به گزارش خبرگزاری ایمنا، سبزسازی شهرها از طریق اعمال اقداماتی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای امکان‌پذیر است و می‌تواند رفاه را نه‌تنها برای انسان‌ها، بلکه برای سایر موجودات زنده زمین به ارمغان آورد.
تجربه زندگی در شهرهایی با هوای پاک و مملو از فضاهای سبز بسیار متفاوت با کیفیت زندگی حاکم بر جهان امروز است و می‌تواند مزایای بی‌شماری را برای زمین و ساکنان آن به ارمغان بیاورد، زیرا در طراحی شهرهای سبز بر مولفه‌هایی همچون رفاه اجتماعی، زیست‌محیطی و اقتصادی تمرکز می‌شود و تحقق آن به واسطه کاهش انتشار گازهای آلاینده از سازه‌ها و زیرساخت‌های شهری امکان‌پذیر است.
مدیران در طراحی شهرهای سبز می‌کوشند تا تردد پاک را میان شهروندان ترویج دهند و قوانین و جریمه‌هایی را برای نوع جمع‌آوری پسماندها اعمال کنند.
شهر سبز، شهری است که برای کاهش اثرات زیست‌محیطی طراحی و از آن بهره‌برداری می‌شود و ممکن است شامل اقداماتی همچون کاهش مصرف انرژی، کاهش مصرف آب، کاهش تولید زباله و افزایش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و حمل‌ونقل پایدار باشد.
زندگی در یک شهر سبز مزایای زیادی دارد، زیرا اغلب قابل پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری است و می‌تواند سلامت و رفاه مردم را بهبود ببخشد؛ شهروندان این شهرها به فضاهای سبز دسترسی دارند که این ویژگی می‌تواند مزایای روحی و جسمی را به همراه داشته باشد؛ همچنین شهرهای سبز در برابر تغییرات آب‌وهوایی مقاوم‌تر هستند، زیرا بهتر می‌توانند در برابر رویدادهای شدید آب و هوایی مقاومت کنند.
در طراحی و مدیریت شهری این شهرها، اولویت به حفظ محیط زیست و کاهش اثرات منفی زیست‌محیطی داده می‌شود و معمولاً دارای ویژگی‌هایی همچون فضای سبز فراوان، سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی کارآمد، ساختمان‌های سبز و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر هستند.
البته فضاهای سبز شهری باید در اولویت تمام برنامه‌های پایدارسازی شهرها قرار گیرد، زیرا به‌تنهایی می‌تواند بسیاری از چالش‌های مربوطه را حل کند، مدیران شهری می‌توانند از طریق توسعه زیرساخت‌های سبز به کنترل آلودگی هوا، افزایش تنوع زیستی و افزایش ارزش دارایی‌ها کمک کنند و از این طریق رونق اقتصادی را نیز برای شهروندان به ارمغان آورند؛ علاوه‌بر این، وجود فضاهای سبز می‌تواند نیاز شهروندان به غذا را در محل سکونت خود برطرف کند و لزوم تردد خودروها را برای حمل غذا از سایر شهرهای کشور و حتی جهان به حداقل برساند.
مدیریت آب شهری از دیگر ویژگی‌های شهرهای پایدار به‌حساب می‌آید به همین دلیل، برنامه‌ریزان باید از طریق اجرای تدابیری نظیر ذخیره آب باران و توسعه زیرساخت‌های سبز به حفاظت از این منبع طبیعی مهم کمک کنند، همچنین در توسعه زیرساخت‌های سبز از چرخه آب طبیعی برای ایجاد منابع آب پاک بهره گرفته می‌شود و احیای تالاب‌ها و کاشت درختان بیشتر در کاهش نیاز به توسعه زیرساخت‌های مقاوم در مقابل سیل نقش مهمی ایفا می‌کند.
استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر همچون خورشید، باد و آب به‌منظور کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، سیستم‌های مدیریت پسماند پیشرفته و بازیافت مواد و ایجاد ساختمان‌های سبز با استفاده از مواد سازگار با محیط زیست برای استفاده از تکنولوژی‌های کاهش مصرف انرژی و آب از جمله ویژگی‌های کلیدی شهرهای سبز است، حالا این سوال پیش می‌آید که آیا در کشور ما رسیدگی به شرایط زیست‌محیطی کلان‌شهرها به‌گونه‌ای بوده است که بتوان از آن‌ها به‌عنوان «شهرهای سبز» یاد کرد؟
فضای سبز اصفهان نیازمند اقدامات ویژه برای پایداری است
محمد نورصالحی، رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان به خبرنگار ایمنا می‌گوید: شهر سبز، شهری است که جدا از محیط طبیعی خوب و فضای سبز مناسب، در موضوعات مختلف از جمله مصرف بهینه انرژی، تولید کمتر پسماند، دفع مناسب پسماند و ساختمان‌های سبز و سازگار با محیط زیست، پیشتاز باشد، زیرا مجموع این ویژگی‌ها به معنای شهر سبز است.
وی با بیان اینکه اصفهان فضای سبز مناسبی دارد، ادامه می‌دهد: حدود ۶۰۰۰ هکتار فضای سبز در این کلان‌شهر وجود دارد، اما وظیفه مدیریت و نگهداری تنها ۵۰۰۰ هکتار آن به عهده شهرداری است.
رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان تاکید می‌کند: فضای سبز این کلان‌شهر در حال حاضر در وضعیت خوبی قرار دارد، اما به‌دلیل خشکسالی، کم‌آبی و جاری نبودن آب در زاینده‌رود در معرض تهدید قرار دارد.
شهرداری اصفهان به‌دنبال تعیین و تخصیص حقاً به فضای سبز شهر است
نورصالحی می‌گوید: فضای سبز این کلان‌شهر سالانه نیازمند ۶۰ میلیون متر مکعب آب است، اما با توجه به خشک شدن چاه‌های آب تنها ۳۰ میلیون متر مکعب آب در اختیار شهرداری است، از این‌رو شهرداری به دنبال خرید آب، تصفیه پساب و ایجاد شبکه آب خاکستری برای فضای سبز شهر است.
وی اضافه می‌کند: شهرداری این کلان‌شهر به‌دنبال تعیین و تخصیص حقابه فضای سبز شهری است.
رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان خاطرنشان می‌کند: فضای سبز این کلان‌شهر در حال حاضر شرایط خوبی دارد، اما نیازمند اقدامات ویژه‌ای در راستای ایجاد پایداری است.
نورصالحی می‌گوید: جریان پایدار زاینده‌رود، مصرف بهینه انرژی توسط شهروندان، تولید کمتر پسماند، دفع مناسب پسماند، استفاده از حمل‌ونقل عمومی، استفاده کمتر از حمل‌ونقل خصوصی، تولید کمتر گاز مونوکسید و انتقال کارخانه و کارگاه‌های آلاینده به شعاع ۵۰ کیلومتری شهر موجب تبدیل شدن این کلان‌شهر به شهر سبز می‌شود.
زندگی بهتر در شهرهای سبز
فریاد پرهیز، رئیس اداره مطالعات و برنامه‌ریزی شهری شهرداری اصفهان به خبرنگار ایمنا می‌گوید: در حال حاضر شواهد حاکی از آن است که جهان با بحران زیست‌محیطی مواجه است، به‌طوری که انواع آلودگی‌های شهری، افزایش مصرف انرژی‌های فسیلی و در نتیجه تخریب محیط زیست ناشی از فعالیت‌های صنعتی، شهرنشینی و توسعه شهری در دو قرن اخیر است.
وی ادامه می‌دهد: در همین راستا ایده حفاظت از محیط زیست به‌صورت جریانی فکری و معترض به بی‌سروسامانی و وضعیت غیرانسانی حاکم بر شهرهای دوران انقلاب صنعتی، موجب شکل‌گیری ایده آرمان شهرهای زیست‌محیطی در قالب توسعه پایدار همچون شهر سبز شد.
رئیس اداره مطالعات و برنامه‌ریزی شهری شهرداری اصفهان تاکید می‌کند: شهر سبز از رویکردهای نو و در راستای مفاهیم توسعه پایدار است و از آن به‌منظور ارتقای کیفیت محیط زیست، فضای زندگی و توسعه پایدار شهری بهره گرفته می‌شود.
پرهیز می‌گوید: رویکرد شهر سبز با محوریت ابعاد نظری و عملی توسعه پایدار، حکایت از آن دارد که شهرها چرا و چگونه باید سبز باشند و اولویت در شهرهای سبز توجه به این مسئله است که توسعه شهری نباید منابع محدود و تجدیدناپذیر را از بین ببرد و نظام‌های زیست‌محیطی را به شکلی تخریب کند که ساکنان مناطق شهری و نسل‌های آینده قادر نباشند نیازهای خود را برآورده کنند.
وی اضافه می‌کند: شهرهای سبز همواره سعی دارند تأثیرات محیطی خود را با کاهش زباله، گسترش بازیافت، کاهش انتشار آلودگی‌ها، افزایش تراکم مسکونی در کنار گسترش فضاهای باز شهری کنترل کنند و توسعه کسب و کارهای محلی پایدار را تشویق می‌کنند.
شورای اسلامی شهر و شهرداری اصفهان در مسیر شهر سبز گام برداشته است
رئیس اداره مطالعات و برنامه‌ریزی شهری شهرداری اصفهان خاطرنشان می‌کند: این شهرها در مواجهه با حوادث و بلایای طبیعی انعطاف‌پذیر هستند و خطر شیوع بیماری‌های واگیردار در آن‌ها کم است.
پرهیز می‌گوید: شهرهای سبز مردم را به رفتار سبز همچون استفاده از حمل‌ونقل عمومی که تأثیر اکولوژیکی کمی دارد، تشویق می‌کند و ترویج‌دهنده شهرنشینی و شهرگرایی سبز هستند و به‌طور کلی رویکرد شهر سبز شامل عرصه‌های هشت‌گانه محیطی، انرژی و دی‌اکسید کربن، کاربری زمین و ساختمان‌ها، حمل‌ونقل، مدیریت مواد زائد (ضایعات)، آب، سیستم فاضلاب، کیفیت هوا و حکمروایی زیست‌محیطی است.
وی ادامه می‌دهد: امروزه با آشکار شدن پیامدهای منفی زیست‌محیطی انواع الگوهای سنتی برنامه‌ریزی و توسعه شهری، توجه به الگوهای سازگار با محیط زیست همچون الگوی شهر سبز که رویکردی زیست‌محیطی به شهر و مسائل آن به‌منظور دستیابی به توسعه‌ای پایدار و همه‌جانبه شهری دارد، مورد توجه مدیران و مسئولان شهری قرار گرفته است.
رئیس اداره مطالعات و برنامه‌ریزی شهری شهرداری اصفهان تصریح می‌کند: شورای اسلامی شهر و شهرداری اصفهان در مسیر شهر سبز گام برداشته است و لایحه حمایت از ساختمان‌ها و فضاهای شهری سازگار با محیط زیست را مصوب کرده که در آن مشوق‌های لازم دیده شده است.
پرهیز می‌گوید: از این‌رو باید با نگاهی آینده‌پژوهانه برای دستیابی به این رویکرد جدید زمینه دستیابی پایدار شهرها و کلان‌شهرهایی همچون اصفهان که با مشکلات زیست‌محیطی بسیاری دست به گریبان هستند را فراهم ساخت.
شهرهای سبز؛ گامی به‌سوی کاهش آلایندگی
شراره محمودی، کارشناس ارشد محیط زیست معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به سازوکار شهرهای سبز اظهار می‌کند: زندگی در شهرهای سبز و مکان‌های با فضای سبز زیاد، متفاوت‌تر از زندگی در دیگر شهرهای جهان است.
وی اضافه می‌کند: شهرهای سبز روی موضوعات زیست‌محیطی، رفاه اجتماعی و اقتصادی تمرکز دارند و هدف آن‌ها کاهش گازهای آلاینده در شهرها است، همچنین در این شهرها از سازه‌ها یا زیرساخت‌های شهری با هدف کاهش آلاینده‌ها استفاده می‌شود.
کارشناس ارشد محیط زیست معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان تاکید می‌کند: هدف اصلی شهرهای سبز رفتن به سمت تردد پاک، با استفاده از دوچرخه و حمل‌ونقل عمومی با هدف کاهش گازهای آلاینده می‌باشد.
محمودی می‌گوید: حمل‌ونقل عمومی و پاک یکی از مواردی بوده که در شهرهای شهر مورد توجه جدی قرار گرفته است.
وی ادامه می‌دهد: شهرهای سبز به‌دنبال حمل‌ونقل مقرون‌به‌صرفه هستند تا شهروندان را به سمت استفاده از آن سوق دهد و موجب کاهش استفاده از حمل‌ونقل خصوصی شود.
کارشناس ارشد محیط زیست معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان خاطرنشان می‌کند: در شهرهای سبز شرایط باید به‌گونه‌ای مهیا شود که گرایش شهروندان در راستای استفاده از حمل‌ونقل عمومی افزایش پیدا کند و آن‌ها با کاهش استفاده از خودروی شخصی در مسیر کاهش آلاینده‌های شهر گام بردارند.
محمودی با بیان اینکه توسعه مسیرهای پیاده‌روی و دوچرخه یکی دیگر از مواردی است که در شهرهای سبز مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌گوید: این دو عامل موجب کاهش انتشار کربن دی‌اکسید و بهبود سلامت شهر و شهروندان می‌شود.
زیرساخت‌های با کیفیت و ایمن برای عابرپیاده و دوچرخه‌سواران باید فراهم شود
وی با بیان اینکه زیرساخت‌های با کیفیت و ایمن برای عابرپیاده و دوچرخه‌سواران باید فراهم شود، اضافه می‌کند: ایجاد مسیرهای پیوسته برای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری، شهروندان را به استفاده از این دو عامل تشویق می‌کند.
کارشناس ارشد محیط زیست معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان تاکید می‌کند: کپنهاگ دانمارک یکی بهترین از شهرهای دوستدار دوچرخه است و بیش از ۴۲ درصد سفرها در این شهر توسط دوچرخه انجام می‌شود.
محمودی با بیان اینکه شهرهای سبز به سمت استفاده از خودروهای الکتریکی یا برقی حرکت می‌کنند، می‌گوید: زیرساخت‌های خودروهای برقی باید مهیا باشد تا مورد استفاده قرار گیرد؛ با توجه به‌اینکه یکی از عوامل تولید کربن خودروهای سواری است، خودروهای برقی تولید کربن را به صفر می‌رساند و موجب کاهش تولید آلاینده‌ها می‌شود.
کارشناس ارشد محیط زیست معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان با اشاره به اینکه استفاده از پنل‌های خورشیدی برای تولید برق یکی دیگر از ویژگی‌های شهرهای سبز است، خاطرنشان می‌کند: نیروگاه‌های تولید برق یکی از عواملی است که آلایندگی زیادی برای شهر دارد. که می‌توان با ایجاد پنل‌های خورشیدی با توجه به شرایط آب و هوایی استان اصفهان به سمت تولید برق با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر شویم.
معماری شهرهای سبز همسو با نگرش‌های زیست‌محیطی است
محمودی با بیان اینکه توسعه فضاهای سبز در اولویت تمام برنامه‌های پایدارسازی شهرهای سبز قرار دارد، می‌گوید: توسعه فضای سبز موجب کنترل آلودگی هوا، افزایش تنوع زیستی و رونق اقتصادی می‌شود.
وی با بیان اینکه حضور زمین‌های کشاورزی در نقاط مختلف شهر موجب کاهش نیاز شهروندان به تولید و تهیه محصولات غذایی می‌شود، اضافه می‌کند: در صورتی که فضاهای سبز شهری و زمین‌های کشاورزی در محلات طراحی شود، شهروندان برای تأمین مایحتاج خود مجبور به رفت‌وآمد و تردد در سطح شهر نیستند، همچنین با این رویکرد، هر محدوده غذای مورد نیاز اهالی خود را تأمین می‌کند و این خود از سفرهای غیرضروری می‌کاهد و رو به کاهش آلودگی پیش می‌رود.
کارشناس ارشد محیط زیست معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان با بیان اینکه معماری شهرهای سبز همسو با نگرش‌های زیست‌محیطی است، خاطرنشان می‌کند: معماری شهر سبز در مرحله نخست به اولویت‌های زیست‌محیطی می‌پردازد و به طبیعت احترام می‌گذارد.
محمودی می‌گوید: نگرش‌های زیست‌محیطی، احترام به طبیعت، کاهش آسیب به محیط، تولید منابع انرژی از طبیعت و ساختمان سازگار با محیط زیست در اولویت طراحی شهرهای سبز قرار دارد و معماری شهرهای سبز بر اساس این موارد شکل می‌گیرد.
به گزارش ایمنا، شهرهای سبز با ترکیب تکنولوژی مدرن و مدیریت محیط زیست، تلاش می‌کنند تا زندگی شهری را پایدارتر و سالم‌تر کنند؛ این شهرها الگوی مناسبی برای توسعه شهری در قرن بیست‌ویکم هستند. به‌طور کلی، شهرهای سبز با توجه به حمل‌ونقل عمومی، ترویج دوچرخه‌سواری، مدیریت پسماندها و توسعه فضای سبز، به بهبود کیفیت زندگی و حفظ محیط‌زیست کمک می‌کنند.
شهرهای سبز با تمرکز بر توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست، به‌عنوان الگوهای پیشرو در مدیریت شهری مدرن مطرح هستند؛ این شهرها با بهره‌گیری از فضای سبز فراوان، سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی کارآمد، ساختمان‌های سبز و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر تلاش می‌کنند تا تأثیرات منفی زیست‌محیطی را کاهش دهند و کیفیت زندگی شهروندان را بهبود بخشند.
شهرهایی همچون کپنهاگ، سنگاپور و ونکوور نمونه‌های موفقی از شهرهای سبز هستند که نشان می‌دهند با برنامه‌ریزی مناسب و استفاده از تکنولوژی‌های نوین، می‌توان به اهداف بلندپروازانه‌ای همچون کاهش کربن و مدیریت پایدار پسماند دست یافت، همچنین می‌توانند به عنوان الگوهایی برای دیگر شهرها در سراسر جهان عمل کنند و نشان دهند که توسعه شهری و حفاظت از محیط زیست می‌توانند هم‌زمان به دست آیند.