌ها آسیب مستقیم به جامعه وارد می‌کند. خروجی چنین وضعیتی حضور نمایندگانی است که در این حوزه متخصص نیستند، علاقه لازم برای پیگیری اقدامات لازم در این کمیسیون‌ها را ندارند و در مواردی تصمیمات اشتباهی می‌گیرند.

متن کامل گزارش زهرا طیبی، خبرنگار گروه نقد روز را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.