بسم الله الرحمن الرحیم

شاید بارها شنیده‌ایم که مجلس عزا، افسردگی می‌آورد و قرار گرفتن طولانی در این فضا می‌تواند لطمات روانی بسیار زیادی را به انسان وارد کند. چون فی نفسه غم و گریه انسان‌ را مغموم و مانع از بروز حالت‌های شاد در افراد می‌شود.

حالت‌های غمگینی شدید، بی‌لذتی، یأس و ناامیدی، افکار مکرر در مورد خودکشی و مرگ، عدم تمرکز، احساس گناه و پوچی از جمله علائم مربوط به افسردگی است که طبیعتا یک باره ایجاد نمی‌شوند. سرخوردگی‌ها و ناکامی‌های متعدد،غمگینی‌های طولانی و محیط غم‌زا و افکار سمی از جمله پیشرانه‌های مهم در بروز علائم افسردگی هستند حال سوال اینجاست آیا عزاداری امام حسین(ع) که هرساله برگزار می‌شود و زمان مشخصی از تقویم ما را به خود اختصاص داده چقدر در بروز و ظهور علائم افسردگی و یا تشدید آن تاثیر دارد شاید بدون پژوهش، باورپذیری آن برای افراد بدون گرایش دینی سخت باشد اما واقعیت این است که طی چند تحقیق پیمایشی قابل استناد مشخص شده که عزاداری سرور و سالار شهیدان نه‌تنها باعث افسردگی نمی‌شود بلکه علائم افسردگی را بهبود می‌بخشد.

برای پذیرش این گزاره، توجه به نکات ذیل می‌تواند به اتقان ادعای فوق کمک کند. تحقیقات نشان می‌دهد عزاداری برای امام حسین(ع) برخلاف تمام حس‌های غمگینی که حس پوچی و بن بست را به دنبال دارد،همراه با شعفی معنویست که با یکی کردن اهداف شخصی با هدفی والاتر راهی برای گشایش گره‌های روانی باز می‌کند و چون در کهن الگوی ما ایرانیان به عنوان خیزشی مقدس و غیر شخصی تعبیر شده باعث بست دادن ذهنی به سمت زندگی پرمعناتر و والاتر می‌شود و اصولا در بن بست‌زدایی دیدگاه‌های ما موثر است.

یکی از مهمترین دلایل افسردگی،تحمل تنهایی‌های زیاد است اما در عزای حسین(ع) چون با یک حرکت جمعی و همگانی همراه است و با تفکر پیشین توأم است باعث معرفت افزایی بیشتر می‌شود و این همراهی و همفکری جمعی باعث ایجاد حس حمایت اجتماعی و دوری از انزوای روحی و روانی می‌شود.

در ادامه پژوهش‌های زیادی تأثیر هوش معنوی و کلا معنویات را در سلامت روان به ثبت تحقیقاتی رسانده اند و تمسک به آن برای جا اندازی عادت‌های رفتاری خلاف جهت و روند اختلال از روش‌های بسیاری از درمانگران است که در این راستا شرکت در مراسم سیدالشهداء که دارای غنای بالایی از روحانیت و معنویت است می‌تواند دامنه روانی انسان را گشوده تر و علائم واضح اختلالات روانی را بهبود بخشد.

از طرفی مقایسه مشکلات شخص افسرده با مصائب غیرقابل تحمل امام حسین(ع) و حضرت زینب (س) می‌تواند تأثیری مثبت در کوچک شماری،مشکلات بزرگ انگاشته شده روانی داشته باشد و از نگاهی بالاتر و خودآگاهانه تر به غول های خودساخته ذهنی بنگرد.

همچنین احساس گناه، خودخوار شماری و نیز عدم بخشش بخاطر بعضی قصور که باعث پدید آمدن حالات افسرده می‌شود، می‌تواند با قرار گرفتن در این حالات معنوی برطرف شود چون که باعث افزایش وسعت دید و امید به بخشش از سوی پروردگار می‌شود و خودسرزنشی‌ها را در این باره کمتر می‌کند و از همه بدیهی‌تر تخلیه هیجانی و احساسی که در این مراسمات انجام می‌شود می‌تواند هیجانات تلنبار شده و گره بسته را که حتی در باورهای مرکزی و تصمیمات ما تأثیر جدی دارند را تقلیل داده و یک حالت راحتی روانی را برای فرد ایجاد نماید. لازم به ذکر است امعان نظر در نکات فوق چنانچه با تجربه شخصی همراه باشد می‌تواند به پذیرش بهتر آن کمک کند و برخواسته از گرایش مذهبی خاص بنده نمی‌باشد.

انتهای پیام