رفتار و خلقیات یک ملت گاه در قالب آداب و رسوم فرهنگی تجلی پیدا می کند. به عبارتی دیگر ویژگی های رفتاری و اخلاقیات مردم در ادبیات، هنر و دیگر عناصر فرهنگ بازتاب پیدا می کند. آیین عزاداری نیز به عنوان یکی از جلوه های فرهنگ عامه در جامعه ایران می تواند تا اندازه ای نمایانگر ویژگی اخلاقی جامعه ایرانی باشد.

یکی از خلقیات ایرانیان در عزاداری، نذر و نذری در ایام عزاداری است.  
خوردن غذا در عزاداری، بخشی از این آیین است. چشیدن غذای نذری، همانند لمس کردن ضریح امامان، شخص را واجد تجربه ای می کند و به او می فهماند که چگونه می توان با عمل خوردن، وارد فرایندهای فرهنگی شد. از طریق ادراک حسی است که یک فرهنگ به واقعی ترین وجه ممکن توسط متعلقان به آن فرهنگ درک شود و شاید چشیدن عمیق ترین تجربه فیزیکی آن باشد. غذای نذری در مناسک عزاداری، تفاوت زیادی با غذاهای روزمره دارد. روحیه انفاق و احسان ایرانیان در قالب سنت غذای نذریِ مراسم عزاداری بروز و ظهور پیدا می کند. هر کس به سهم خود سعی دارد تا در این سنت حسنه شریک باشد. هزینه غذای نذری معمولا توسط خود مردم، متمولان و بازاریان تأمین می شود؛ همان گونه که امروزه نیز این مورد در بین مردم، نمود عینی دارد.
 اوبن می نویسد: دهه اول محرم درِ همه حسینیه ها به روی تمامی قشرهای مردم باز است تا بیایند هم با ریختن اشک به فیض برسند و هم ناهار یا شامی بخورند.  
خانم رایس از توزیع چای و قلیان به صورت رایگان در میان عزاداران سخن گفته است.
 هانری رنه دالمانی در توصیف روضه های خانگی می نویسد: در بالا ی سردر این خانه ها پرچم سیاهی زده می شود و هر کس اعم از غنی یا فقیر می تواند آزادانه در این مجالس وارد شود و بیانات روضه خوان را استماع کند و قهوه و چای و شربت بنوشد.
کارلاسرنا می نویسد: برای حاضران چای و قهوه می دهند و میان مستمندان برنج و نان لواش قسمت می کنند. در جایی دیگر گزارش می دهد که در پایان مجلس عزا توسط اعضای دسته یا مؤمنانی که به همین منظور غذای نذری تهیه کرده اند، به عزاداران شام داده می شود.  
جملی کارری از رسم پذیرایی در مجالس و تقدیم هدایا به برگزارکنندگان مراسم خبر می دهد.
آدام اولئاریوس درباره اطعام در اردبیل می نویسد: در شهر اردبیل، عزاداران فقیر با غذاهایی که در آشپزخانه بقعه شیخ صفی الدین پخته می شد، اطعام می شدند.  
اوبن نیز از حسینیه هایی می گوید که رجال بزرگ مملکتی برپا کرده اند و می نویسد: علاوه بر روضه خوانی در این حسینیه ها، به همه حاضران در مجمعه های بزرگ، پلو بعد چای، توتون و حتی گاهی اوقات، پول نقد نیز در راه سیدالشهداء داده می شود.

زهرا فلاحی، پژوهشگر مؤسسه علمی تحقیقی مکتب نرجس(س) مشهد