پزشکیان در سخنان و مواضع خود در مناظره‌های انتخاباتی تا به حال؛ هوشمندانه به شکل گیری چهار مفهوم نهادی در فرهنگ انتخابات؛ اهتمام کرده و در این نهادسازی موفق بوده است. این ارتقاء و شکل گیری مفهومی، سه دستاورد بزرگ پزشکیان در فضای انتخاباتی کشور را تا به امروز شکل داده است.
برای تحقق توسعه در کشور، شکل گیری نهاد‌های توسعه شرط لازم و ضروری است. مرحوم عظیمی که بحق پدر توسعه ایران نام گرفته است شکل گیری حداقل ده نهاد را پیش شرط توسعه ایران می‌دانست.
پزشکیان در سخنان و مواضع خود در مناظره‌های انتخاباتی؛ هوشمندانه به شکل گیری چهار مفهوم نهادی در فرهنگ انتخابات؛ اهتمام کرده و در این نهادسازی موفق بوده است. این ارتقاء و شکل گیری مفهومی، سه دستاورد بزرگ پزشکیان در فضای انتخاباتی کشور را تا به امروز شکل داده است.
۱-تاکید پزشکیان بر اجرای سیاست‌های کلی و برنامه‌های مصوب، در مناظره اول عکس العمل‌ها و اعتراضاتی را ایجاد کرد، ولی رفته رفته این مفهوم تثبیت شد که رییس جمهور صرفا در قالب قانون و سلسله مراتب جمهوری اسلامی می‌تواند کار کند و باید بر اساس سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری که طبق اصل ۱۱۰ قانون اساسی و پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام؛ و طی مراحل متعدد کارشناسی، تنظیم و ابلاغ می‌شود، و نیز طبق قوانین مجلس شورای اسلامی و برنامه‌های مصوب عمل کند.
اینک سایر کاندیداها نیز ناگزیز این سخن را پذیرفته و تکرار می‌کنند. این یک ارتقاء مفهومی-پارادایمی ارزشمند در فرهنگ انتخاباتی جامعه ایجاد کرده است.
۲-پزشکیان مکرراً تاکید کرده است که من در همه چیز کارشناس نیستم و در اموری که تخصص ندارم اظهار نظر قطعی نمی‌کنم.
این جمله طلایی پزشکیان که: «من می‌دانم که نمی‌دانم، ولی آقایان نمی‌دانند که نمی‌دانند»؛ یک مفهوم کاملا منطقی است و یک فرهنگ سازی را به دنبال خودش داشته است که توجه به کارشناسی و به دنبال آن لزوم علم محوری در تصمیمات را تبلیغ و تثبیت کرده است.
۳-محور سومی که بخصوص در سخنان دکتر پزشکیان متبلور بود و به سرعت اثرات خود را روی سخنان و مواضع دیگر کاندیداها گذاشت، موضوع «لزوم رسیدن به اجماع ملی برای تصمیمات کلان و همراه کردن عامه مردم» می‌باشد. موضوع مهمی که به how to do در کنار what to do بازگشت‌می‌کند.
جامعه شناسان یکی از مهمترین کار‌هایی که مدیریت‌های کلان برای اجرای برنامه‌ها باید انجام دهند، رسیدن به اجماع و کم کردن فاصله دیدگاه‌های مخالف و متباین می‌دانند. اجماع سازی فرایند مهمی است که با «گفتگو» و «جلب مشارکت» حاصل می‌شود.
انصافا پزشکیان در این حوزه از دیگر رقبا بسیار توانمندتر است.
ایشان باید این موضوع را در مناظره امروز پررنگ‌تر می‌کرد.
مثلاً بگوید اگر من رییس جمهور شوم همه نیرو‌های مخالف و حتی شما کاندیدا‌های رقیب را جذب خواهم کرد و گفتگو و مشارکت مخالفین را جلب خواهم کرد؛ آیا شما (دیگر کاندیداها) هم این کار را خواهید کرد؟ آیا از مدیران و صاحبنظران دولت‌های آقای خاتمی و روحانی و هاشمی استفاده خواهید کرد؟ آیا با آن‌ها گفتگو و مشورت و اقناع سازی خواهید کرد یا کماکان آن‌ها را حذف خواهیدکرد؟
فکر می‌کنم آن‌ها در این زمینه قادر به جواب نخواهند بود.
بدیهی است (و دکتر پزشکیان هم بخوبی این را تبیین کرده است) که اگر دولتی نتواند اجماع سازی کند، قادر به انجام کار‌های بزرگ نخواهد بود.
۴- در مناظره امروز هم تا الان، تاکید ایشان براینکه من دروغ نمی‌گویم و وعده دروغ نخواهم داد، یک فرایند مطالبه راستگویی و احتراز از دروغ برای کاندیداها را ایجاد می‌کند.
فرایند انتخابات تا باحال نتایج مهم و ارزنده‌ای در نهاد سازی و ارتقاء فرهنگ مبارزات انتخاباتی به همراه داشته است. امید است که این روند اصلاحی فرهنگ رقابت سیاسی و انتخاباتی در ایران را اصلاح و تقویت کند.