به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور؛ «مرضیه یگانه‌فر»، کتابدار و کارشناس‌ارشد رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی از دانشگاه فردوسی مشهد است که از سال ۱۳۹۸، سکان مدیریت کتابخانه مرکزی پارک شهر تهران را به عهده دارد. او که به همراه رحمان ابراهیمی و آتوسا آبیاری، مقاله‌ای را با عنوان «تجارب کتابداران کتابخانه‌های عمومی در دوران همه‌گیری کووید-۱۹: مطالعه موردی کتابخانه مرکزی پارک شهر تهران» در شماره سوم از دوره ۲۹ (پیاپی ۱۱۴) فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی نگارش کرده است، در ابتدای این مقاله، بررسی تغییرات ایجاد شده در شیوه ارائه خدمات در زمان شیوع کرونا و کاربرد آنها در پساکرونا را نقطه قوت پژوهش می‌داند چراکه نشان داده است، تهدید کرونا باعث ایجاد فرصت تغییر و بهبود برخی فعالیت‌های کتابخانه از دیدگاه کتابداران شده است و با توجه به موقعیت خاص این کتابخانه و رویکردهای نوین آن می‌تواند الگویی برای سایر کتابخانه‌های عمومی کشور باشد.
مرضیه یگانه‌فر، در پاسخ به پرسشی درباره چرایی اهمیت موضوع پرداخته‌شده گفت: «معتقدم باید در شرایط غیربحران، آمادگی‌های لازم برای مواجهه با بحران را پیدا کنیم. با شیوع کرونا، کتابخانه پارک شهر ملزم به تغییر روند برخی از فعالیت‌ها و خدمات در بخش‌های مختلف کتابخانه شد و لزوم استفاده از رویکردهای جدید در کتابخانه احساس شد؛ از آنجا که کتابخانه‌های عمومی باید آمادگی لازم جهت مواجهه درست و به موقع با پدیده‌های نابه‌هنگام را داشته باشند؛ لذا پرداختن به این مسئله ضرورت پیدا کرده است.»
او همچنین درباره ایده مقاله و چگونگی مشارکت در نگارش آن، به رویکرد جدیدی اشاره کرد که در آن روزها در کتابخانه اجرایی شد: « اگرچه مهیا نبودن شرایط برای ارائۀ خدمات با شیوع کرونا باعث تعطیلی کامل کتابخانۀ مرکزی پارک شهر تهران شد، اما لزوم ارائۀ خدمات در شرایط خاص به همراه کسب توانمندی‌های لازم برای حضور در فضای مجازی، سبب شد از شیوه‌های نوینی در ارائۀ خدمات استفاده شود. اجرای برنامه‌های فرهنگی به صورت مجازی، ارائۀ خدمات مرجع مجازی، خدمات پیک کتاب (تحویل و دریافت کتاب از درب منازل اعضاء) و ایجاد امکان رزرو فضای مطالعه از جمله خدماتی بود که تا پیش از شیوع کرونا به‌طور ویژه به آنها پرداخته نشده بود.»
وی ادامه داد: «اثر بخشی این تدابیر و شیوه‌ها در دورۀ پساکرونا از دیدگاه کتابداران و تأکیدشان بر لزوم تقویت این شیوه‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر تداوم آنها وضعیتی قابل‌قبول برای ارائۀ خدمات و برنامه‌های فرهنگی و آموزشی کتابخانه فراهم نموده است. در همین راستا؛ نشست تخصصی «کتابخانه‌های عمومی در پساکرونا» در این کتابخانه با حضور آقای دکتر اسدی، عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد، آقای مهدی حسینی، معاون مدیرکل توسعه کتابخانه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و جمعی ازکتابداران برگزار شد؛ خروجی این نشست، ایده‌ی اولیه نگارش مقاله را فراهم آورد.»
مسئول کتابخانه مرکزی پارک شهر تهران، درباره رویکرد پژوهشی مقاله، تصریح کرد: «این پژوهش از نوع کاربردی است و با استفاده از رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوا انجام شده است. ابزار گردآوری داده‌های پژوهش، مصاحبه‌ای نیمهساختاریافته بود که به‌صورت حضوری انجام شد. جامعۀ این پژوهش شامل ۱۳ نفر از کتابداران کتابخانه مرکزی پارک شهر تهران است که در بخش‌های مختلف کتابخانه در ایام کرونا و پساکرونا مشغول به کار بوده‌اند.»
یگانه فر در پایان، اهداف پژوهش را از یک طرف شناسایی تجارب کتابداران کتابخانۀ مرکزی پارک شهر تهران در ایام کرونا و از طرف دیگر شناسایی و ضرورت به‌کارگیری و تداوم آنها در دورۀ پساکرونا، از دیدگاه کتابداران دانسته و به خوبی توانسته آن را در مقاله تبیین کرده و پیشنهادهای خود را ارائه کند.
برای دسترسی و مطالعه این مقاله و سایر مقالات شماره ۱۱۴ فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی اینجا را ببینید.
نظر شما