به گزارش بورس‌نیوز، به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد، تولید محصولات مبتنی‌بر فناوری نانو از اواخر دهه ۸۰ به‌صورت محدود آغاز شد و از سال‌های ابتدایی دهه ۹۰ به‌صورت جدی در دستور کار قرار گرفت، به‌نحوی که هم‌اکنون ۳۰۰ شرکت دانش‌بنیان فعال در کشور ۷۱۵ نوع محصول نانوتکنولوژی خود را به ۵۰ کشور جهان صادر می‌کنند که در ۲۰ حوزه صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این در حالی است که متخصصان کشورمان در ابتدای راه حدود ۲۵۰ نوع کالا با فناوری نانوتکنولوژی تولید می‌کردند، اما در طی زمان این تعداد به ۵۰۰ قلم رسید و هم اکنون حدود ۷۱۵ نوع دستاورد به کمک فناوری نانوتکنولوژی تولید می‌شود.

تاکنون ایران در زمینه استاندارد بین‌المللی نانو توانسته ۴ استاندارد بین‌المللی ایزو را در حوزه نانوتکنولوژی به ثبت برساند. همچنین لازم به ذکر است که کشورمان در این تکنولوژی جزو کشور‌های پیشگام است و در این زمینه همتراز کشور‌های آلمان و چین فعالیت می‌کند. نانو می‌تواند منشا "اقتصاد مقاومتی" باشد و با یک برنامه‌ریزی ۱۰ ساله صادرات نانو می‌تواند از نفت پیشی بگیرد.

برخی دستاورد‌های خاص نانوتکنولوژی

شرکت‌های دانش‌بنیان متعددی سال گذشته (۱۴۰۲) در چهاردهمین نمایشگاه نانو حضور پیدا کردند که برخی محصولات آن‌ها دارای مجوز‌های بین‌المللی و نتایج موفق عملی بودند که به برخی از این دستاورد‌ها می‌پردازیم:

کیت نانونی تشخیص سرطان روده

«فاطمه قیومی» نخبه ایرانی در شرکت «زیست تشخیص سجه» از محصولی برای تشخیص سرطان روده با کیت‌های نانویی خبر داد و اظهار کرد: «حساسیت کیت تشخیص ما بالای ۹۰ درصد بوده و مثبت و منفی کاذب در آن تقریبا به صفر رسیده است، در حالی‌که کیت‌های موجود در بازار حساسیت ۴۰ درصدی دارند، اما برای ارتقای کارایی آن‌ها کیت‌های جدید را با استفاده از بیومارکر پیروات کینازام۲ تولید کردیم، در همین راستا توانستیم برای تولید آنتی‌بادی و ساخت نانوذرات طلا مجوز پتنت آمریکا را کسب کنیم که در حال حاضر این کیت‌ها در بیمارستان طالقانی و شریعتی در مرحله کارآزمایی بالینی قرار دارند و تاییدیه اولیه را نیز گرفته‌ایم، پس از اتمام کارآزمایی بالینی این کیت‌ها تا سال آینده وارد بازار خواهند شد.»

تست زردی پوست نوزاد در منزل

«راضیه طباطبایی» پژوهشگر مهندسی شیمی ایران به امکان تست زردی نوزاد در منزل اشاره کرد و گفت: «ما یک حسگر پوشیدنی طراحی کرده‌ایم که پچ‌های مخصوصی را روی پوست ایجاد می‌کنند که با استفاده از آن و حسگر مربوطه، می‌توان در منزل بدون احتیاج به خون‌گیری و حضور در آزمایشگاه و بیمارستان، زردی نوزاد را رصد کرد. همچنین یک اپلیکیشن اختصاصی نیز طراحی شده که با اتصال به اینترنت، داده‌های مربوط به زردی نوزاد را در لحظه به پزشک نمایش می‌دهد. در دنیا مشابه این دستگاه وجود ندارد و از این رو موفق شده‌ایم پتنت آمریکا را نیز کسب کنیم که فاز حیوانی این طرح به اتمام رسیده و به تازگی وارد فاز بالینی شده‌ایم.»

تصفیه پساب پالایشگاه‌ها با ماژول‌های غشایی نانویی

«امیر پورخلیل» عضو هیات‌مدیره شرکت دانش‌بنیان ستارگان نوآور سپهر پارس در رابطه با تصفیه پساب فاضلاب پالایشگاه‌ها به ذکر نکاتی پرداخت و خاطرنشان کرد: «ماژول‌های غشایی کاربرد‌های متفاوتی دارند و از سایز کوچک آن‌ها در دیالیز و حوزه پزشکی استفاده می‌شود. برای مثال یکی از این نمونه‌ها مخصوص یک فرآیند صنعتی به نام پالایش «اسپنت‌کاستیک» است که در پالایشگاه‌ها به‌عنوان جاذب استفاده می‌شود و، چون ماده‌ای که بعد از جذب تولید می‌شود از نظر زیست‌محیطی در رودخانه و خاک قابل امحا نیست، قبل از رهاسازی نیاز به یک پالایش دارد یا باید دوباره به فرآیند صنعتی بازگردد، در واقع فرآیند پالایش و خنثی‌سازی «اسپنت کاستیک» درون ماژول غشایی ما انجام می‌شود که به‌عنوان تماس‌دهنده بین دو فازی که واکنش دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.»

در ادامه به برخی دیگر از دستاورد‌های متخصصان کشورمان در حوزه نانوتکنولوژی می‌پردازیم که به شرح زیر است: