صرفه جویی در مصرف آب اهمیت بسیار زیادی دارد
کم آبی گریبان نیمی از جمعیت جهان را گرفته است، سرانه منابع جهانی آب با رشد جمعیت کاهش می‌یابد. 
صرفه جویی در مصرف آب یا افزایش بحران کم آبی؟
این روز‌ها خبر بحران کم آبی در کشور، موضوعی داغ و مورد بحث است. با توجه به بحران کم آبی در ایران صرفه جویی در مصرف آب و یادگیری روش‌های صرفه جویی در مصرف آب بسیار حائزاهمیت است. هر شهروند و مسئول می‌تواند با آگاهی به میزان تاثیر خود در مدیریت مصرف آب، در حلِ بحران کم آبی در کشور، نقش به‌سزایی داشته باشد. 

متوسط مصرف روزانه آب در ایران ۴۰ لیتر بالاتر از مصرف جهانی (۱۹۰ لیتر در روز) است. بیشترین میزان هدر رفت آب در ایران ابتدا در حوزه کشاورزی، بعد از آن در حوزه صنعتی و بعد از آن مصارف خانگی است. با این حال، هر شهروند و مسئول باید به میزان تاثیر خود در مدیریت مصرف آب آگاه باشد. هر فرد باید بداند که می‌تواند در بحران کم آبی در کشور نقش به‌سزایی داشته باشد.
چند روش ساده برای صرفه جویی در مصرف آب:
۱– صرفه جویی در مصرف آب در منزل:
آب باقیمانده کتری خود را دور نریزید. آبی را که می‌توان برای شستشو و آبیاری استفاده کرد را فاضلاب نپندارید.
آب جوشیده برای آبیاری به برخی گیاهان بسیار مناسب است. آب را در ظرفی جمع کنید و برای آبیاری گیاه و یا باغچه خود از آن استفاده کنید.
میزان تبخیر آب توسط کتری و یا سماور و یا ظروف دیگر در روی اجاق گاز هرچند به ظاهر قابل توجه به
نظر نمی‌آید، ولی باید مورد توجه باشد.
در تابستان آب خنک مورد نیازتان را در یخچال نگهداری کنید. برای خنک شدن آب شیر مجبور نباشید مدتی آب شیر را باز بگذارید.
برای خنک شدن آب از چند قطعه یخ هم استفاده کنید تا آب را خنک نوش جان کنید.
در تابستان برای صرفه جویی در مصرف آب آب را در داخل یخچال بگذارید.
موقع باز کردن شیر آب در همه حال حواستان به شیر آب باشد. خودتان قاضی میزان مصرف آب خود باشید.
از جریان آب به‌منظور آب شدن یخ گوشت یا دیگر مواد غذایی منجمد استفاده نکنید. برای آب شدن یخِ مواد خوراکی منجمد از چند ساعت قبل اقدام کنید.
بسته به نوع ماده غذایی، برای آب شدن یخِ آن، می‌توانید آن را در یخچال یا هوای آزاد بگذارید.
یادداشت‌هایی در جا‌های مختلفی از منزل خود قرار دهید. صرفه جویی در مصرف آب را به همه یادآوری کنید
 بحران کم آبی را جدی بگیرید.

۲– صرفه جویی در مصرف آب، هنگام شستشو:

به‌طور متوسط بیش از ۳۰% آب در یک خانه در ایران، صرف شستشوی ظرف‌ها و لباس‌ها می‌شود.

با استفاده درست، مصرف آب در خانه هایمان را کاهش دهیم.
در موقع شستن ظرف‌ها سعی کنید شیر آب را باز نگذارید. می‌توانید برای شیر آشپرخانه هم سری فشارشکن استفاده کنید.
در موقع شستن میوه حواستان باشد که آب را یک سره باز نگذارید. برای شستن میوه و سبزیجات ابتدا آنها را در ظرفی بخیسانید، و سپس با آب بشویید.
موقع مسواک زدن یا اصلاح صورت، یا شستن دست وصورت با صابون، شیر آب را باز نگذارید.
برای صرفه جویی در مصرف آب حتما از بسته شدن شیر مطمئن شوید.

در موقع تمیزکاری کف یا دیوار، به جای شستن با آب از جارو استفاده کنید.
با افراد وسواسی صحبت کنید. ناراحت کننده است که این افراد به‌دلیل وسواس، آب پرارزش را به فاضلاب‌ها می‌ریزند. افراد تشنه‌ای هستند که به کمتر از همان آب تلف شده، برای رفع نیاز روزانه نیازمندند.


 صرفه جویی در مصرف آب و مراحل مختلف آن
۳–برای صرفه جویی در مصرف آب، به کارواش بروید:

شستشوی خانگی خودرو ۶ برابر بیشتر از کارواش آب مصرف می‌کند. خودروی خود را به کارواش بسپارید. ولی اگر خودتان آن را می‌شویید، سخت گیرانه در مصرف آب صرفه جویی کنید. به‌جای استفاده از شلنگ و آب تصفیه شده از یک سطل آب استفاده کنید.


۴-از وسایل برقی کم مصرف استفاده کنید:

استاندارد حجم لباس در ماشین لباسشویی بیشتر از نصف و کمتر از ۳/۴ حجم کل است. اجازه دهید لباس‌ها در لباسشویی به اندازه مناسب جمع شوند بعد از آن ماشین را روشن کنید.
ماشین ظرفشویی و ماشین لباسشویی خود را از نوع کم مصرف یا انواع هوشمند انتخاب کنید. این ماشین‌ها با توجه به حجم لباس یا ظروف داخل آن، آب مصرف می‌کنند.
امروزه به‌راحتی و با هزینه معقول می‌توانید ماشین‌های لباسشویی و ظرفشویی هوشمند و کم مصرف خریداری کنید؛ که در اقتصاد خانواده هم صرفه جویی می‌کنید.


۵- در حمام، مواظبِ اتلاف مصرف آب باشید:
مصرف استاندارد روزانه برای استحمام ۴۳ لیتر است. معادلِ زمانِ باز ماندن دوش به مدت ۵ دقیقه! یک بار زمان بگیرید و امتحان کنید.
مدت زمان دوش گرفتن روزانه را به ۵ دقیقه کاهش دهید و با اینکارماهانه ۴ هزار لیتر در مصرف آب صرفه جویی خواهید کرد.
می‌توانید برای دوش حمام از انواع کم مصرف استفاده کنید.
اگر دوش حمام شما در طی کمتر از ۲۰ ثانیه یک ظرف ۴ لیتری را بتواند پر از آب کند، حتماً آن را با یک سر دوش کاهنده مصرف تعویض کنید.
برای صرفه جویی در مصرف آب از دوش‌های کم مصرف استفاده کنید.

تنظیم دمای آب برای حمام، اغلب باعث هدر رفتن بسیار آب است. می‌توان آن را در ظرفی جمع کرد و برای مصارفی، چون نظافت خود حمام، آبیاری گیاه و باغچه و.. به‌کار برد.
موقع شامپو و چنگ زدن مو‌های سر در هنگام استحمام، شیر آب را ببندید.



۶- کنترل کردن شیرآلات و جلوگیری از نشتی آب:
سالانه بیش از ۸۰ هزار لیتر آب بر اثر چکه کردن شیرآلات به هدر می‌رود. مواظب چکه کردن شیرآلات باشید.
تمام شلنگ‌ها، اتصالات و شیر‌ها را به‌طور مرتب کنترل کنید، تا از نشتی آب جلوگیری شود.
مواظب نشتی لوله‌ها و شیر آلات بی صدا و قطره قطره باشید. روزانه ۷ لیتر آب از شیری که چکه می‌کند به هدر می‌رود. “در حالی که برای تعویض واشر آن، تنها یک آچار، یک پیچ گوشتی، دو دست و یک جفت چشم مورد نیاز است. “
در صورت بروز هر گونه مشکل در سیستم آب منزل خود می‌توانید مشکل خود را به کمک بسپارید تا با مراجعه به نزدیک‌ترین شرکت آب و فاضلاب منطقه شما، موضوع را پیگیری کند.
از عدم نشت لوله کشی آب در منزل خود مطمئن شوید.
از فلش تانک‌های کم مصرف یا دو زمانه استفاده کنید.
در فلش تانک‌های دو زمانه ۳۵% آب صرف شستشوی دستشویی می‌شود.
با استفاده از فلاش تانک‌های کم مصرفِ دو زمانه ۶۵% در مصرف آب صرفه جویی می‌شود و ۱۷% مصرف سرانه آب را کاهش می‌دهیم.
با فلاش تانک‌های روکار و توکار دو زمانه، مصرف آب آرام و بدون پاشش خواهید داشت.
با استفاده از سایه بان و نصب کولر در سایه با پوشش مناسب و جلوگیری از نشت آب کولر و تیخیر آن جلوگیری کنیم.

۷-صرفه جویی درمصرف آب با عایق کاری لوله‌های آب

لوله‌های منزل خود را عایق بندی کنید، عایق کاری لوله‌های آب ِگرم مانع تبخیر آب و اتلاف آب می‌شود.
می‌توانید بر سر لوله‌های آب خود دستگاه سنجش میزان مصرف آب نصب کنید. برای این کار از یک لوله کش ماهر استفاده کنید. با این‌کار می‌توانید مصرف ماهانه خود را مشاهده کنید و برای صرفه جویی در مصرف آب برنامه ریزی کنید.
فکر کنید که در منزل تان با یک لوله کشی ساده چگونه می‌توانید از هدررفت آب تصفیه شده جلوگیری کنید.
مثلا می‌توانید چگونه آب مورد استفاده برای شستن سبزی‌ها و میوه‌ها را برای آبیاری یا هدایت به سمت فلش تانک مجددا مورد استفاده قرار بدهید.

صرفه جویی درمصرف آب برای کودکان
۸- کودکان را نگهبان آب کنیم!

سالانه حدود ۱۶ میلیون کودک زیر ۵ سال به سبب کمبود آب آشامیدنی سالم جان خود را از دست می‌دهند.
آموزش بحران آب به کودکان می‌تواند در صرفه جویی در مصرف آب تاثیرگذار باشد.
بحران آب را به بچه‌ها آموزش بدهید و از آنها بخواهید در مدرسه و خانه در مصرف آب صرفه جویی کنند.
به آنها یاد دهید در موقع بستن شیر، آب را هدر ندهند.
برای یادگیری بهتر بچه‌ها و فهم آنها از بحران آب سعی کنید در قالب بازی به آنها آموزش دهید.
در دورهمی‌های دوستان یا خویشاوندان بچه‌ها را دور هم جمع کنید و با طرح یک بازی در رابطه با صرفه جویی درمصرف آب موارد لازم را به آنها یاد دهید.
اگر بچه شما علاقمند به آب بازی است، بحران کم آبی را توضیح دهید.
از خرید اسباب بازی‌ها و سرگرمی‌هایی که به جریان ثابت آب نیاز دارند، خودداری نمایید.


9- زمان مناسب آبیاری باغچه‌ها

اگر در منزل خود گیاهی دارید، می‌توانید گیاهان را صبح زود یا بعد از غروب آفتاب، آب دهید؛ بنابراین آب برای مدت بیشتری در خاک می‌ماند و دیرتر تبخیر می‌شود.
شدت نیاز به آب گیاهان، در زمستان و پاییز نسبت به فصل گرم کاهش می‌یابد. به این نکته توجه کنید و در تابستان دوره‌های آبیاری را کاهش دهید.
زمانی که سرگرم آب دادن باغچه و گل‌های منزل هستید با شنیدن صدای زنگ تلفن یا زنگ در، بهتر است ابتدا شیر آب را ببندید وبعد به آنها پاسخ دهید.
با آبیاری قطره‌ای می‌توان در صرفه جویی در مصرف آب تاثیر گذاشت.

صرفه جویی در مصرف آب با چند روش ساده


برای آب دادن به درختان، درختچه ها، بوته‌ها و گل‌ها از آبیاری قطره‌ای استفاده کنید.
استفاده از روش کوزه در آب به روش سنتی سهم زیادی در صرفه جویی در مصرف آب در هنگام آبیاری گیاهان دارد.
با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنید گل و گیاه خانه خود را انتخاب کنید.
در یک منطقه نیز گیاهانی را در کنار هم بکارید که نیازی مشابه داشته باشند.


گیاهان مناسب مناطق و محل زندگی
۱۰- بسته به محل زندگی‌تان گیاه مورد نظر را انتخاب کنید:

برای مناطقی که به اندازه کافی بارش دارد می‌توانید از گیاهانی که بیشتر به آب احتیاج دارند استفاده کنید.
در مناطق گرم و خشک بوته ها، چمن‌های بومی و مقاوم به خشکی که به آب کمتری نیاز دارند و تحمل ماه‌های گرم تابستان را دارند بکارید.
این گونه‌ها هنگام کاشت، نیازی به آبیاری مرتب ندارند و معمولاً یک دوره خشکی را بدون آبیاری به خوبی تحمل می‌کنند.
از کاشت گیاهانی مانند: چمن و شمشاد که هر روز نیاز به آبیاری فراوان دارند؛ خودداری کنید.

مدیریت مصرف آب
۱۱- حوض‌ها و استخر‌های خانگی مقرون به صرفه نیستند:

استخر‌های خصوصی و حوض‌های آب نما در فصل گرم، تبخیر سطحی بسیار بالایی دارند.
حتی الامکان از استخر‌های مراکز ورزشی و عمومی استفاده کنید واز ساخت استخر در منازل امتناع ورزید.
ساخت استخر در منازل در شرایطی بحرانی کمبود آب در ایران مقرون به‌صرفه نیست.
استخر‌های بزرگ در شرایط بحرانی مغایر روش‌های صرفه جویی در مصرف آب است.

اگر استخر رو باز دارید، در فصل‌های گرم روی آن را بپوشانید تا آب تبخیر نشود.
در برخی از مناطق، تخلیه و دوباره پر کردن استخر با محدودیت‌های شدید یا ممنوعیت رو‌به‌روست بنابراین حفظ آب اهمیت زیادی دارد.
از نصب چرخه‌های آب تزیینی و فواره‌های تزیینی پرهیز کنید. مگر اینکه آب در سیستم، بازیافت شود.

در بیرون از منزل هم نسبت به صرفه جویی در مصرف آب هوشیار باشیم
آب شرب تصفیه شده است و برای ساخت و ساز نیست. بنابر قانون استفاده از آب شرب برای ساخت و ساز ممنوع است و جریمه دارد.
در حالی که کمبود شدید آب در کشور احساس می‌شود لزومی به شستشوی حیاط یا پیاده روی مقابل مغازه و منزل نیست.
اگر همسایه یا مغازه داری را می‌بینید که در مصرف آب افراط می‌کند، با زبان خوش او را متوجه بحران آب کنید. ” خودمان را مسئول بدانیم و بی تفاوت نباشیم. ”
اهمیت صرفه جویی در مصرف آب با جلوگیری از اتلاف آب موثر است. می‌توانید هر گونه اتلاف قابل توجه آب را (شکستگی لوله ها، باز بودن لوله ها، هدر روی آب در هر نقطه) به مرکز ارتباطات مردمی آب و فاضلاب تهران (تلفن ۱۲۲) اطلاع دهید.
در زمان رفتن به سفر، حتما شیر فلکه بعد از کنتور آب را ببندید. از وقوع هر گونه حادثه پیشگیری کنید.
در طول سفر به شهر‌های مختلف، در هتل، مهمانپذیر یا محل اسکان خود، موارد یاد شده را به‌خاطر بسپارید.
ساکنان شهر‌های زیارتی و توریستی، مانند مشهد که هر ساله بالغ بر ۱۴ میلیون زائر دارند با کم آبی و جیره بندی ناخواسته مواجه نشوند.

استفاده از آب باران
در برخی منازل شهری و یا روستایی می‌توان ناودان‌ها را طوری تعبیه کرد که آب باران به باغچه‌ها هدایت شود.
در یکی از شهر‌های شمال کشور، بسیاری از خانه ها، آب انباری برای جمع آوری آب باران تعبیه کرده اند.
مواقع قطع آب، برای شست وشو و آبیاری از آن آب استفاده می‌کنند.