حسینیه «کبابی» یکی از قدیمی‌ترین موقوفات بیرجند است که توسط مرحوم کربلایی غلامرضا کبابی برای برگزاری مراسم عزاداری محرم وقف شده است، با توجه به شواهد تاریخی موجود، قدمت این بنای تاریخی به اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی یعنی بیش از ۱۰۰ سال قبل برمی‌گردد، مراسمی که هنوز به همان رسم قدیمی برگزار می‌شود.

پرده تعزیه عاشورای این حسینیه در هفت تابلو، صحنه‌های مختلفی از روز عاشورا را تداعی می‌کند، اثری تاریخی که در فهرست آثار ملی کشور نیز ثبت شده است. این اثر توسط استاد محمدحسین در سال ۱۳۳۸ قمری روی پارچه کرباس با رنگ‌های گیاهی به صورت ترکیب نقاشی و مهر اجرا شده است.

خانه کربلایی غلامرضا کبابی از افراد مشهور شهر بیرجند بود که خانه مسکونی‌اش در محله خیرآباد و در نزدیکی مصلی را وقف کرد که هر ساله از روز 3 محرم تا 12 محرم جلسات عزاداری و روضه‌خوانی در آن برگزار می‌شود.

اکنون پس از سالها به همان روال قدیم و با همان شیوه توسط بانیان و وابستگان مرحوم، این مجالس به همان سبک و سیاق قدیم برگزار می‌شود.

واقف (کربلایی غلامرضا کبابی) بعد از اینکه حسینیه را توسعه داد چادری بزرگ از جنس کنف که به اندازه سقف حیاط خانه بود، خریداری کرد، آن‌ها بر این باور هستند که قصد و نیت واقف این بوده که این چادر سایه‌بانی برای واقفین و همچنین دست اندرکاران مراسم حسینیه در آن دنیا باشد.

وقتی چادر نصب می‌شود همه دور یکدیگر جمع شده چاووشی می‌خوانند و مداحی و سینه زنی دوره را انجام می‌دهند و در پایان برای همه افراد، واقفین این خاندان که در قید حیات نیستند و درگذشتگان جمع، قرائت فاتحه می‌کنند.

در روز دوم محرم مراسم سیاه پوشان حسینیه انجام می‌شود و با پارچه‌های سیاه که در روی آن اسامی ائمه گلدوزی شده است دیوارهای حیاط پوشیده می‌شوند و پرده زیبای قلمکار نقاشی واقعه عاشورا که دقیقا برای یکی از دیوارهای دالان ورودی خانه سفارش شده است در محل خود نصب شده و دو پرچم به نشانه شروع عزاداری در درب حسینیه مقابل یکدیگر قرار می‌دهند.

علم ویژه این مراسم را لباس می‌پوشانند و در جای مخصوص خود در وسط حیاط حسینیه بر پا می‌کنند و سه سیب قرمز یا انار به میخ‌های بالای علم فرو می‌کنند و بعد از پایان مراسم، سیب‌ها را به تبرکی تقسیم کرده و هرکس برشی از آن سیب را می‌خورد.

بعد از این مرحله وسط حیاط حسینیه را فرش می‌کنند و منبر چوبی را که قدمت آن به سال‌ها پیش برمی‌گردد در جای خود گذاشته و رومنبری که پارچه‌ای سیاه رنگ است و اطرافش اشعار و نوشته‌های پر محتوا نوشته شده را روی منبر می‌اندازند.

مراسم عزاداری امام حسین(ع) در حسینیه کبابی شهر بیرجند تیرماه سال جاری در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس به ثبت رسیده است.

غلامعلی کیانفرد از نوادگان واقف با اشاره به اینکه قدمت این مراسم بیش از 100 سال است، به ایسنا گفت: در روز اول محرم تمام بانیان با همکاری یکدیگر برای آماده‌سازی حسینیه و شروع مراسم عزاداری و روضه‌خوانی اقدام به مراسم چادرپوشان حسینیه  می‌کنند.  

وی افزود: این ملک در سال 1295 که یک خانه بوده توسط پدربزرگ پدرم خریداری و تبدیل به حسینیه می‌شود و اولین هیات شهرستان بیرجند در اینجا بنا می‌شود.

کیانفرد با اشاره به اینکه از کودکی همراه خانواده‌ام در این حسیسنه بوده‌ایم، یادآور شد: یکی از نقاط قوت مجلس بافت قدیمی است که پوشش خیمه حیاط این ساختمان روز اول و دوم محرم با همکاری هم محلی‌ها خیمه برپا و روضه از سوم محرم برپا می‌شود.

انتهای پیام