به گزارش خبرگزاری مهر، حجت‌الاسلام محمد رحمانی رئیس اندیشکده مرآت با اشاره به کتاب «خوانشی بر دلالت های تربیتی طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» گفت: در حوزه تعلیم و تربیت، رهبر معظم انقلاب در بیش از چهار دهه گذشته، دیدگاه‌های عمیق و وثیقی را تبیین کرده‌اند. این دیدگاه‌ها به صورت گسترده در دیدارهای رسمی با کنشگران حوزه تعلیم و تربیت مانند آموزش و پرورش، معلمان و فرهنگیان، و همچنین کنشگران غیررسمی مانند سازمان تبلیغات، بسیج و سایر نهادهای فرهنگی قابل دستیابی است.
وی ادامه داد: مجموعه‌های مختلفی تلاش کرده‌اند یک صورت‌بندی دقیق از اندیشه‌های تربیتی مقام معظم رهبری را مکتوب کنند. تا کنون بیش از هفت یا هشت صورت‌بندی و محصول در این حوزه نگارش یافته است. اما وقتی با مکتوبات منتشر شده در این حوزه مواجه می‌شوید و آن‌ها را مطالعه می‌کنید، ممکن است تلقی اولیه شما این باشد که رهبر معظم انقلاب نظریه اختصاصی یا متمایزی ندارند و آرایی که از ایشان منتشر شده است، در طول تاریخ تقریباً اجمالی است که همه صاحب‌نظران حوزه تعلیم و تربیت به آن توجه داشته‌اند.
رییس اندیشکده مرآت گفت: در صورت‌بندی نظریه، مهم‌ترین چیزی که می‌تواند خلق نظریه کند، توجه به نقاط تمایز و نوآوری‌هایی است که یک صاحب‌نظر در نظام اندیشه‌ای خود دارد. اگر این نوآوری‌ها به درستی صورت‌بندی نشوند و به آن‌ها توجه نشود، در بین انبوهی از حرف‌ها و اندیشه‌ها، اصل نوآوری گم می‌شود و احتمال دارد که مخاطب و پژوهشگر در این حوزه تلقی بر عمومی بودن آن نظامات اندیشه کند. یکی از نقاطی که از باب عمومی‌سازی در فضای تعلیم و تربیت بسیار مورد اقبال قرار گرفته، کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی» است. این کتاب شامل سخنرانی‌های قبل از انقلاب است و در سال‌های اخیر نیز به صورت گسترده توسط دوستان انقلابی مطالعه شده است. در این کتاب، مقام معظم رهبری به صورت کلیدواژه‌ای به برخی از حوزه‌های جدی نوآوری در حوزه‌های راهبری و حکمرانی فرهنگی و تعلیم و تربیت اشاره کرده‌اند.
رحمانی گفت: دغدغه ما این شد که در ضرب این دو ایده و دو ظرفیت، یک صورت‌بندی از نوآوری‌ها و چارچوب نظری حوزه تعلیم و تربیت مبتنی بر کتاب «طرح کلی» را با عنوان «خوانشی بر دلالت‌های تربیتی کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی» منتشر کنیم. این خوانش محصول بیش از ده دوره تدریس در نهادهای فرهنگی، علمی، دانشگاهی و آکادمیک بوده و حرف اصلی آن این است که حضرت آقا در چهار حوزه نوآوری‌های جدی دارند که اگر به درستی فهم شوند، می‌توان امتدادات آن‌ها را بر اساس سایر اندیشه‌ها و بیانات ایشان گسترش داد.
وی افزود: حوزه اول نوآوری در اهداف تعلیم و تربیت، قرائتی که حضرت آقا از لایه مبانی اندیشه‌ای دارند و دوگانه‌ای که اسلام ناب در مقابل اسلام لیبرال و اسلام سنتی دارد، مفاهیم و تلقی از مفاهیم را برای ما روشن می‌کند که می‌تواند لایه اهداف تربیتی ما را متمایز کند. لایه اهداف تربیتی به معنای قله‌های اندیشه‌ای است که هر کنشگر حوزه تعلیم و تربیت تلاش می‌کند تا متربی خود را به سمت فتح آن قله‌ها سوق بدهد. اگر صورت‌بندی و تلقی متمایزی از یک قله تربیتی داشته باشیم، می‌توان آن را به عنوان یک نوآوری در نظر گرفت.
رییس اندیشکده مرآت در ادامه گفت: در لایه دوم ادبیات دیگری به نام قوانین متافیزیکی، در عبارت‌های قرآنی به اسم سنن الهی مطرح می‌شود که اتفاقاً حضرت آقا در کتاب‌های خود به این موضوع به شدت پرداخته‌اند. سنت‌های الهی قوانینی هستند که چارچوب اندیشه و پیاده‌سازی امر تربیت را در جامعه محقق می‌کنند. این موضوع یکی از نوآوری‌های جدی و متمایز اندیشه ایشان است. سومین نکته، حکمرانی تربیتی و ساز و کار تربیتی است و نظریه‌ای که حضرت آقا در این حوزه دارند، با عنوان "کارخانه انسان‌سازی" مطرح می‌شود. این رویکرد نقطه مقابل پارادایم حاکم بر حوزه تعلیم و تربیت است که تربیت را یا امر فردی یا در یک مربی مربی صرف تلقی می‌کند. کارخانه انسان‌سازی را در این کتاب صورت‌بندی کرده‌ایم.
رحمانی در پایان گفت: خوانش چهارم نیز به حوزه مباحث و ملاحظاتی که مقام معظم رهبری در حوزه معرفت‌افزایی دارند، مربوط می‌شود. این بحث معرفت‌افزایی با نگاه به امتدادات اجتماعی، یکی از رویکردهای بسیار جدی ایشان در فضای تعلیم و تربیت است. به همین دلیل، کتاب "طرح کلی اندیشه اسلامی" ایشان جزو کتاب‌های بسیار خاص حوزه‌های اندیشه محسوب می‌شود. مجموعه این چهار خوانش در حقیقت چهار ایده نوآور و متمایز نظامات اندیشه‌ای مقام معظم رهبری است که در این کتاب به آن‌ها اشاره شده است. این‌ها می‌توانند نقطه آغازین مطالعات حوزه تعلیم و تربیتی باشند که افراد مبتنی بر مبانی حکمی و مبانی قرآنی ما آن‌ها را توسعه دهند و نهایتاً تبدیل به یک نظریه یا نظریه‌های منسجم کنند.
نظر شما