بسیاری از افراد مبتلا به میگرن با قرار گرفتن در هوای گرم و زیر نور آفتاب دچار حملات شدید می‌شوند. اما آیا واقعاً گرمای تابستان سردرد میگرنی را تشدید می‌کند؟ البته قابل ذکر است که عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز این دردها بسیار مؤثر هستند و سردردهای میگرنی با سردردهای ناشی از گرما که معمولاً در اثر گرمازدگی ایجاد می‌شود، متفاوت است. اما افزایش دمای هوا و قرار گرفتن زیر نور خورشید می‌تواند هر دوی این سردردها را بیشتر کند.

بروز حملات میگرنی با گرم شدن دمای هوا در بسیاری از مواقع به دلیل واکنش‌های بدن ایجاد می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که گرمای هوا موجب می‌شود تا بدن ما با کم آبی مواجه شود و این موضوع موجب انقباض رگ‌های خونی و سردرد می‌شود. از طرف دیگر گرمازدگی نیز یکی از رایج‌ترین دلایل سردردهای میگرنی در فصول گرم سال است البته اول باید نوع سردرد مشخص شود. اگر سردرد میگرنی باشد، گرما می‌تواند تشدید کننده یا شروع کننده آن باشد. اگر در گرما افراد از عینک آفتابی استفاده کنند که چشمانشان آفتاب نخورند و مدتی کمی در گرما بمانند، این وضعیت چندان اثری در ایجاد سردردهای میگرنی نخواهد داشت. اما حضور فرد به مدت طولانی در گرمای با درجه بالا می‌تواند هم ایجاد کننده وهم تشدید کننده سردرد میگرنی باشد. نور آفتاب و صدای زیاد و چراغ‌های خیلی رنگی و پرنور می‌توانند در ایجاد سردردهای میگرنی دخیل باشند.

درمان قطعی یا موقت؟

نام دیگر بیماری میگرن سردرد عروقی است. میگرن سردردی است که می‌تواند باعث درد شدید ضربان‌دار یا حالتی نبض‌دار شود و معمولا در یک طرف سر احساس می‌شود. این سردردها اغلب با حالت تهوع، استفراغ و حساسیت شدید به نور و صدا همراه است. دلایل بروز میگرن ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی است. حدود دو سوم افراد مبتلا به این بیماری، سردردها را از خانواده به ارث می‌برند. نوسان سطح هورمون نیز می‌تواند در بروز آن نقش داشته باشد. میزان ابتلا به میگرن در میان زنان حدود دو تا سه برابر بیشتر از مردان است.  ۱۳ درصد مردها و تقریبا ۱۷ درصد زن‌ها در ایران دچار میگرن هستند.

اصلی ترین و بهترین راه درمان و پیشگیری از میگرن تغییر سبک زندگی است. البته برای درمان میگرن داروهای مناسبی نیز وجود دارد، شامل داروهای تسکین‌دهنده درد به طور کلی از خانواده داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و داروهای پروفیلاکتیک برای کاهش تعداد و شدت حملات است. تغییر سبک زندگی نیز به عنوان مهم ترین راه درمان غیر دارویی میگرن شامل رعایت رژیم غذایی مناسب، استراحت کافی و کاهش استرس است. در صورت نیاز ممکن است از درمان‌های جانبی نظیر تراپی فیزیکال و روان‌درمانگری نظیر تکنیک‌های تنفس عمیق و مدیریت استرس بهره نیز بهره گرفته شود.

رابطه ورزش و میگرن

بسیاری از فعالیت‌های فصلی، مانند ورزش‌ها و گردش‌های تابستانی، می‌توانند باعث آسیب یا ضربه‌ای شوند و به تشدید سردردهای این فصل کمک کنند. حتی یک ضربه جزئی می‌تواند باعث ناراحتی در گردن یا شانه‌های شما شود. رانندگی طولانی در طی مسافرت‌های تابستانی نیز به دردهای ستون فقرات، گردن درد و سردرد منتهی می‌شود.

افرادی که به بیماری‌های زمینه ای مانند فشار خون بالا، آلرژی‌ یا یک بیماری خودایمنی دچارند، باید در طول تابستان، محتاط‌تر باشند و پیشگیرانه عمل کنند. آلرژی یکی از علل رایج سردردهای تابستانی است. افرادی که علائم آلرژی را تجربه می‌کنند ممکن است دچار سردرد یا ناراحتی سینوسی در سراسر ناحیه سینوسی و صورت شوند. همه اینها ممکن است محرکی برای سردردهای میگرنی باشد.

لازم است در طول روز و بخصوص ساعات کاری، بیشتر به وضعیت بدنی خود توجه کنید؛ نشستن به گونه‌ای که باعث بیرون‌زدگی سر شما به سمت جلو شود، ممکن است باعث افزایش و تشدید سردرد یا ایجاد میگرن مزمن شود.

میگرن از زاویه آمار

آمارها نشان می‌دهد که در ایالات متحده آمریکا حدود ۱۸ درصد زنان و ۶ درصد مردان در ماه‌های گرم سال دچار حملات میگرنی می‌شوند و در یک مطالعه ای که روی بیشتر از ۷۰۰۰ شرکت کننده در بخش اورژانس بیمارستان بوستون انجام شد، مشخص شد که افزایش دما موجب افزایش سردرد در شرکت کنندگان می‌شود. به ازای هر ۵ درجه افزایش دما، خطر سردرد تا حدود ۷/۵ درصد افزایش پیدا می‌کند.

در مطالعه دیگر که در نیویورک انجام شد، نشان داد که گرما یکی از شایع‌ترین دلایل ابتلا به سردردهای میگرنی است. در این مطالعه بیشتر از ۲۵ درصد افراد با افزایش دما به سردرد مبتلا شدند؛ اما به هر حال در کنار آن عوامل دیگر نیز بر بروز این حملات مؤثر هستند.

مطالعات انجام شده در سال ۲۰۱۵ در تایوان نیز نشان می‌دهد که حدود نیمی از افراد مبتلا به میگرن با تغییرات آب و هوایی به حملات میگرنی مبتلا می‌شود، افزایش ناگهانی دمای هوا، تغییر در فشار هوا و گرما و سرمای شدید همه می‌توانند روی سطح سروتونین و سایر مواد شیمیایی مغز تأثیر بگذارند و سبب سردرد شوند.

نکات کلیدی رفع میگرن

*در طول روز آب فراوان بنوشید.

*از قرار گرفتن در معرض نور خورشید به مدت طولانی پرهیز کنید.

*در روزهای گرم سال به دنبال سایه و فضاهای خنک باشید.

*در روزهای آفتابی حتماً از عینک آفتابی استاندارد استفاده کنید.

*از کرم‌ ضد آفتاب بدون بو استفاده کنید.

*در هوای گرم ورزش نکنید.

*در هوای گرم به موقع و به اندازه غذا بخورید.

*از کیسه یخ برای کاهش دمای بدن استفاده کنید.

*در هوای گرم از لباس‌های خنک و گشاد استفاده کنید.

*از مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین اجتناب کنید.

*تأثیر برخی داروها در هوای گرم کاهش پیدا می‌کند، بنابراین داروهایتان را طبق نسخه پزشک مصرف کنید.

*به رنگ ادرارتان در روزهای گرم توجه کنید. هر چقدر رنگ ادرار تیره‌تر باشد، بدن شما با کم آبی شدیدتری مواجه است.

*در طول روز حتماً از کلاه‌های لبه‌دار استفاده کنید.

نیایش احمدی _ خبرنگار تحریریه جوان قدس