نگاه اول : چالش مشارکت مردمی

با توجه به ضرورت مشارکت مردمی برای هر حاکمیت سرزمینی، انتخابات از منظر مشروعیت بخشی به هویت ملی حکومت، یک امر مهم و حیاتی است. جمهوری اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. در همین راستا نکات زیر قابل توجه است:

1- برنده اصلی انتخابات، آن دسته از مردم و ملت ایران هستند که در این انتخابات شرکت کردند. چرا که به اندازه سهم خویش، در تعیین سرنوشت حکمرانی ملی، مشارکت نمودند. ولو اینکه دلخوری یا نارضایتی داشته باشند ویا نامزد مورد نظرشان در بین نامزدها نبوده است و یا حتی کمترین وجه اشتراکی بین خودشان و نامزدهای موجود یافته وشرکت کرده اند و یا حتی رای سفید یا باطله به صندوق انداخته اند. چرا که با مشارکت خود فضا را برای طیف خاص یا گروه سیاسی خاص باز نگذاشته اند و سهم خود را نفروختند.

2- در نقطه مقابل، بازنده اصلی این انتخابات، کسانی بودند که عمدا از رای دادن، خودداری کرده اند و عملا فضای سیاسی و حکمرانی را به دیگران واگذار کردند و تلویحا حق هرگونه اعتراض سیاسی را از خود سلب نمودند.

3- نکته مهم دیگر این است که گرچه این مشارکت سیاسی برای حاکمیت بسیار مهم است اما باید دانست که نظام حاکم فعلی( جمهوری اسلامی) بنابر دلایل مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ژئوپلیتیکی، تا آینده دیدپذیر، پابرجاست و این حکومت حتی با مشارکت بسیار پایین مردمی هم به مسیرخود ادامه خواهد داد ( گرچه با چالش های جدی مواجه خواهد شد). استمرار حاکمیت جمهوری اسلامی به قدری محرز و مسلم است که حتی با شهادت رئیس جمهور و یا حتی فقدان رهبری نیز، نمیتوان به زوال آن اندیشید. پس این خودِ مردم هستند که قبل از حاکمیت، از محاسن مشارکت بالای سیاسی مانند اقتدار و قدرت ملی و منزلت ژئوپلیتیکی، منتفع خواهند شد. و تنها راه حرکت ایشان در مسیر توسعه وتحول و اصلاح خواهد بود. چرا که به معنای واقعی کلمه " میزان، رای ملت است" .

نگاه دوم: بایدها و نبایدهای رئیس جمهور منتخب در دوره حساس کنونی

با توجه به شرایط کشور و منطقه و تحولات نظم منطقه ای و جهانی، نکاتی را به شرح زیر، خطاب به رئیس جمهور منتخب عرض می کنم:

1- رئیس جمهور منتخب، موفق شد تنها رای 38.33 درصد کل آرای واجدین شرایط رای دادن را به خود اختصاص دهد. به این معنی که حدود 60 درصد افراد واجد شرایط به ایشان رای نداده اند. پس کار دشواری را برای جلب رضایت ایشان در پیش دارد.

2- زحمات دولت های قبلی را هدر نباید داد. بالاخره هر دولتی نقاط قوتی داشته است. از حرکت به عقب و ضایع کردن دستاوردها، خودداری کنید.

3- همه باید به این مهم واقف باشیم، رئیس جمهور، مجری قانون است و نه واضع آن. پس هم ملت توقع اضافه نداشته باشند و هم ایشان خلاف مسئولیت گام برندارند. خط قرمز همه باید فقط و فقط، قانون باشد.

4- همواره باید به این نکته توجه داشت، همه ملت و قوا، در آزادراه بلکه شاهراه جمهوری اسلامی قرارداریم. پس بهتر این است که حرکت رو به جلو با سرعت مناسب و محاسبه دقیق داشته باشیم تا حرکات زیگزاگی و یا خلاف جهت.

5- با توجه به وضعیت امنیت منطقه ای و جهانی و اقطاب قدرت، امکان پیوستن به یک ائتلاف قوی و بازدارنده امنیتی مانند ناتو برای ایران مقدور نیست، تمرکز خود را بر تقویت و تکوین محور مقاومت بگذارید اما از امنیتی سازی بی مورد وتوهم ناامنی و ایجاد موازنه تهدید در منطقه، پرهیز کنید.

6- دو بال حیاتیِ هویت و تمدن ملی را با هم رشد و ارتقاء دهید. یعنی همان دوبال ایرانیت و اسلامیت. هیچ یک را فدای دیگری نکنید.

7- از صنعت دریایی و پساساحلی غافل نشوید .توسعه ایران، باید و باید حتما دریا پایه باشد.

8- در هدفگذاری های اقتصادی تان، حتما از فرصت بی نظیر انطباق ژئوکالچری و ژئواکونومیکی، بهره ببرید. دلخوش به اندک درآمد های 300- 400 میلیارد دلاری نفتی و یا آزاد شدن پول های بلوکه شده نباشید. به درآمدهای با افق بیش از 5000 میلیارد دلار فکر کنید.

9- توسعه صنایع مدرن و دانش بنیان مانند تولید ریزتراشه های پیشرفته، روش های جدید تولید انرژی و همچنین توسعه صنعت گردشگری، و نیر توسعه مشاغل برخط در فضای سایبر را حتما در دستور کار خود قرار دهید.

10- در حوزه فرهنگ، گاه اجبار و زور لازم است، اما در جای خودش. برای تفهیم و تثبیت و توسعه یک فرهنگ و تمدن، جهاد تبیین لازم است نه زور و خشونت.

11- روش مذاکره با دنیای کنونی، منطبق بر معادلات و بازی های قدرت است. باید قوی بود و کوتاه نیامد. تحولات نظم نوین جهانی تسریع شده است. باید تصمیم بگیرید که در کجای این معادلات می خواهید قرار بگیرید.

* استاد دانشگاه

23212