داستان به روایتی از اصحاب امام کاظم (ع) اشاره دارد که در زمان حکومت برمکیان در ری حاضر به اطاعت و پرداخت مالیات به آنان نمیشود تا اینکه «یحیی بن خالد برمکی» بر مسند حکومت ری یکی از مطیعان امامان شیعه را مینشاند. این صحابه که فردی است از اهالی ری پس از پنج ماه سفر در مکه به دیدار امام کاظم (ع) مشرف و شرحی از داستان خود را بازگو میکند. امام نامهای به وی میدهد که والی وقت با خواندن آن نه تنها مالیات وی را حذف بلکه نیمی از دارایی خود را نیز به وی میبخشد.
داستان «عشق اگر سایه خواست من هستم» متنی شاعرانه دارد. توصیفات زیبا در وصف ناامیدی و امید و شرحی شاعرانه از عشق و شوق در برابر امر امام زمانه. کتاب در تمام بندهای خود روایتی خواندنی و قابل لمس از خستگی و در عین حال شیدایی سفر از ری تا مکه با مرکَب زمینی و بازگشت از این سفر و در ادامه راهی شدن دوباره به مکه برای دیداری تازه را بازگو میکند. دلنگرانیها و خیالاتی که قهرمان داستان را آنی رها نمیکند در تمام طول متن قطره به قطره با مخاطب متن به شراکت گذاشته میشود و او در نهایت مخاطبش را در جایگاه خود نشانده و واله و شیفته متن نامه امام میکند و به شیدایی میکشاند.
داستان کتاب «عشق اگر سایه خواست من هستم» از حیث تاریخی نیز در زمان حکومت عباسیان و وزارت برمکیان رخ میدهد. زمانهای که در آن برمکیان در اوج قدرت در دستگاه خلافت عباسی هستند و تمامی امور حکومتی را در ید خود دارند و در این میان انتخاب والی شیفته امام شیعه از سوی کارگزاران عباسی نیز در نوع خود اتفاقی است بسیار جذاب و هیجان برانگیز که سرنوشتی عجیب را نیز برای وی رقم می زند.
این کتاب نیز به مانند آثار اخیر شجاعی با تصویرگری فرهاد جمشیدی بهره برده است. او برای تاثیرگذاری متن از تصاویر سیاه و سفید برای کتاب بهره برده است و سعی کرده تمام افکار و حالات درونی حاضران در داستان را با تصویرسازی چهرههای حاضر در دل متن کتاب به مخاطب منتقل کند. «عشق اگر سایه خواست من هستم» که از سوی نشر نیستان در 28 صفحه رقعی و با بهای پشت جلد 29 هزار تومان منتشر شده است هم اکنون در دسترس علاقه مندان قرار دارد.
پدر ادبیات آئینی
سید مهدی شجاعی در سال ۱۳۳۹ در تهران به دنیا آمد و هفده سال بعد با دیپلم ریاضی، برای ادامه تحصیل در رشته تئاتر وارد دانشکده هنرهای دراماتیک شد. او در بدو ورود به دانشکده، گرایش کارگردانی تئاتر را برگزید و حدود سه سال نیز با همین گرایش پیش رفت و عموم واحدهای کارگردانی را پشت سر گذارد. در این زمان که به سن بیست سالگی رسیده بود، از میان مسیرهای مختلف پیش رو، نویسندگی را به عنوان حرفه برگزید. به همین جهت از رشته کارگردانی به نمایشنامه نویسی و ادبیات دراماتیک تغییر جهت داد و همچنین با اعلام انصراف از ادامه تحصیل همزمان در رشته علوم سیاسی، علی رغم گذراندن عموم واحدهای مهم و اساسی، تمرکز خود را به طور ویژه در حوزه داستان نویسی قرار داد. اما در میان داستاننویسی بر ادبیات آیینی معاصر متمرکز شد که آثار بسیار پُر فروش و همین طور ماندگاری را خلق کرده است و از نویسندگان پُرکار این حوزه است تا جایی که لقب «پدر ادبیات آیینی» را به او نسبت داده اند.
«دموکراسی یا دموقراضه»، «کشتی پهلو گرفته»، «از دیار حبیب»، «پدر، عشق و پسر»، «آفتاب در حجاب»، «آن است شیوه حکومت»، «دست دعا»، «چشم امید»، «شکوای سبز»، «کمی دیرتر»، «سقای آب و ادب»، «مرد رویاها»، «یعقوبترین یوسف»، «یوسفترین زلیخا» و «طوفان دیگری در راه است» از جمله آثار این نویسنده است.
توجه به طنز
البته شجاعی همواره با آثارش درحال تجربه و درعینحال آموزاندن راههای جدید در نویسندگی بوده و هرگز خود را محدود به سبک یا حیطهای خاص در نویسندگی نکرده است شاید در موضوعاتی دلبستگی بیشتری دارد که درباره ادبیات آئینی مفصل صحبت شد اما او در میان سبکهای نویسندگی به طنز هم توجه خاصی دارد. او اگرچه در محافل و دورهمیهای طنزنویسان شرکت نمیکند اما خالق ماندگارترین داستانهای طنزآمیز فارسی است.
کتابهای «دموکراسی یا دموقراضه» (طنز سیاسی)، «کمی دیرتر» (طنز مذهبی) و «از کرامات شیخ ما این است» و «غیرقابل چاپ» (طنز اجتماعی)جزء کتابهای طنز شجاعی محسوب میشوند.
نسیم عربامیری،شاعر و نویسنده درباره ظنز سیدمهدی شجاعی گفته است: «کتابهای طنز شجاعی همگی بلااستثنا از سوژههای هنجارشکن و بحثبرانگیزی برخوردارند و نزدیک شدن به آنها نیاز به درجات و مراتبی از رندانگی دارد که هرکسی از آن برخوردار نیست.»
نکته قابلتامل درباره طنز در آثار سیدمهدی شجاعی این است که طنز او طنزی سرخوشانه نیست و بیشتر از آنکه با هدف خنداندن مخاطب نوشته شده باشد، جنبه تعلیمی دارد و شجاعی در این سالها جدیترین انتقادهای اجتماعی و سیاسیاش را درقالب طنز بیان کرده است.
نظر شما