مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۳ به پیشنهاد ایران در قطعنامه‌ای، ۱۲ جولای را روز جهانی مبارزه با طوفان های شن و گرد و غبار اعلام کرد که هدف آن افزایش آگاهی جهانی از چالش های رو به رشد بهداشتی و زیست محیطی ناشی از طوفان‌های شن و گرد و غبار است؛ در این روز رویدادهایی در سرتاسر جهان برگزار می‌شود تا فوریت این بحران زیست‌محیطی را برجسته نماید.

طوفان های شن و گرد و غبار یک موضوع فرامرزی مهم است که تأثیرات متعددی بر محیط زیست، امنیت غذایی، کشاورزی، سلامت، حمل و نقل، انرژی، جوامع انسانی و اقتصاد دارد و بر ۱۵۱ کشور در سراسر جهان تأثیر می گذارد.

جنگل زدایی، چرای بی رویه دام، تخریب زمین و استفاده بیش از حد از منابع آب باعث گسترش بیابان ها می شود و احتمال وقوع این طوفان ها را افزایش میدهد و کارشناسان کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با بیابان زایی (UNCCD) براین باور هستند که خشکسالی و افزایش دمای شدید ناشی از تغییرات آب و هوایی نیز به تقویت این عوامل کمک می کند.

تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت های انسانی در حال حاضر به طور قابل توجهی در افزایش این طوفانها نقش دارد؛ طبق گزارش سازمان ملل، حداقل ۲۵ درصد از انتشار گرد و غبار جهانی ناشی از فعالیت های انسانی مانند مدیریت ناپایدار زمین و استفاده از آب است و در برخی مناطق، گرد و غبار بیابان در طول قرن بیستم، ۲ برابر شده است.

تخمین زده می شود که اکنون سالانه ۲ میلیارد تن شن و گردوغبار وارد جو می شود، وزنی برابر با ۳۵۰ هرم بزرگ جیزه، که منجر به از دست رفتن سالانه یک میلیون کیلومتر مربع از زمین های مولد می شود؛ همچنین بر سلامت میلیون‌ها نفر با هزینه‌های اقتصادی میلیاردها دلار تأثیر می‌گذارد.

۱۲ جولای (۲۲ تیر)، روز جهانی مبارزه با طوفان های شن و گرد و غبار است.

"رییس گروه توسعه هواشناسی کاربردی اداره کل هواشناسی استان یزد"