روز غدیر روز لبیک است، لبیک به خدا و لبیک به رسول خدا (ص) و روز بیعت مجدد با امیرالمومنین علی علیه الصلوات و السلام و ائمه هدی علیهم السلام است و روز بیعت با مولایمان حضرت ولیعصر امام زمان (عج) است. این روز بزرگ این عید بزرگ و لحظات تابش انوار خاص هدایت و رحمانیت خداوند بر انسان و عقل انسان و بر همه بندگان خداوند و بخصوص هموطنانم ایرانیان سرفراز مبارک باشد.

یادداشت امروز من در ارتباط با موضوع روز یعنی چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران است.

قرار است ان شاءالله در روز جمعه 8 تیر ماه ملت بزرگ ایران با نشاط و امید و با استعانت از خداوند متعال از میان شش داوطلب محترم و معزز یکی را به عنوان فرد اصلح انتخاب کنند تا او به عنوان رییس جمهور منتخب همه مردم ایران در خدمت مردم و کشور و انقلاب باشد.

ما هم پس از انتخاب او صرفنظر از اینکه با سلیقه و نظر ما موافق باشد یا نباشد اما برای خودم و خانواده ام و خانواده ملت بزرگ ایران در کنارش خواهیم بود و مطمئن باشد کمکش میکنیم تا ایران ما را همراه با مردم بهتر و شایسته ایرانیان بسازد و بسازیم. ان شاءالله

طبق اعلام و تبلیعات صدا و سیما امروز دوشنبه و فردا سه شنبه دو مناظره دیگر در سیمای جمهوری اسلامی تدارک دیده شده که داوطلبان می آیند و باهم خیلی دوستانه و با احتیاط چت میکنند و در این گفتگوی دوستانه بدون هیچ چالش و پرسش و پاسخی نظراتشان را برای مردم اعلام مینمایند. البته ظاهرش مناظره است اما واقعش مناظره نیست بلکه یک دور همی خودمانی است و جای چای و خرما و بیسکویت خالیست.

در دو مناظره قبل آقایان نشان دادند که هنوز یخشان آب نشده، بلکه فقط نظراتشان را محدود گفتند آنهم خیلی خلاصه و خلاصه و چیزی ته نداشت که بشود در موردش صحبت کرد؟؟؟

مثلا از آقایان در مورد یارانه که اظهرمن الشمس منظورم از آفتاب تابان هم درخشانتر بود سئوال شد و هر یک از این بزرگواران یک چیزی گفتند. در صورتیکه حودشان و همه میدانستند یارانه چیست و از کجا می آید و به کجا میرود و یکی از دلایل ناترازی و کسر بودجه همین بی هدفی و ریخت و پاش و هدر دادن یارانه ها است و خیلی خوب این موضوع را میدانستند اما نتیجه یک ساعت صحبت های ایشان این بود که هیچ چیزی نگفتند؟؟

یارانه به زبان ساده انجام یا ارائه کمک های هدفمند برای حمایت و برون رفت از بحران ها و کسب یک امتیاز می باشد. یارانه حتما پول برای خرج کردن نیست بلکه می تواند اعتبار پولی باشد که اصل پول در خدمت مولد سازی و توانمند سازی و چابک سازی و هوشمندسازی اقتصاد کشور است و حاصل کار آن می تواند به اشکال مختلف در خدمت و برای رفاه و آسایش و گره گشایی امور مردم باشد.

اما یارانه در کشور ما این شکلی نیست.

یارانه که با پایه گذاری غلط « خشت اول چون نهد معمار کج تا ثریا میرود دیوار کج » توسط دولت دهم مطرح و اجرا شد اولش زیبا و خوش بود اما از آن به بعد رفته رفته فاجعه شد و بجایی رسید که دولت ها و مجالس و مردم و حتی نظام بخاطر همان تصمیمات غلط دارند چوب آن کج تصمیمی را که بیشتر نگاهش پوپولیستی بود تا خدمتگذاری میخورند و اثرات مخرب آن تصمیمات غلط روز به روز بدتر می شود که همین کسری بودجه ها و ناترازی و خلق پول و تورم و .... است.

امسال مثل سالهای قبل میلیاردها دلار پول مردم که می باید برای سازندگی و توسعه یافتگی کشور هزینه شود در خدمت مصارف یارانه و در قانون بودجه سال تعریف و سرفصل های مشخص و مقدار آن نیز مشخص است و دولت تکلیف دارد مطابق قانون تا ریال آخر آنچه که در بودجه سال 1403 نوشته شده را از محل های درآمدهای معلوم دولت دریافت و برای سرفصل های یارانه ها هزینه کند و در این فرآیند همه با افسوس و حسرت باید به این هدر رفت و تولید ناترازی نگاه کنیم و بسوزیم و ....... چه می شود گفت؟

آقایان همه اینهایی که در مورد یارانه گفتم را بهتر از من و شما میدانند اما برای این مشکل یا راه حل را نمی دانند و یا راه حل را میدانند اما توان و جسارتش را ندارند در مورد خروج از این باتلاق تحمیلی که دارد قدرت اقتصادی کشور را به سمت خودش میکشاند صحبت کنند و برای مهار و برون رفت از این چالش که در شرف تبدیل شدن به ابر چالش است برنامه ای مشخص بدهند .

نکته بعدی اینکه آقایان در مورد اقتصاد خیلی مبهم صحبت کردند و بیشتر آرمانهای خود را آنهم بصورت بسیار ناقص تحویل مردم دادند.

انتظارات ما از یک رییس جمهور که قرار است قانون اساسی و قوانین و قانون برنام هفتم و قانون بودجه امسال را یا 4800 دستگاه ستادی و اجرایی را با حدود 240 هزار مدیر اداره و هدایت نماید بیش از این است .

انتظار داشتیم و انتظار داریم خیلی صاف و صادق به مردم میگفتند قدرت امروز اقتصاد ایران یا همان GDP در سال 1402 حدود 460 میلیارد بوده و تجارت خارجی غیر نفتی ایران هم حدود 100 میلیارد دلار بوده و من وقتی رییس جمهور می شوم به مردم تعهد میدهم با برنامه هایی که دارم قدرت اقتصاد ملی ایران را در مدت 4 سال و با 20 درصد رشد به عدد 550 میلیارد دلار برسانم و تجارت خارجی غیر نفتی ایران هم به عدد 200 میلیارد دلار برسانم. و .........

در اینجا میخواهم به چند آمار مراجعه کنم که مقایسه عملکرد ده ساله در ایران است و ببینیم آقایان نظرشان در مورد این آمارها چیست؟

جدول مقایسه ای گزارش تجارت خارجی ایران و 15 کشورهای همسایه و

نسبت سهم تجاری ایران در واردات کشورها 1392

جدول مقایسه ای گزارش تجارت خارجی ایران و 15 کشورهای همسایه و

نسبت سهم تجاری ایران در واردات کشورها 1402

نگاهی تحلیلی به این دو جدول که در سالهای 1392 و 1402 تهیه شده می اندازیم و همچنین نگاهی هم به زیرساخت های تجاری در ایران در طی این سالها می اندازیم و میخواهم وضعیت تجارت و ترانزیت ایران و 15 کشور همسایه را در این مدت 10 ساله مقایسه کنم :

به لحاظ جمعیتی، جمعیت 15 کشور همسایه یا بهتر بگویم بازار مصرف در سال 1392 در این کشورها حدود 623 میلیون نفر بود و در سال 1402 به 661 میلیون رسید.

به لحاظ قدرت اقتصاد یا تولید نا خالص داخلی GDP، قدرت اقتصادی 15 کشور همسایه در سال 1392 به مبلغ 5,755 میلیارد دلار بود و در سال 1402 به حدود 6,363 میلیارد دلار رسید.

به لحاظ صادرات، مقدار صادرات این 15 کشور همسایه در سال 1392 حدود 2,674 میلیارد دلار بود که در سال 1402 به حدود 2,836 میلیارد دلار رسیده است که تقریبا 1,650 میلیارد دلار آن کالاهای غیر نفتی است و

به لحاظ واردات، مقدار واردات این 15 کشور در سال 1392 حدود 1,376 میلیارد دلار بوده و در سال 1402 به حدود 2,026 میلیارد دلار رسیده است که بر این اساس مقدار واردات این 15 کشور حدود 55% رشد داشته است

به لحاظ ترانزیتی، مقدار ترانزیت از مسیر ایران در سال 1392 کمی بیشتر از 12 میلیون تن بوده و در سال 1402 این عدد به 16 میلیون تن افزایش داشته.

اینها حقایق آماری از وضعیت تجاری همسایگان دیوار به دیوار ما است که حکایت از یک بازار بسیار متنوع و بزرگ میکند.

اما سهم این بازار بزرگ و متنوع 660 میلیون نفره برای ایران ما چطور بوده ؟

سهم صادرات ایران به 15 کشور همسایه در سال 1392 مبلغ 16 میلیارد و 440 میلیون دلار بود معادل 1.15% کل واردات این کشورها و در سال 1402 به مبلغ 28 میلیارد و 441 میلیون دلار رسید معادل 1.4% واردات این کشورها بود

این اعداد یعنی فاجعه و خجالت و شرم .

دلیلش هم این است که زیرساخت های ایران برای بخشی از زنجیره تجارت مثل راه ها و بنادر و فرودگاه ها و شبکه های پشتیبانی برای امور بازرگانی و ترانزیت در طول 10 سال گذشته یعنی از 1392 تا 1402 بهبود و توسعه و افزایش عددی حدود 40 تا 50 درصدی داشته .

برای مثال در سال 1392 طول آزاد راه های کشور 2203 و بزرگراه های کشور 14155 کیلومتر و راه های اصلی کشور 21628 کیلومتر بود و در سال 1402 طول آزاد راه های کشور 3053 و بزرگراه های کشور 20312 و راه های اصلی کشور به 26012 رسیده و در بخش راه آهن نیز در سال 1392 طول خطوط اصلی راه آهن 10400 کیلومتر بود که در سال 1402 به حدود 12000 کیلومتر رسید و ظرفیت بنادر کشور نیز در سال 1392 حدود 200 میلیون تن بوده که در سال 1402 به 270 میلیون تن افزایش و توسعه پیدا کرده و این اعداد رو به رشد هستند و تا 5 سال آینده نیز با رشد 20 تا 25 درصد مواجه خواهند بود و تعداد پایانه های مرزی هم 23 پایانه است که Online به هم و سایر دستگاه های ذینفع متصل هستند و تمامی اینها در خدمت این زنجیره می باشند.

با این توانمندی موجود و در اختیار انتظار داشتیم آقایان با علم به این آمار از سازمان توسعه تجارت و بانک مرکزی و وزارت خارجه و بخصوص اتاق بازرگانی سئوال میکردند در این ده سال گذشته چه میکردند که نتوانسته ایم حداقل 5 درصد که میشود حدود 110 میلیارد دلار از واردات بازارهای کشورهای همسایه را مال خود کنیم نه عدد 28 میلیارد دلاری موجود را ؟ و انتظار داشتیم سئوال کنند چطور دبی می تواند. اما ما نمی توانیم . و انتظار داشتیم نظر و برنامه بدهند.

اما آقایان که قرار است یکی از آنها رییس جمهور اسلامی ایران باشد هیچ اشاره ای به این ظرفیت بسیار ارزشمند و ناتوانی سازمان ها و اتاق بازرگانی نکردند و هیچ راهکاری برای افزایش قدرت اقتصاد ملی و توسعه تجارت خارجی ایران ندادند؟

چرا ؟

چون یا نمی دانستند و آنقدر ذهنشان درگیر خاک مال کردن این و آن است که به این چیزها فکر نمیکنند.

یا می دانستند و توانش را ندارند که برای این مورد که یکی از چند ده مورد خدمت به کشور و مردم و کمک به اقتصاد کشور و بهبود روابط با همسایگان است برنامه بدهند و کاری بکنند تا کشور از این همه ناترازی ها و چالش ها خارج شوند.

انتظار داریم در این دو مناظره بیشتر به این موارد که حالا نگوییم کلید که حساسیت تولید شود اما راه حل و گشایشی در کارهای کشور باشد توجه نمایند.

انتظار داریم خوبتر و دقیق تر و جامع تر با آمار و ارقام و نقشه راه صحبت کنید تا بهتر قانع شویم و انتخاب بهتری داشته باشیم .

از کلام خداوند کمک میگیرم که فرمود:

فَبَشِّرْ عِبَادِ . الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ « پس بشارت بر بندگان. آنهایی که به سخن گوش فرامی‏ دهند و بهترین آن را پیروی می کنند »

با تمام این انتقادات که حق است و به نیت کسب رضای می نویسم. اما من ایرانیم و به ایرانی بودن خود افتخار کردم و افتخار میکنم . ایران ما سرزمین ما و ناموس ما همه ایرانیان است و خدا میداند که عاشق ایران هستیم.

جمعه منتظریم و می آییم و ان شاءاله و به نیت قرب الی الله اصلح را انتخاب میکنیم. و این راه جمهوریت و اسلامیت و انقلاب ادامه دارد .

یا علی مددی

امیر بازنشسته خلبان آزاده و جانباز دفاع مقدس

چهارم تیر 1403