دومین و آخرین مناظره انتخاباتی دور دوم انتخابات ریاست جمهوری، شب گذشته بین مسعود پزشکیان و سعید جلیلی برگزار شد. 6 نکته اولیه در این باره قابل ذکر است:

1 - قبلاً نیز نوشته بودیم که هرکس از این دوره از انتخابات بگوید برنامه دارم، باید در صحت گفته هایش تردید کرد چرا که شهادت رئیس جمهور امری ناگهانی بود و اگر هم کسی در فاصله بین سانحه سقوط هلی کوپتر و مناظره ها، مدعی نوشتن برنامه -آن هم درباره همه امور کشور - است، یا راست نمی گوید و یا اساساً نمی داند برنامه چیست.

در مناظره دیشب، این امر به وضوح در برابر دیدگان همه مردم قرار گرفت. پزشکیان گفت که برنامه من اجرای برنامه توسعه مصوب مجلس است و فقط باید درباره نحوه اجرا و حل مشکلات پیش رو، با تخصص محوری پیش برویم و جلیلی هم به جای ارائه برنامه کلیاتی مانند این که باید از یک جهان فرصت برای یک ایران جهش استفاده کرد، اکتفا نمود؛ امری که بارها با واکنش پزشکیان مواجه شد که با خنده رو به مجری می گفت: این هایی که می گوید برنامه است؟!
2 - جلیلی البته، ادعای بزرگ تری داشت. او شب گذشت با اشاره به حرف مصطفی پور محمدی، اذعان کرد که 11 سال است برای پست ریاست جمهوری زنبیل گذاشته است و به همیل دلیل از 11 سال قبل با هزاران نفر از جوانان و استادان دانشگاه و نخبه ها در قالب دولت سایه، جلسات کارشناسی گذاشته و برای حل همه مشکلات کشور مانند تورم، گرانی، مسکن، ازدواج، رکورد، نرخ ارز، بورس، نقدینگی و ... چنان برنامه هایی دارد که اگر اجرا شوند ایران جهش می کند.

اما همه این ادعاها را پزشکیان با یک سوال ساده و هوشمندانه دود کرد و به هوا فرستاد؛ او پرسید: اگر شما این همه برنامه مدون و عملیاتی برای نجات کشور دارید، چرا در این 3 سال که همراه آقای رئیسی بودید، برنامه هایتان را به او ندادید تا اجرا شود و لااقل یکی از مشکلات مردم حل شود؟

جلیلی پاسخی به این سوال نداشت.

3 - جلیلی که در مناظره اول، کوشیده بود اخلاقی ظاهر شود، در این مناظره از دایره اخلاق خارج شد و تهمت هایی زد که باطل بودن شان قبلاً اثبات شده بود. با بگو مگوی دو طرف کاری نداریم ولی از باب مثال می توان به دو خلاف واقعی که جلیلی بیان کرد و بارها تکرارشان کرد اشاره می کنیم:

الف) گفت که دولت شهید رئیسی، تورم را در 60 درصد از دولت روحانی تحویل گرفت و امروز به 40 درصد رسانده است. کاری با آمارهای جلیلی و نمودارهای پزشکیان نداریم. به صحبت های مرحوم رئیسی که شخصا و علنا و به زبان فارسی در روز تنفیذ گفتند بسنده می کنیم و تصویرش را نیز از سایت ریاست جمهوری می آوریم که تصریح کرد تورم را در حالی که بیش از 44 درصد است تحویل می گیرد که در واقع، اعشارش را رند کرده است.

عجیب است، جلیلی که خود را با 11 سال کار تخصصی مسلط بر امور کشور می پندارد، هنوز نمی داند تورم در ابتدای دولت چقدر بوده است و مدام می گوید دولت رئیسی تورم 60 درصدی را به 40 درصد رسانده است.
البته پزشکیان اشاره ریزی هم به این موضوع کرد که طبق وعده مرحوم رئیسی قرار بود تورم در سال اول دولت به نصف کاهش یابد و سپس تک رقمی شود ولی 3 سال است که بالای 40 درصد مانده است.

و ای کاش پزشکیان اشاره می کرد که متوسط تورم در 8 سال دولت خاتمی 15 درصد بود و در دولت اول روحانی و حتی قبل از اجرای برجام هم 15 درصد شد و سپس 12 درصد شد و همزمان با برجامی که جلیلی مدعی بود برای کشور خسران بود، برای دو سال متوالی حدود 9 درصد شد که در تاریخ جمهوری اسلامی نه تنها کم سابقه که بی سابقه  و اکنون به افسانه شبیه است که قیمت ها از این سال تا سال بعد فقط 9 درصد افزایش یابد. نکته این که درخشان ترین دوران از نظر کنترل تورم در دوران وزارت علی طیب نیا رخ داد که قرار است سکاندار اقتصادی دولت پزشکیان باشد.

ب) جلیلی چند بار با اشاره تلویحی به عباس آخوندی وزیر مسکن و شهرسازی دولت قبل مدعی شد که او حتی یک خانه هم نساخت و به این موضوع افتحار هم کرد.
قبلا هم این ادعای خلاف واقع را امیرحسین قاضی زاده هاشمی در مناظره ها گفته بود و همان زمان هم در این باره نوشته بودیم:

« عباس آخوندی، مخالف روش ساخت و ساز مسکن به شیوه مسکن مهر بود. با این حال وقتی وزیر شد، کلی تعهدات متوجه این وزارتخانه بود. بنابر این او به همه تعهدات عمل کرد و مسکن مهرها را ساخت و تحویل داد ولی در مراسم افتتاح هیچ کدام از آنها حاضر نشد و بهره برداری تبلیغاتی نکرد. 

آخوندی همان زمان در این باره گفته بود: من می‌توانستم دستکم هر هفته یک پروژه افتتاح کنم؛ اما نمی‌خواستم پروژه‌ای را ترویج کنم که بنیان آن را نادرست می‌دانم. در عین حال خودم را متعهد به شهروندان و خریداران مسکن مهر می‌دانستم. پس ضمن پیگیری کار و اتمام آن، حتی یک مورد را شخصاً افتتاح نکردم.

در زمان وزارت 60 ماهه او، تعهد ساخت یک میلیون و 300 هزار واحد مسکونی وجود داشت و او یک میلیون و 50 هزار واحد را تکمیل کرد و کلیدهایش را تحویل خانواده ها داد. (بقیه نیز چون در اراضی دارای مالک معارض بودند، با شکایت مالکان زمین ها درگیر پرونده قضایی شده بودند و نمی شد تکمیل شان کرد).

پس او مسکن ساخت ولی برخلاف برخی ها که برای افتتاح پل روی یک جوی آب، دهها عکاس و فیلمبردار و خبرنگار را به خط می کنند، هنگام تحویل خانه ها "مراسم افتتاحیه فاز فلان مسکن مهر با حضور وزیر محترم راه و شهرسازی" برگزار نکرد و جلوی دوربین ها روبان نبرید!» 

حالا سعید جلیلی، رئیس دولت سایه یا این را نمی داند که با ادعاهایش مبنی بر آگاهی از همه اطلاعات اصلی کشور ناهمخوان است و یا می داند و این گونه می گوید که صداقتش به طور جدی زیر سوال می رود و باید این سخن را من باب امر به معروف و نهی از منکر به او گفت: هیچ پست و سمتی در دنیا، به معصیت دروغ نمی ارزد که امام حسن عسکری (ع) فرمودند: کلید همه پلیدی ها در خانه ای است و کلید آن خانه "دروغ" است.
انشاء الله که سعید جلیلی نمی دانست و این گونه گفت.

4 - حالا که صحبت به روایت کشید، بد نیست به یکی از عجائب مناظره دیشب بپردازیم: سعید جلیلی که پایان نامه دکترایش سیاست خارجی پیامبر اسلام (ص) بود و مبتنی بر احادیت و آیات و روایات و استاد راهنمایش حجه الاسلام احمد علم الهدی، در مناظره از این که پزشکیان به قرآن و نهج البلاغه استناد می کرد، انتقاد کرد! گو این که آیات و روایات فقط مادام که تقویت کننده خودشان باشد، مجاز هستند!

5 - پزشکیان در این مناظره به درستی به 60 درصد از مردم ایران که در دور اول انتخابات شرکت نکرده بودند اشاره کرد و چند بار هم بدان تاکید کرد و با حق دادن به آنها گفت: «همه دیدیم در مرحله اول انتخابات حدود ۶۰ درصد مردم نیامدند، این پیام معناداری برای حکومت، جامعه و جریان‌های سیاسی بود. من صدای این تردید، نارضایتی و قهر را پیش از این شنیده بودم و باز هم می‌شنوم. آنان از وضع معیشت خود به ستوه آمده‌اند، به وضعیت اداره امور معترض هستند، و از آینده بهتر ناامیدند. بیشتر آنان به حق، از تبعیض و تحقیر و اجبار و فساد و ناکارآمدی به جان آمده‌اند.»

اما جلیلی ترجیح داد از کنار این 60 درصد عبور کند و صرفاً به راضی نگه داشتن هوادارانش بسنده کند. این تفاوت مهم و معنی داری بین دو کاندیدایی است که می خواهند رئیس جمهور"همه مردم ایران" شود.
در واقع در این مناظره از دو عدد 60 درصدی سخن به میان آمد، یکی تورم 60 درصدی ابتدای دولت شهید رئیسی که خلاف واقع بود و دیگری 60 درصدی که در دور اول رأی ندادند و این، عین واقعیت بود؛ به اولی جلیلی پرداخت و به دومی پزشکیان.

6 - برخلاف مناظره اول که اخلاق مدارانه برگزار شد، در این مناظره، دو طرف تا توانستند از خجالت هم درآمدند و آخر سر هم بدون این که با هم دست بدهند، سالن مناظره را ترک کردند و به میان خبرنگاران رفتند و اولین جملاتی که گفتند این بود:
پزشکیان: شرط اول قدرت، صداقت است و کسی که در حضور مردم این گونه تهمت بزند قطعا با مردم هم به مشکل برخورد می کند.
جلیلی: از صدا و سیما تشکر می کنم.