به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در آستانه فرا رسیدن عید بزرگ غدیر، مجموعه کتاب‌های موضوعی مرتبط با مطالعات میان‌رشته‌ای نهج البلاغه که توسط پژوهشگاه حوزه و دانشگاه منتشر شده است، معرفی شد.

۱. «اصول مدیریت در نهج البلاغه»، اثر عباس شفیعی

در کتاب شریف نهج‌البلاغه مباحث مختلف از رشته‌های علمی وجود دارد که در حوزه‌های مختلف می‌توان آنها را تبیین نمود؛ در این مجموعه «اصول سازمانی» با رویکردی تهذیبی و تطبیقی بررسی می‌شود؛ اصول مدیریت چیست؟ آیا اصولی که در مدیریت علمی با رویکرد به وظایف مطرح می‌شود مورد تأیید نهج‌البلاغه است؟ ما با تأسی از روش متخصصان علوم اسلامی همچون فقهاء عظام که برای تبیین هر موضوعی، پس از بیان مفهوم آن و اخذ مفهوم از عرف (مردم یا لغویین) آن را به منابع اسلامی مانند قرآن و سنت عرضه کرده و تأیید یا رد آن را با بهره‌گیری از روش اجتهادی استنباط می‌کنند، مفاهیم مرتبط را از عرف خاص (لغویین و متخصصان) گرفته و به گزاره های علوی عرضه می‌کنیم و به پرسش اصلی پاسخ داده و اصول سازمانی (وظایف مدیران) را بازکاوی می‌کنیم.

۲. «نوع‌شناسی و مصادیق مدیریت در نهج البلاغه»، اثر علی‌نقی امیری

کتاب حاضر در سه بخش و یازده فصل تدوین شده است: بخش اول با عنوان «اقشار اجتماعی و مصادیق مدیریت» در دو فصل «مدیریت تنوع فرهنگی» و «مصادیق مدیریت» بررسی شده است. در بخش دوم «مدیریت طبقات اجتماعی» از دیدگاه امام علی (ع) بررسی شده و شامل موضوعاتی همچون: «مدیریت امورنظامی»، «مدیریت امور قضایی»، «مدیریت امور کارگزاران»، «مدیریت امور اقتصادی»، «مدیریت امور امنیتی و اطلاعاتی»، «مدیریت امور بازرگانی وصنعتی» و «مدیریت امور مستضعفین» است که به ترتیب در فصل‌های سوم تا نهم بررسی شده‌اند. در بخش سوم نیز «نمایی از مدیریت اسلامی» بر اساس نامه ۵۳ نهج‌البلاغه ترسیم شده و شامل فصل دهم و یازدهم است. فصل دهم «اهداف غایی» و فصل یازدهم «چارچوب کلی» در مدیریت اسلامی را تبیین کرده است.

۳. «رفتارشناسی مدیران در نهج البلاغه»، اثر علی‌نقی امیری

این کتاب در دو بخش و مشتمل بر پانزده فصل تدوین شده است: بخش اول رفتارهای ایجابی را دربر دارد و مباحثی همچون: «ماهیت و چگونگی رفتارها»، «برخورد مناسب با عیب‌های مردم»، «نحوه برخورد با سنت‌ها و هنجارها»، «صلح‌مداری و هوشیاری در روابط»، «محکم‌کاری و موضع‌گیری فعال»، «ارتباط مردمی و مباشرت در کار»، «مدیریت مبتنی بر ایثار»، «اعتدال در رفتار» و «تجربه‌آموزی» موضوع فصل‌های نه‌گانه این بخش هستند. بخش دوم به رفتارهای سلبی پرداخته که مشتمل بر فصل‌های دهم تا پانزدهم است و موضوعات «پرهیز از رفتارهای آمرانه»، «پرهیز از منت‌گذاری»، «پرهیز از تملق‌گویی و مبالغه در کار»، «پرهیز از رفتار متکبرانه»، «پرهیز از مردم‌گریزی» و «پرهیز از ویژه‌خواری» در آن بررسی شده‌اند.

۴. «کنترل اجتماعی در نهج البلاغه»، اثر حفیظ الله فولادی

آنچه در این کتاب مبتنی بر گزاره‌های مرتبط با کتاب نهج‌البلاغه، استنباط و ارائه‌شده دیدگاهی است که سعی می‌کند همه عناصر دخیل در کنترل بر کنش‌های انسان را به‌صورت نظام‌واره‌ای مدنظر قرار دهد. محصول چنین رویکردی، سلامت نسبی سطوح سه‌گانه فردی، بین الافرادی و کلان اجتماعی از کجروی‌هاست. نظام‌واره کنترل اجتماعی فرایند مستمری است که مسئولیت‌آفرینی و مسئولیت‌پذیری را در ساحت‌های فردی، گروهی و ساختاری دنبال می‌کند و عوامل و عناصر دخیل در آن را معین می‌سازد. این نظام‌واره، تأثیرگذاری جامعه‌پذیری و کنترل کجروی‌ها را در مراحل و ابعاد مختلف از طریق درونی‌سازی هنجارهای اجتماعی و دینی موجب می‌گردد. در این نظام‌واره چرخه کنترل، با القاء آموزه‌های تربیتی و دینی برای ایجاد و درونی‌سازی آگاهی‌ها، آغاز و پس از عبور از مرحله میانی توسعه پیوندها و مسئولیت‌ها، به سطح ساختارهای نظام اجتماعی می‌رسد و تکمیل می‌شود. به واقع نادیده‌انگاری این رویکرد نظام‌واره‌ای در جوامع امروزی است که موجب فزونی انحرافات اجتماعی و ناگزیری جوامع در سازگاری با آنها به‌عنوان هنجار شده است.

۵.« قشربندی و نابرابری‌های اجتماعی از منظر نهج‌البلاغه»، اثر حامد توانا، حفیظ الله فولادی

از آنجا که نابرابری‌های اجتماعی از ابتدای زندگی اجتماعی بشر، دامن‌گیر جامعه انسانی بوده، این کتاب درصدد است آن را از منظر نهج‌البلاغه که دربرگیرنده عصاره سخنان حضرت علی علیه‌السلام است، بررسی کند و برداشت خود را از نگاه دینی درباره نابرابری‌های اجتماعی ارائه دهد. به نظر می‌رسد امیرمؤمنان علی علیه‌السلام با توجه به نگاه الهی و توحیدی‌اش، که جهان و انسان و جامعه را در تحت ربوبیت خدای متعال می‌بیند، از یک سو نابرابری‌های طبیعی و اختلافات ظاهری ساختاری جامعه و کارکردهای آن را منشأ انتظام جوامع بشری و محل آزمون‌های الهی دانسته و از سوی دیگر، بر لزوم مبارزه با نابرابری‌های تحمیلی ناشی از ظلم و تعدّی برخی افراد و گروه‌ها تأکید کرده و عملاً به عرصه تقابل با آنها وارد می‌شود. کتاب با ارائه نکات جدیدی در بحث از عوامل شکل‌دهنده و نیز پیامدهای ناشی از نابرابری‌های اجتماعی، مطالب درخورتوجهی را در اختیار مخاطب قرار می‌دهد.

۶.« روان‌شناسی در نهج البلاغه (مفاهیم و آموزه ها)»، اثر مسعود آذربایجانی، محمد صادق شجاعی

نهج‌البلاغه کتابی است نازله وجود امیرالمؤمنین (ع) که در دامان وحی و رسالت از خردسالی تا بزرگسالی تربیت و پرورش یافته و به مقام عبداللهی نایل شده بود. کتاب نهج‌البلاغه نازله روح اوست، برای تعلیم و تربیت ما خفتگان در بسته منیّت و در حجاب خود و خودخواهی. معجونی است برای شفا و مرهمی است برای دردهای فردی و اجتماعی و مجموعه‌ای است دارای ابعادی به اندازه ابعاد یک انسان و یک جامعه بزرگ انسانی…. کتاب «روان‌شناسی در نهج‌البلاغه» می‌خواهد بر لب چشمه جوشان علوی لبی‌تر کند و از سیل روان بلندای کوهستان حیدری جرعه‌ای بنوشد. این اثر درصدد ارائه مفاهیم و آموزه‌های روان‌شناختی در قالبی نو و بیانی به‌روز است. روان‌شناسی در نهج‌البلاغه در هشت فصل به سامان آمده و پس از معرفی نهج‌البلاغه در فصل کتابشناخت، مبانی انسان‌شناسی، ساحت‌های انسان، معنای زندگی، رشد در گستره زندگی، خانواده، رفتار و تعامل اجتماعی و در نهایت بهداشت روانی عناوین سایر فصل‌های آن است.