ایام محرم، روزهایی که حزن و غم بر همه جا سایه می‌افکند سایه خود را بر هنر و فرهنگ هم می‌گستراند و پهن می‌کرد تا برکتی از آن نصیب عاشقان عالمیان شود.
«سفیر» اولین اثر سینمایی عاشورایی
در دوره اول جشنواره فیلم فجر (سال 1360) بود که فیلم سینمایی «سفیر» به کارگردانی «فریبرز صالح» ساخته شد و در جشنواره به نمایش درآمد. روایت فیلم «قیس‌ابن مسهر» نماینده امام حسین علیه‌السلام است که با نامه‌ای برای «سلیمان خزاعی» به طرف کوفه می‌رود و در راه به‌دست راهداران «ابن‌زیاد»، والی کوفه دستگیر و به زندان افکنده می‌شود. قیس پیش از دستگیری نامه را از بین می‌برد و در زندان زندانیان را بر ضد زندانبان‌ها می‌شوراند. فرامرز قریبیان، عزت‌الله مقبلی، جلال پیشواییان، کاظم افرندنیا، محمدتقی کهنمویی و ... در این فیلم بازی کردند.«روایت عشق» اولین سریال تلویزیونی بعد انقلاب
روایت عشق از اولین سریال‌های بود که به واقعه عاشورا پرداخته بود، این سریال به کارگردانی انوشیروان ارجمند در سال ۱۳۶۴ ساخته شد. این سریال تلویزیونی که بعد از انقلاب اسلامی درباره حوادث قیام عاشورا و نبرد کربلا ساخته شد. افرادی همچون انوشیروان ارجمند، روانشاد مهین دیهیم، علی اوسیوند و… به ایفای نقش پرداختند.«روایت عشق» در کنار روایت حوادث کوفه تا پیش از قیام عاشورا حرکت کاروان امام حسین علیه‌السلام به سمت کربلا و فجایع روز عاشورا و ستمی که به خاندان پیامبر اسلام و فرزندان آن حضرت وارد شد را در قالب تلویزیون آورد.
«روز واقعه» ماجرایی از جان بخشیدن به واقعه کربلا
«روز واقعه» روایتی از جوانی مسیحی است که در راه عشق به دختری مسلمان به نام راحله، اسلام آورده و بعد از سختی‌های فراوان روز ازدواجش می‌رسد اما در میانه مراسم، ندایی به گوشش می‌رسد و برای پاسخ دادن به این ندا راهی سفر می‌شود. او به یاری صاحب ندا می‌رود و با وجود پشت سر گذاشتن تمام سختی‌ها، زمانی به کربلا می‌رسد که ساعتی قبل واقعه رخ داده. این فیلم تاریخی به کارگردانی شهرام اسدی و تهیه کنندگی مرتضی شایسته دهه هفتاد ساخته شد حتی در سیزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین فیلم را دریافت کند.«به خاطر هانیه»
کیومرث پوراحمد یکی دیگر از کارگردانانی بود که دهه هفتاد درباره وقایع عاشورا فیلم ساخت اثر او «به خاطر هانیه» نام داشت. روایت داستانی این فیلم ناخدا علو با چهارده مرد دیگر برای صید به دریا می‌روند ولی همه به جز ناخدا صید دریا می‌شوند و مردم ناخدا را مسبب مرگ عزیزانشان می‌دانند و به او و خانواده‌اش حمله می‌کنند و در این بین دختر خردسال ناخدا هانیه فلج می‌شود، ناخدا و خانواده‌اش تنگک را ترک می‌کنند و به بوشهر می‌روند. ناخدا علو نذر کرده که شب دهم محرم تا صبح دمام بزند تا هانیه شفا یابد اما مرگ امانش نمی‌دهد. پس از ناخدا پسر او تصمیم می‌گیرد تا نذر پدر را ادامه دهد تا شفای خواهر را بگیرد اما برای دمام زدن مشکل پیدا می‌کند.«شب دهم»؛ حفظ تعزیه
دهه هشتاد بود که حسن فتحی ایام ماه محرم سریال تاریخی شب دهم را ساخت، یکی از دلایل پر مخاطب بودن این سریال زنده نگه داشتن تعزیه بود که این وجهه از آیین مذهبی برای مردم بسیار ارزشمند و قابل تقدیر است.روایت سریال شب دهم به اواخر حکومت رضاشاه در تهران برمی‌گردد که فردی به نام حیدر خوش‌مرام از لات‌های تهران خواهان ازدواج با دختری از تبار قاجار می‌شود و آن دختر شرط ازدواج با حیدر را اجرای تعزیه در ده شب ماه محرم قید می‌کند. حسین یاری، کتایون ریاحی، رویا تیموریان و ثریا قاسمی بازیگران این سریال هستند.
«معصومیت از دست رفته»
شاید دهه هشتاد را بتوان اوج سریال‌های مذهبی دانست در همین دهه بود که سریال «معصومیت از دست رفته» یکی از ماندگارترین سریال‌های تاریخی بود که مخاطبان را با زوایای برخی از واقعه عاشورا آشنا می‌کرد داود میرباقری کارگردان این مجموعه یکی از شخصیت‌ها به نام شوذب یکی از یاران حضرت علی علیه‌السلام را محور قرار داد و اتفاقات جهان اسلام را در سریال روایت کرد. امین تارخ، فریبا کوثری، داریوش فرهنگ و امین زندگانی و... در این سریال ایفای نقش داشتند.«سفر سبز» روایتی از عزاداری محرم
از دیگر سریال‌های دهه هشتاد که بسیار دوست داشتنی و به یاد ماندنی بود «سفر سبز» است که مناسک و عزاداری ماه محرم را به تصویر می‌کشد و نقطه عطف سریال از واقعه عاشورا شروع می‌شود.سفر سبز به کارگردانی محمدحسین لطیفی است که بازیگرانی همچون پارسا پیروزفر، امین تارخ، محمدرضا شریفی‌نیا، آزیتا حاجیان، گوهرخیراندیش و... در سریال ایفای نقش داشتند.
«مختارنامه» پر مخاطب‌ترین در ایران و محبوب در خارج از کشور
داود میرباقری بعد از اثر موفق «معصومیت از دست رفته» پروژه و مجموعه مهم و سنگین «مختارنامه» را کارگردانی کرد، نگارنده درباره مختارنامه و وقایعی که روایت می‌شود قصد داشت توضیحاتی را بدهد ولی به حدی از شبکه‌های مختلف صداسیما این سریال بازپخش شده که منصرف شد.مختارنامه یکی از مهمترین سریال‌های تاریخی است که با بودجه ۲۰ میلیاردی ساخته شد و به ضرس قاطع می‌توان گفت که این سریال به لحاظ محتوای تاریخی، دکور و گریم، بازی بازیگرن از دیگر سایر آثار تاریخی و مذهبی تلویزیون چند درجه بالاتر است.
فریبر عرب‌نیا، فریبا کوثری، فرهاد اصلانی، مهدی فخیم زاده، رضا رویگری، ماه چهره خلیلی، نسرین مقانلو، محمد صادقی و... بازیگران این سریال پر مخاطب بودند.
«رستاخیز»
در دهه 90 یکی از فیلم‌هایی که مورد اقبال قرار گرفت و در جشنواره فیلم فجر سیمرغ بهترین فیلم و کارگردانی را از آن خود کرد فیلم «رستاخیز» به کارگردانی احمدرضا درویش بود البته اکران عمومی و آنلاین آن سال 1400 صورت گرفت اما فیلمی فاخر و ارزنده است که به وقایع عاشورا می‌پردازد.داستان فیلم این است که بعد از مرگ معاویه پسر ابوسفیان، یزید بن معاویه خود را خلیفه مسلمین می‌خواند و به فرماندار مدینه نامه می‌نویسد که از امام حسین علیه‌السلام بیعت بگیرند. حر (فرزند حر ابن یزید ریاحی) که به عنوان پیک مخصوص دربار یزید بن معاویه برگزیده شده مامور رساندن نامه یزید بن معاویه به مدینه است. او که جوانی چابک و پرانرژی است و در تکاپوی حقیقت در مدینه متوجه می‌شود که حامل نامه‌ای‌ست که در آن به کشتن امام حسین علیه‌السلام فرمان دادند.
آرش آصفی، حسن پورشیرازی، فرهاد قائمیان، بابک حمیدیان، میرطاهر مظلومی، جمال سلیمان و... در این فیلم بازی کردند.
نظر شما